5- amaliy mashg‘ulot. Talab va taklif elastikligi

4. Teskari talab funksiyasi berilgan:
P=940-48P+Q² Ushbu funksiya dan foydalanib talab hajmi Q=10 bo‘lganda narxga bog‘liq talab elastikligini hisoblang.
P=940-48(10)+(10)²
P=940-480+100=560
Endi esa dQ/dP ni topib olishimiz kerak. Buni tubandagicha aniqlaymiz:
dP/dQ=-48+2Q
Matematik isbotlaganda, ya’ni o‘rniga qo‘ysak, ifodaga ega bo‘lamiz. Q=10 da ushbu qiymatga ega bo‘lamiz:

CHiqqan qiymatlarni elastiklikni topish formulasiga qo‘ysak, ga ega bo‘lamiz.
Demak, narx bir foizga oshsa ushbu tovarga bo‘lgan talab hajmi 2 foizga qisqarar ekan. Bundan kelib chiqadiki, talab elastik dir.


5. Biror A tovarga bo‘lgan talab funksiyasi ushbu ko‘rinishda berilgan: Q_D=100-0.5P
Tovar narxi P necha so‘mni tashkil etganda tovar elastik va noelastiklik bo‘ladi?
Yechimi:
Narxga bog‘liq chiziqli talab elastikligini topish formulasidan foydalanamiz: Elastiklik koeffitsienti birdan katta bo‘lsa talabni elastik , birdan kichik bo‘lsa noelastiklik deb yuritilishini esga olgan holda, qaysi narxda talab elistikligi 1 ga teng bo‘lishini topib olamiz.

Demak, tovar narxi 100 dan kichik bo‘lsa, talab noelastiklik bo‘ladi, 100 dan katta bo‘lsa elastik bo‘ladi deb xulosa qilish mumkin.


6. Ma’lum bo‘lishicha, har haftada bozorda 120 birlik mahsulot P=1200 so‘mdan sotiladi. Bozor muvozanati sharoitida narxning bir foizga kamayishi natijasida talab hajmi 0.6 foizga ko‘tariladi. Is’temolchilar talabi funksiyasi to‘g‘ri chiziq ko‘rinishida ekanligi ma’lum bo‘lsa, talab funksiya sini aniqlang.
Yechimi:
ga berilganlarni o‘rniga qo‘ysak bo‘ladi bundan ga ega bo‘lamiz bundan b ni topsak b=-0.06. To‘g‘ri chiziq ko‘rinishidagi talab funksiyasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi: Q_D=a-bP (1)
bizga Q=120, P=1200 va b=-0.06 ekanligi ma’lum, bularni (1) ga qo‘ysak,
120=a-0,06×1200
a=192 va Q_D=192-0.06P ekanligini aniqlaymiz