5-6 Haziran 2010 Zeytinburnu İstanbul 2011 BİTKİlerle tedavi sempozyumu düzenleme Kurulu

 
uyaran tipik uçucu yağlardır.
Uçucu Yağlar Nedir?
Uçucu yağlar, tıbbi kabul edilen bitkilerin yaprak, çiçek, kök veya yumru gibi organ-
larındaki özel hücrelerde biriken terpenik yapıda doğal maddelerdir; eczacılıkta ilaç 
hammaddesi olarak kabul edilir ve ‘drog’ olarak isimlendirilir.
 
Uçucu yağlar, bitkile-
rin çoğunlukla salgı tüylerinde veya salgı ceplerinde çok küçük damlacıklar halinde 
birikir. Çiçek (gül, yasemin), kabuk (portakal, limon), yaprak (defne, ıtır, adaçayı), 
yumru (zencefil, süsen), reçine (çam, sığla veya günlük ağacı), odun (sedir) uçucu 
yağların bulunduğu organlardır.
Uçucu yağlar, botanik olarak doğru tanımlanmış tıbbi bitkilerden doğallığı bozulma-
yacak şekilde elde edilir. Doğala özdeş (identik) sentetik maddelerin koku tedavisi 

---

63
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
uygulamalarında kullanımı yasaktır. Uçucu yağında ‘timol’ fenol maddesi ve yapısın-
da ek bir zincir olan
 Thymus vulgaris
(bodur kekik, adi kekik) tipik bir örnektir. Do-
ğal timol düşük dozlarda iyi bir sekrolitiktir (balgam söktürücü), akciğerlerden mu-
kus (sümük) atılımını sağlar, antiseptik etkisiyle mikrobun süratle vücuttan atılımı-
nı gerçekleştirerek sağaltımı sağlar. Sentetik timol ise toksiktir, tedavi edici etki ke-
sinlikle göstermez 
Etkileriyle bazı uçucuyağlar:
Foeniculum vulgare 
Mill.
 
subsp.
 vulgare 
var.
 dulce 
(Mill.) Batt.
 - 
Tatlı rezene:
 
Antibak-
teriyel, sekresyonu arttırıcı, kramp çözücü, östrojen benzeri etkileri olup süt salgısı-
nı ve safra salgısını arttırıcıdır. Psişik etkisiyse, gerginliği giderici, dinginlik vericidir.
Melaleuca alternifolia 
L.
 
- Hint defnesi: Bakteriyel ve fungal (mantar) enfeksiyonlar-
da kullanılır. 
Propionibacterium acnes
(Akne), 
Staphylococcus aureus
(Stafilokok), 
Esc-
herichia coli
(Koli basili), 
Candida albicans
(Deri mantarı), gibi] mikroorganizmala-
ra karşı in vitro aktivite göstermektedir
. 
Bunun yanında 
Tinea pedis 
(Tırnak manta-
rı) tedavisinde rol oynar.
Semptomatik hastalıkların tedavisinde kullanılacak uçucu yağlar, uygun karışımlar 
halinde hazırlanıp, önerilen doz ve sürede kullanılırlar. Bazı zor hastalıklarda dahi, 
klasik tıbbi tedaviyle uyumlu, birbirini destekleyen aromaterapi uygulamalarından 
yararlanılmaktadır. Fiziksel ve psişik tedavi uygulamalarında, deneyimli ve yetkin 
hekimlerin denetiminde kullanılmaktadır.
Uygulamalarda ancak az sayıda uçucuyağ doğrudan kullanılabilir, çoğunlukla soğuk 
baskı yöntemiyle elde edilmiş zeytinyağı, susam veya bademyağı ile belli oranlarda 
karışım halinde masaj yoluyla uygulanır.
Bireysel aromaterapi uygulama yöntemlerinden biri de kulak memesi masajıdır. Ko-
lay ve her yerde uygulanabilir bir yöntemdir. Masaja kulak memesinden başlanarak 
her iki kulağın tamamına çepeçevre uygulanarak tamamlanır.
 
Daha çok stres gider-
me, rahatlama veya konsantrasyon arttırmak için uygulanır. Her ne kadar ‘aromate-
rapi’ olarak tanımlanmamışsa da Arap, Acem ve Osmanlı hekimleri kısaca İslam dün-
yası gül uçucu yağından önemli ölçüde yararlanmıştır. Deri endikasyonlarında, her 
türlü (kuru, problemli ve alerjik ciltlerde, egzama, yeni doku oluşumu ve yaraların 
kapanmasını gerektiren durumlarda) çok kullanılmıştır. Günümüzde de gülsuyu ve 
gülyağı ile yapılan mikrobiyolojik çalışmalar (
Candida albicans, Staphylococcus aure-
us
gibi) başarılı sonuçlar vermiştir.

---

64
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
Aromaterapi ile sadece Avrupa’da değil, zengin bir floraya sahip ülkemizde de önü-
müzdeki yıllarda hekim ve eczacıların daha çok ilgileneceği ve kullanacağı öngörü-
sü yanlış olmayacaktır.

---

65
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu