57
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
•
Kimyasal içerik
%2-15 triterpen glikozidler, glycyrrhizin, 18-ß-glycyrrhetinik
asid veya
ß-glycyrrhetinik asid, 24-hidroksiglycyrrhizin, flavonoidler (liquiritin, isoliquiritin),
isoflavonoidler (isoflavonal, kumatakenin, licoricone, glabrol), kalkonlar, kumarin-
ler (umbelliferone, herniarin), triterpenoidler ve fitosteroller bulunur. Meyan’ın et-
ken maddesi, şekerden 50 kat daha tatlı olan glycyrrhizin %6-14 oranında bulunur.
•
Tıbbi kullanımı
Antiinflamatuar, antialerjik,
antimikrobiyal, antiviral, antiülsorejenik, antitümör,
karaciğer koruyucu etkileri vardır. Üst solunum yolları, bronş hastalıklarında sek-
retolitik, sekrotomorik, ekspektoran
etki gösterir. Bu etki glycrrhizin ve glycrrhizik
asit’ten ileri gelmektedir. Bu maddelerin bakteriostatik ve antiviral etkileri vardır.
•
Yeni kullanımı
Meyan kökünün doğrudan karaciğer koruyucu etkisi vardır. Meyan flavonoidle-
ri hepatositleri karbontetraklorür ve galactosamin’e karşı korurlar. Serbest radikal-
leri uzaklaştırıcı etkisi ve invitro çeşitli virüslere karşı antiviral etkisi vardır. Hepa-
totropik özellikleri ve glisirizinik asitin antihepatotoksik etkisi kanıtlanmıştır. Bu et-
kide antiinflamatuar, serbest radikalleri süpürücü ve antiviral özelliklerinin rol oy-
nadığı düşünülmektedir. Kronik hepatit B ve C’de sayılan bu özelliklerinden dola-
yı, virüsün hücre membranına atak yapıp absorbe edilmesi sonucu bu etkiler ger-
çekleşir. Yapılan bir çalışma tüberkülozda hepatotoksisitenin meyan kökü,
Urtica
sp.
(Isırganotu),
Taraxacum
sp. (Karahindiba) ve
Mentha
sp. (Nane) kombinasyonuyla
önlenebildiğini göstermiştir. Japonya’da yılda 100 milyon SNMC ampulü (Stronger
Neo-Minophagen-C) üretilmekte, karaciğerin iltihaplanmasıyla karakterize bir has-
talık olan kronik hepatit B ve C ile siroz tedavisinde kullanılmaktadır. SNMC ampu-
lün bileşiminin mililitresinde 2 mg glisirizin, 1 mg sistem ve 20 mg glisin bulunur.
Genellikle haftada 3-6 defa 200 mg glisirhizin, 100 mg sistein ve 2 g glisin 100 ml’lik
fizyolojik serumla verilir. SNMC ile tedavide önemli bir yan etki ya da tedaviyi bı-
rakma durumu gözlemlenmemiştir, interferon tedavisine cevap vermeyen vakalarda
özellikle endikedir. Kanser kemoterapisinin hepatotoksisitesi meyan köküyle önle-
nebilmektedir. Kronik hepatit C tedavisinde, haftada 2 ya da 7 defa intravenöz glisi-
rizin enjeksiyonunda ALT enzimini normalleştirir, hepatosellüler karsinoma geliş-
mesini engeller. Antioksidan ve detoksifikan etkisine ek olarak endojen interferon
üretimini stimüle eder.