109
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
gibi karakterlerin kalıtımı, eklemeli etkide bulunan çok sayıda gen tarafından kont-
rol edilir ve bunlar çevre koşullarından daha fazla etkilenir. Ayrıca kantitatif karak-
terlerde kalıtımla anne babadan daha üstün özelliklere sahip bireyler elde etme im-
kanı vardır.
5-Melez gücü (Heterosis)
Melezleme aynı türün bireyleri arasında (tür içi melezleme), iki farklı tür arasında
(türler arası melezleme) veya iki farklı cins arasında (cinsler arası melezleme) ola-
bilir. Kökenleri farklı iki anaç arasında yapılan melezlemeyle meydana gelen melez-
ler genelde ana ve babadan daha üstün gelişme ve büyüme gösterirler, buna “melez
gücü” denir. Melez gücü anaçların ortalama özellikleriyle karşılaştırılarak veya üstün
anacın gücüyle karşılaştırılarak bulunur. Melez populasyonlarında heterozigotluğun
artmasına bağlı olarak öldürücü ve gelişimi zayıflatan genler ortaya çıkar.
6-Uyuşmazlık
Birçok bitkide çiçek üzerinde normal olarak gelişmiş olan erkek ve dişi gametler bu-
lunmasına karşın, bunlar birleşerek bir zigot oluşturamazlar. Bu durum uyuşmazlık
olarak adlandırılır. Bunun nedeni bitkilerde dış döllenmeye zorlayan, kendilemeyi
engelleyen mekanizmaların varlığıdır.
7-Kısırlık
Gametlerin fonksiyonlarını yerine getirememesi sonucu kısırlık ortaya çıkar. Kısırlı-
ğın ortaya çıkmasında üreme organlarındaki çeşitli bozulmalar veya kromozom sap-
maları gibi olaylar etken olur. Sitoplazmik faktörlerin veya mutant genlerin ayrı ayrı
veya ikisinin birlikte etkin olmalarına bağlı olarak erkek kısırlığı oluşur. Erkek kısırlı-
ğı döllenmeyi engelleyen olumsuzluk değeri taşımakla birlikte, ıslah çalışmalarında
yeni melezlerin elde edilmesinde bazı kolaylıklar da sağlamaktadır.
Dostları ilə paylaş: 
