5 informasiya iqtisadiyyatinin formalasmasi s?Raitind? Internet-bankinq texnologiyalarinin ?H?Miyy?Ti v? Innov

---

İnformasiya cəmiyyəti problemləri, №2(4), 2011, 41-49 

 

 

       www.jpis.az                                                                      41 

 

UOT 336; 004.9;  338.2

 

Ə

liyev Ə.Q. 

AMEA  İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu, Bakı, Azərbaycan 

[e-mail] 

İ

NFORMASİYA İQTİSADİYYATININ FORMALAŞMASI ŞƏRAİTİNDƏ İNTERNET-

BANKİNQ TEXNOLOGİYALARININ ƏHƏMİYYƏTİ VƏ İNNOVATİV 

XÜSUSİYYƏTLƏRİ 

Məqalədə  elektron  bank  xidmətlərinin  və  əməliyyatlarının  mahiyyəti  şərh  olunmuşdur.  Müasir 

İnternet-bankinq  texnologiyalarının  meydana  gəlməsi,  onun,  üstünlükləri  və  innovativ  

xüsusiyyətləri  təhlil  olunmuşdur.  İnternet-bankinqin  fəaliyyət  prinsipləri  və  təhlükəsizlik 

məsələləri araşdırılmış, inkişaf tendensiyaları və gələcək perspektivləri şərh olunmuşdur. 

Açar  sözlər:  informasiya  iqtisadiyyatı,  İnternet-bankinq,  bank  xidmətləri,  onlayn-bankinq, 

distant-bankinq. 

Giriş 

Dünyada  informasiya-kommunikasiya  texnologiyalarının  (İKT-nin)  hərtərəfli  və  sürətli 

tətbiqi  yeni  iqtisadi  münasibətlərin  və  proseslərin,  o  cümlədən  informasiya  iqtisadiyyatının 

formalaşmasına  səbəb  olmuşdur  [1].  Məlum  olduğu  kimi,  informasiyaya  və  biliklərə  əsaslanan 

iqtisadiyyatın formalaşmasında maliyyə və pul-kredit münasibətlərinin tənzimlənməsi önəmli rol 

oynayır [2]. Bu prosesdə mühüm element olan  bank sistemi əhaliyə və təşkilatlara geniş spektrli 

xidmətlər  göstərir.  Hazırda  həmin  bank  xidmətlərinin  və  əməliyyatlarının  elektron  formada 

tətbiqi  sürətlə  genişlənməkdədir.  Elektron  bank  xidmətlərini  distant  idarəetmə  formasında, 

əsasən İnternet vasitəsilə həyata keçirirlər. 

Müasir  innovativ  bank  xidmətləri  və  texnologiyaları  arasında  ən  geniş  yayılanı  İnternet-

bankinqdir.  İnternet-bankinq  –  bank  tərəfindən  təklif  edilən  yeni  xidmət  deyil,  sadəcə,  mövcud 

ənənəvi bank xidmətlərinin İnternet-texnologiyaların tətbiq edildiyi formasıdır.  

Müştərilərə  İnternet  vasitəsi  ilə  geniş  spektrli  maliyyə  xidmətlərinin,  məsafədən 

hesablaşma və depozitar xidmətinin, valyuta əməliyyatlarının, İnternet-treydinq, ekvayerinq və s. 

kimi  xidmətlərin  göstərilməsi  bank  fəaliyyəti  və  xidmətlərinin  səmərəliliyinin  yüksəldilməsi 

sahəsində əsas texnologiyalar hesab olunur. Başqa sözlə, müasir bank texnologiyalarının əsasını 

İnternet-bankinq texnologiyaları təşkil edir. İnternet-bankinq nağd əməliyyatlar istisna olmaqla, 

müştərilərə bütün standart bank əməliyyatlarını İnternet vasitəsilə aparmağa imkan verən müasir 

informasiya-telekommunikasiya  sistemidir.  Başqa  sözlə,  İnternet-bankinq  informasiya 

iqtisadiyyatına  uyğun  bank  xidmətlərinin  göstərilməsinə  xidmət  edən  texnologiyadır.  Ona  görə 

də  onunla  əlaqədar  olan  problemlərin  öyrənilməsi,  təhlili  və  perspektiv  inkişafı  sahəsində 

tövsiyələrin 

işlənilməsi 

informasiya 

cəmiyyətinin 

özəyini 

təşkil 

edən 

informasiya 

iqtisadiyyatının aktual məsələlərindən hesab olunur.