5-Mavzu: Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi

Kiritish-chiqarish modullari, portlar va ularning vazifalari.
Kompyuter yongandagi har xil yozuvlar va tovushning chiqishi bu BIOSning ishi. Ular ROM (Read Only Memory) xotirada yozilgan.
BIOS quyidagi vazifalarni bajaradi:

• 
  kompyuterni faollashtirish, barcha elementlarini boshlang‘ich holatga keltirish;
  
• 
  kompyuter qurilmalarini dastlabki tekshiruvini amalga oshiradi(POST-test);
  
• 
  kompyuter qurilma qismini dastlabki sozlash ishlarini amalga oshiradi;
  
• 
  tizim resurslarini taqsimlaydi;
  
• 
  PCI qurilmalarini ro‘yxatdan o‘tkazish va sozlash;
  
• 
  operatsion tizimni dastlabki yuklanishini amalga oshiradi(bootmgr);
  
• 
  qurilmalarni bir-biri bilan moslashuvini tekshiradi;
  
• 
  elektr ta’minotini boshqarish, kompyuterni o‘chirish, uxlash holatiga o‘tkazish. [5]
  

BIOSni to‘g‘ri sozlash, kompyuter ishlashiga ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun dastlab shu dasturni yaxshi o‘rganib olish lozim. Protsessorlarning turi rivojlangan sari, BIOS sozlashlari ham qiyinlashib bormoqda. Bu esa, qo‘shimcha qiyinchiliklar tug‘dirmoqda. [4]
BIOS dasturini asosan quyidagi firmalar ishlab chiqishadi:

• 
  American Megatrends (AMI);
  
• 
  Award Software;
  
• 
  Phoenix Technologies.
  

BIOS turiga qarab, uning ko‘rinishi ham o‘zgarib boradi, uning turidan tashqari bir necha versiyalari ham mavjud. Bu versiyalar ham kundan kunga yangilanib bormoqda. [4]
Kiritish-chiqarish portlari.

1. 
   Sichqoncha kiritish/ulash porti.
   
2. 
   Klaviatura kiritish/ulash porti.
   
3. 
   USB (Universal Serial Bus – Ma’lumot uzatish interfeysi) kiritish/ulash porti. [6]
   
4. 
   Seriyali port (COM-port, inglizcha: aloqa porti) [6]
   
5.