5-mavzu: MIKROORGANIZMLARNI O‘STIRISH
Mashg'ulot o'tkazishdan maqsad. Mikroorganizmlarni
suyuq va qattiq
ozuqa muhitiga ekish va qayta ekish usullarini o'rganish, har xil
mikroorganizmlaming yig'ma (elektiv) to'plamini, shuningdek, ularni qattiq ozuqa
muhitli Petri likobchasiga ekish yo„li bilan toza to'plam olishni o'rganish.
Mikroorganizmlarni ekish va qayta ekish usullari
Har xil substratlardan mikroorganizmlarni
ajratib olish, ularning toza
to'plamlarini ko'paytirish va aktiv holatda saqlash uchun ular laboratoriya
sharoitida ekiladi va qayta ekiladi. Tekshiriladigan
materialdan ozgina olib,
ozuqa muhitiga ekish inokulyatsiya (ekish) deb, boshqa yangi ozuqa muhitiga
ekish qayta ekish deb ataladi. Ekishda va qayta ekishda quyidagi usullarga
amal qilish zarur :
Probikadan Petri likopchasiga ekishda
quyidagi ishlar amalga
oshiriladi:
1. Petri likopchasining ustiga mum qalam yordamida talabaning ismi,
guruhining raqami, sana yoziladi.
2. Yuqorida aytilganday, probirkadan ilmoq bilan kultura olinadi.
3. Bo„sh qo„l bilan Petri likopchasining qopqog‟i
ochiladi, lekin stolga
qo„yilmaydi va likopcha ustida ushlab turiladi.
4. Petri likopchasidagi oziqli muhitga ilmoqdagi kultura "shtrix" usulida
ekiladi. Bunda agarni o„ymasdan ehtiyot qilib ekish lozim (6-rasm).
5. Petri likopchasi yopiladi.
6. Ilmoq flambirlanadi va joyiga qo„yiladi. Ekmalar 28
°
C
da keyingi
darsgacha o„stiriladi. Aseptika qoidasiga rioya qilingan bo„lsa Petri likopchasida
faqat sof kultura o„sadi, aksincha qoidaga rioya qilinmasa likopchada har xil rangli
va har xil kattalikdagi bakteriya koloniyalari o„sib chiqadi.
Preparat tayyorlab
mikroskop ostida ko„rilganda ko„rish maydonida biz ishlayotgan kulturadan
tashqari shakli va o„lchamlari turlicha bo„lgan mikroorganizmlarni kuzatish
mumkin. Bunday mikrorganizmlar bilan ishlash usuli
mikrobiologik aseptika
qoidalariga xilof bo„ladi va ishni qaytadan bajarish talab qilinadi.