5 mavzu: transfert bahoni shakllantirish reja Transfert bahoni shakllantirish va uning turlari

Transfert baho korxona ichida bir javobgarlik markazidan boshqa javobgarlik markaziga o’tkaziladigan mahsulot (materiallar, yarim tayyor mahsulotlar, tayyor mahsulotlar) yoki xizmatlar bahosini aniqlash uchun foydalaniladigan bahodir.
Transfert bahoni aniqlash ishlab chiqarishni tashkil etishning markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan shakllariga bevosita bog’liq bo’ladi.
Ishlab chiqarish markazlashtirilgan holda tashkil etilgan sharoitda javobgarlik markazlari o’rtasida mahsulot va xizmatlar almashinuvi ko’proq xaqiqiy (normativ) tannarx asosida amalga oshiriladi.
Markazlashtirilmagan holda tashkil etilgan ishlab chiqarishlarda javobgarlik markazlari nisbatan mustaqil bo’lib, korxona ichidagi uzatuv (topshirish) bahosi har bir bo’linma foydasining aniq va ishonchli ko’rsatkichini aniqlash imkoniyatiga ega bo’lishi nazarda tutilgan holda o’rnatilgan bo’lishi kerak. Korxona ichidagi uzatuv (topshirish) bahosini tanlash nafaqat bo’linma faoliyati natijalarini aniqlash uchun, balki “qanday qilib ishlab chiqarish va sotib olish”, “sotish va bundan keyin ishlov berish” kabi savollar bo’yicha qarorlar qabul qilish shuningdek, ishlab chiqarishning muqobil variantlarini tahlil qilishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Transfert bahoni aniqlash quyidagi asosiy talablarga tayanadi:

• ishlab chiqarish korxonasining pirovard maqsadiga erishishini va alohida bo’linmalar maqsadini korxonaning umumiy maqsadi bilan uyg’un holda birikib ketishini ta’minlash;

  
  

• boshqaruvning turli darajalarida menejerlar uchun moslashuvchan va bir xilda bo’lish;

  
  

• markazlashtirilmagan holda boshqarish sharoitida sotuvchi va xaridor bo’linmalar rahbarlariga ularning mustaqilligini saqlab qolishga imkon tug’dirishi kerak;

  
  

• ichki va tashqi bozorlarning o’zgaruvchan sharoitlarini tez ilg’ab olish, foydani samarali sohalarga yo’naltirish imkonini berish. Masalan, yuqori foydani soliqlardan imtiyozlar mavjud bo’lgan sohalarga, yuqori bo’lmagan foydani esa soliqlari yuqori bo’lgan sohalarga yo’naltirish lozim;

  
  

• amaldagi qonunlar talablari asosida shakllantirilishi va ularga mos kelishi.