5-mavzu. XIX asrda qiyosiy-tarixiy tilshunoslikning vujudga kelishi. Vilgelm fon gumboldt ta’limoti

5-MAVZU. XIX ASRDA QIYOSIY-TARIXIY TILSHUNOSLIKNING VUJUDGA KELISHI. VILGELM FON GUMBOLDT TA’LIMOTI

Reja:
1. XIX asrda qiyosiy-tarixiy tilshunoslikning yuzaga kelishi.
2. Qiyosiy-tarixiy tilshunoslikning shakllanish davrlari.
3. F. Bopp, R. Rask, A.X. Vostokov, Ya. Grimm ta’limotlari.
4. Vilgelm fon Gumboldtning tarixiy-falsafiy qarashlari.


1-TOPSHIRIQ.
Savollarga javob bering.

1. 
   Hind-Yevropa tillarini qiyosiy-tarixiy o’rganish qaysi davrlarni o’z ichiga oladi?
   
2. 
   Qiyosiy-tarixiy metodning asoschilari kimlar?
   
3. 
   Vilgelm fon Gumboldt kim va u qanday tilshunoslikka asos soldi?
   
4. 
   Vilgelm fon Gumboldtning til haqidagi nazariy-falsafiy qarashlari qaysi asarida bayon etiladi?
   
5. 
   V. fon Gumboldtning “Yava orolidagi kavi tili haqida” nomli asari qachon nashr qilingan?
   
6. 
   Qaysi til komparativistika vakillarining fikricha bobotil hisoblanadi?
   
7. 
   Komparativistika nima?
   
8. 
   V. fon Gumboldt tilning qaysi jihati haqida ta’limot yaratdi?
   
9. 
   Frans Boppning 1816-yilda yaratgan asari qanday nomlanadi?
   
10. 
    “Nemis grammatikasi” asari muallifi kim?
    

11. Rasmus Rask tilshunoslik tarixida qanday ishlari bilan yodga olinadi?
12. Yakob Grimmning “Nemis grammatikasi” asarining muhim jihati nimada?
13. V. fon Gumboldtning til shakli ta’limotining asosiy go’yasi nimadan iborat?
14. V. fon Gumboldtning nechta til antinomiyasini bilasiz?


2-TOPSHIRIQ.
To’g’ri/Noto’g’ri (True/False)

1. 
   Qiyosiy-tarixiy metod – tillarni prinsipi asosida o’zaro qiyoslab o’rganuvchi, ularga xos umumiy va farqli jihatlarni aniqlovchi, shu yo’l bilan ularning qarindoshligini isbotlovchi usuldir.
   

•