5-tema. Hújjet túrleri hám ózgeshelikleri

Jorıqnama
Nızam yamasa basqa normativ hújjetlerdi túsindiriw maqsetinde shıǵarılatuǵın huqıqıy hújjet. Mákeme, kárxana, shólkem, yuridikalıq shaxslar hám basqalar (olardıń bólimleri, xızmetleri), lawazımlı shaxs hám puqaralardıń ilimiy, texnikalıq, finanslıq hám basqa tárepleri haqqında tártip qaǵıyda ornatıw maqsetinde mámleket yamasa jámáat basqarıw organları tárepinen shıǵarıladı.
Onıǹ zárúrli bólimleri:

1. 
   Tekst joqarısındaǵı tastıyıqlawshı ústxatı.
   
2. 
   Hújjettiń teması, atı (jorıqnama).
   
3. 
   Tekst (kiris bólimi, bolimleri, kishi bólimleri hám.t.b).
   
4. 
   Jorıqnama dúziwshiniń lawazımı, atı, ákesiniń atı hám familiyası, onıǹ qolı.
   
5. 
   Jorıqnama dúzilgen sánesi hám tártip sanı, shártli sanı (indeksi).
   

Zárurli bólimlerdiń birinshi sanında tastıyıqlawshı sóz (“Tastıyıqlayman”), basqarıw organı baslıǵı lawazımı kórsetilgen jazıw, onıǹ qolı, sánesi boladı:
“TASTÍYÍQLAYMAN”
Ózbekstan Respublikası
Ilimler akademiyası prezidenti
______________________
(qolı)
2019.15.05
Yamasa tastıyıqlawshı buyrıq yamasa jıynalıs qararı (tártip sanı, sánesi) keltiriledi:
Ózbekstan Respublikası Ilimler
akademiyası Kollegiyasınıǹ
2019.12.05 daǵı___ -sanlı
qararı menen tastıyıqlanǵan.
Qosımsha tema menen hújjet atı qosılǵan halda keledi. Biraq hújjet atı (“Jorıqnama” sózi), qosımsha temadan keyin abzactan úlken háripler menen jazıladı. Tema jorıqnamda qaralǵan másele, tema yamasa shaxslardı anıq shegaralap sáwlelendiriwi kerek.
Jorıqnamanıń teksti bólimlerden quraladı, bólimler statya hám bántlerge bóliniwi múmkin. Jorıqnama kóp hallarda “Ulıwmalıq qaǵıydalar” dep atalatuǵın kirisiw bóliminen baslanadı. Onda jorıqnamanıń maqseti, boysınıw shegarası, paydalanıw tártibi hám basqa ulıwmalıq máseleler kórsetiledi. Teksttiń tiykarǵı bólimi anıq kórsetpe beriwshi kóriniske iye boladı. Bunda “Kerek”, “Zárur”, “Jol qoyılmaydı”, “Múmkin emes” sózleri qollanıladı. Tekst úshinshi shaxs tárepinen yamasa shaxssız bayan etiledi.
Jorıqnamalar ishinde xızmetkerdiǹ lawazım jorıqnaması ayrıqsha topardı quraydı. Onda ulıwma bólimler, xızmetkerdiǹ wazıypaları, huqıqları jumıstı bahalaw tártibi hám xızmetkerdiǹ júwapkershiligi kórsetiledi. Bunday jorıqnamalar basqaları sıyaqlı mákeme yamasa onıǹ basqarıw organları tárepinen tastıyıqlanǵannan soń yuridikalıq kúshke kiredi. Lawazım jorıqnamasınıń ózine tán zárúrli bólimleri bar:

1. 
   Mákeme yamasa onıǹ bóliminiǹ atı (kóp jaǵdaylarda huqıqıy bóliniw tiykarında).
   
2. 
   Hújjettiń atı (lawazım jorıqnaması).
   
3. 
   Tastıyıqlaw ústxatı.
   
4. 
   Sánesi.
   
5. 
   Shártli sanı.
   
6. 
   Ornı.
   
7. 
   Teması.
   
8. 
   Teksti.
   
9. 
   Qolı