6- mavzu: Zamonaviy dezinfeksiya va sterilizatsiya usullari Reja

6- Mavzu: Zamonaviy dezinfeksiya va sterilizatsiya usullari


Reja:

1. 
   Dezinfeksiyaning asosiy qoidalari.
   
2. 
   Asboblarni sterilizatsiya qilish qoidalari.
   
3. 
   Sterilizator turlari.
   

Manikyur asboblarini sterilizatsiya va dezinfeksiyalash manikyur jarayonining muhim qismidir. Tirnoq plastinkasi yoki uning atrofidagi teri shikastlangan bo‘lsa, gigiyenaga rioya qilish bilan siz xavfsizlikni kafolatlagan bo‘lasiz. Chunki issiq havo va namlikning yuqoriligi mikroorganizmlarning sporalari tarqalishiga keng sharoit yaratadi. Buning oqibatida jiddiy muammolar kelib chiqishi mumkin.

Manikyur anjomlarida to‘planishi va hosil bo‘lishi mumkin bo‘lgan mikroorganizmlarni butunlay yo‘q qilish uchun ularni muntazam ravishda sterilizatsiya va dezinfeksiya qilish kerak. Bu nafaqat go‘zallik salonlarida mutaxassis tomonidan amalga oshirilishi mumkin, balki uyda mustaqil ravishda manikyur qiladigan ayollarga ham tegishli. Sterillovchi vositani, ishlov berish vaqtini va haroratini, shuningdek sterillash usulini to‘g‘ri tanlab, siz sterilizatsiya va dezinfeksiyaning samaradorligini oshirishingiz mumkin.


Manikyur asboblarini qayta ishlash bosqichlari

Manikyur amalga oshirilgandan so‘ng, maxsus uskunalar yordamida qurilmalarni, shuningdek dezinfeksiya va sterilizatsiya uchun preparatlarni dezinfeksiya qilish kerak. Bunday holda, siz ishda bevosita ishlatilgan narsalarni emas, balki ayni paytda ish stolida turgan anjomlarni ham qayta ishlashingiz kerak.

Zararsizlantirish sifatini oshirish uchun quyidagi ketma-ketlikka amal qilasiz:

• 
  Barcha sirtqi ifloslanishlar olib tashlanadi – tirnoq bo‘lagi, teri, qon dog‘lari, qoplama va hokazo. Bu mexanik ravishda cho‘tka yoki maxsus qurilma yordamida amalga oshiriladi. Agar ko‘zga ko‘rinib turgan kirlarni tozalamasdan sterillasak, dog‘lar asbob yuzasiga yana ham kuchli yopishib qoladi;
  
• 
  Zararsizlantirish turli infeksiyalar, zamburug‘lar, viruslar va zararli mikroorganizmlarni yo‘q qilish uchun bajariladi. Rakovina ichida, sirt ustida, havoda infeksiya tarqalishining oldini olish uchun bu bosqichdan o‘tish zarur. Maxsus dezinfeksiyalovchi moddalarni foydalanish ko‘rsatmalariga muvofiq ishlatish shart;
  
• 
  Sterilizatsiya. Dezinfeksiyadan keyin qolishi mumkin bo‘lgan mikroorganizmlarning sporalarini to‘liq yo‘q qilish uchun amalga oshirilgan yakuniy bosqich. Asboblar bu amaliyotdan so‘ng to‘g‘ri saqlangan bo‘lsa, u butunlay toza va xavfsiz bo‘ladi. Buning uchun maxsus uskuna va eritmalar, bosim yoki issiqlik effektlaridan foydalaniladi.
  

Ifloslanishni tozalash va dezinfeksiya qilish bosqichini birlashtirishga imkon beruvchi usullar ham bor. Misol uchun, mexanik tebranish bilan ultratovush sterilizator tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Kimyoviy moddalar yordamida esa dezinfeksiya va sterilizatsiya qilinadi.
Muhim eslatma!
Manikyur vositalarini sterilizatsiya qilish jarayoni bir yarim soatdan ikki soatgacha davom etishi mumkin, shuning uchun usta zaxira to‘plamga ega bo‘lishi tavsiya etiladi. Bundan tashqari, bir martalik salfetkalar, to‘q sariq tayoq, paxta prokladkalar va yordamchi materiallarning sterillik ahamiyatini unutmang. Manikyur vositalarini sterillashdan tashqari, mutaxassis va mijozlar qo‘llarining terisini maxsus antiseptiklar bilan dezinfeksiya qilishlari kerak.


Uy sharoitida manikyur asboblarini sterillash

Asbob-uskunalar shaxsiy maqsadlar uchun uyda ishlatilsa ham sterillanishi kerak. Uyda manikyur qilishdan oldin, barcha ish joyini spirtli eritma bilan tozalash yoki ularga maxsus dezinfeksiyalovchini purkash tavsiya etiladi. Agar manikyur tez-tez amalga oshirilsa, asboblar ikki va undan ortiq kishilar uchun mo‘ljallangan bo‘lsa, unda siz ularni ham sterillashingiz kerak.

Uy sharoitida asboblarni sterillashda siz oddiy gaz pechidan foydalanishingiz mumkin. Buning uchun siz oldindan gaz pechini selsiy bo‘yicha 200 daraja issiqlikda qizdirib olishingiz kerak. Pechga solingan asboblarni kamida 15 daqiqa sterillash kerak. Ularni tez sovitish maqsadida sovuq suvga solish tavsiya etilmaydi, yaxshisi asboblarni o‘zi soviguniga qadar kutganingiz ma’qul.


Sterillashning asosiy usullari va kerak bo‘ladigan uskunalar

Sterilizatsiya tartibini boshlash oldin, siz asboblaringizni jarayonga tayyorlab olishingiz kerak. Issiqlik ta’sirida ko‘rinishini o‘zgartiradigan yoki yaroqsiz holga keladigan qismlarni ajratib olishingiz kerak. Bu qismlarni sterillangan asboblar butunlay qurigandan so‘nggina asboblarga biriktirish kerak.

Sterilizatsiya uchun uskunalar ta’sir qilish usullariga ko‘ra turli xil bo‘ladi. Ular xususiyatlari, zararli mikroorganizmlarni yo‘q qilish usuli, ta’sir qilish vaqti, umumiy o‘lchamlari, dizayni bilan farq qiladi. Quyida sizlar bilan eng ko‘p foydalaniladigan qurilmalar, ularning xususiyatlari, afzalliklari va kamchiliklarini ko‘rib chiqamiz.