6-7 mavzu. Iste’molchi tanlovi nazariyasi. Daeomad samarasi va almashinuv samarasi

Yalpi naflilik (Total utility) – ma‘lum bir vaqtda, ma‘lum bir to- var yoki xizmatni iste‘mol qilish natijasida olinadigan yalpi qondirish. Naflilik funksiyasi – iste‘molchining individual istagini aniqlab
beruvchi iste‘mol xajmi va yalpi naflilik o’rtasidagi son jihatdan bog’liqlikni ko’rsatadi.
Naflilik funksiyasi iste‘molchining iste‘mol qiladigan ne‘matlar xajmi bilan, u ushbu ne‘matlarni iste‘mol qilish natijasida oladigan naflilik darajasini ifodalaydi. Naflilik funksiyasi orqali nafaqat umu- miy naflilikni ifodalash mumkin balki, ketma-ket ne‘matdan qo’shim- cha bir birlik iste‘mol qilish natijasida oladigan qo’shimcha o’sgan naf miqdorini ifodalovchi, chekli nafni ham aniqlash mumkin.
Chekli naflilik (Mariginal utility) – bir birlik qo’shimcha iste‘- mol natijasida olinadigan qo’shimcha naflilikdir.
Iste‘molchilik tanlovining to’g’rilik tamoyili bu yalpi va me‘yoriy naflilik emas, balki, bir so’m xarajatga to’g’ri keladigan me‘yoiy naf- lilikdir.

3. Befarqlik egri chizig’i

Befarqlik egri chizig’i – iste‘molni bir xil darajada qondiruvchi yaroqli, foydali tovar tanlovlari yig’indisini tashkil etadi. Befarqlik egri chizig’i iste‘molchi uchun bir xil naf beruvchi ne‘matlar kombi- natsiyalarini ifodalaydi. Demak, chizmaning nuqtalar orqali keltirilgan tovar tanlovlariga iste‘molchi befarq bo’ladi.

Iste’mol tovarlarining turli xil assortimenti

Turli xil tovarlar to’plami	Oziq-ovqat mahsuloti turlarining miqdori	Kiyim turlarining miqdori
A	20	30
B	10	55
C	40	20
D	30	45
E	10	20
F	10	45

B
B
Oziq-ovqat (F)

0
Kiyim (C)