6-ma’ruza tenglamalar tizimi ko’rinishidagi ekonometrik modellar


Tarkibiy (tuzilmaviy) model parametrlarini baholash



Yüklə 128,88 Kb.
səhifə3/4
tarix04.10.2023
ölçüsü128,88 Kb.
#152013
1   2   3   4
6-Маъруза

6.3. Tarkibiy (tuzilmaviy) model parametrlarini baholash
Bir paytli tenglamalar tizimining ko’rinishiga qarab tuzilmaviy model koeffitsientlari turli usullar bilan baholanishi mumkin.
Ularga:

Eng kichik kvadratlar egri usulini ko’rib chiqamiz. Bu usul bir necha bosqichda amalga oshiriladi.

  1. Tuzilmaviy model keltirilgan shakldagi modelga aylantiriladi;

  2. Keltirilgan shakldagi modelning har bir tenglamasiga oddiy EKKUni qo’llanib keltirilgan koeffitsientlari ( ) baholanadi;

  3. Keltirilgan shakldagi model koeffitsientlari tuzilmaviy shakldagi model koeffitsientlariga o’tkaziladi.

Eng kichik kvadratlar egri usuli (EKKEU)ni ikkita endogen va ikkita ekzogen o’zgaruvchili quyidagi ekonometrik modelga qo’llanishini qo’rib chiqamiz:

Ushbu modelni tuzish uchun 5ta hudud bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan bo’lsin:

XUDUD

U1

U1

X1

X2

1

2

5

1

3

2

3

6

2

1

3

4

7

3

2

4

5

8

2

5

5

6

5

4

6

O’rtachasi

4

6,2

2,4

3,4

Modelning keltirilgan shakli:
,
bu erda, u1 va u2 - modelning keltirilgan shakli tasodifiy xatoligi.
Modelni keltirilgan shaklining har bir tenglamasiga oddiy EKKU qo’llab ( ) koeffitsientlarni aniqlaymiz.
Hisoblashlarni soddalashtirish uchun o’zgaruvchilarning o’rtacha darajalaridan chetlanishlaridan foydalanish mumkin, ya’ni va . U holda modelning keltirilgan shaklidagi birinchi tenglamasi uchun normal tenglamalar tizimi quyidagicha bo’ladi:
Yuqoridagi misol ma’lumotlarida o’rtacha darajadan chetlanishlardan foydalanib quyidagi tenglamalar tizimini yozish mumkin.

Olingan tenglamalar tizimini echib modelning keltirilgan shaklining birinchi tenglamani olamiz.
.
Xuddi shunday tartibda modelning keltirilgan shaklining ikkinchi tenglamasiga EKKUni qo’llab quyidagi normal tenglamalar tizimini olamiz.

Yuqoridagi misol ma’lumotlari asosida quyidagiga ega bo’lamiz.

Bundan modelning keltirilgan shakldagi ikkinchi tenglamasini olamiz:

Shunday qilib modelning keltirilgan shakli

ko’rinishga ega bo’ladi.

Yüklə 128,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin