6-mavzu: tilshunoslik tarixidagi yo`nalishlar va maktablar rеja

PETERBURG LINGVISTIKA MAKTABI 

XIX asr boshlarida Peterburgda A.X. Vostokov asos solgan rus va slavyan 

3

 

PRAGA FUNKSIONAL LINGVISTIKA MAKTABI 

TILSHUNOSLIK TARIXIDAGI
MAKTABLAR

4-TOPSHIRIQ

Atamaning o’zbek tilida nomlanishi	Atamaning rus tilida nomlanishi	Atamaning ingliz tilidagi izohi	Atamaning izohi
naturalizm	натурализм	naturalism	19 asr ortalarida paydo boldi
kompendium	сборник	compendium	Qisqacha ekspozitsiya
bobo -til	дедушка - язык	grandfather tongue	Turkiy tillar
psixologizm	психологизм	psychologism	20asr
“yosh grammatikachilar”	"молодые грамматики" фонема	young grammarians" phoneme	19 asr ortalarida Maktablar ochishgan
fonema	Фонема	Phoneme	Tovush
fonemaning fakultativ varianti	факультативный вариант фонемы	a facultative variant of a phoneme	Xususiy
fonemaning kombinator variant	омбинаторный вариант фонемы	combinatorial variant of the phoneme	Ottenkalari
divergensiya	Расхождения	divergence	Bir ikkinchisiga
konvergensiya	Конвергенсия	convergence	Ikkatisi

5-TOPSHIRIQ.
To`g`ri/Noto`g`ri (True/False)

1. XIX asrning o’rtalarida Yevropa tilshunosligida naturalizm oqimi paydo bo’ldi. Ushbu oqimning mashhur vakili nemis olimi Avgust Shleyxer edi.

   
   

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

2. A. Shleyxerning eng mashhur asari “Hind-german tillari qiyosiy gramatikasining kompendiumi” dir.

   
   

• 
  
  To`g`ri True
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

3. Naturalizm tilga ruhiy hodisa sifatida qaradi.

   
   

• 
  
  To`g`ri
  
• 
  
  Noto`g`ri false
  

4. Geyman Shteyntal psixologizm oqimining mashhur namoyondasi hisoblangan.

   
   

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

5. A.A. Potebnya “Tillarning tasnifi til g’oyasining taraqqiyoti sifatida”, “Falsafa, tarix, psixologiya va ularning o’zaro munosabati” kabi asarlar muallifidir.

   
   

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

6. Psixologizm – tilni inson ruhining aksi, ko’rinishi, til ruhiy hodisa deb talqin qiluvchi ta’limot.

   
   

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

7. Yosh grammatikachilar davri taxminan 1870-1890 yillarni o’z ichiga oladi.

   
   

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

8. Yosh grammatikachilar maktabining bosh nazariyotchisi K. Brugman. U “til tarixi prinsiplari” asari muallifidir.

   
   

• 
  
  To`g`ri
  
• 
  
  Noto`g`ri false
  

9. Leyspig maktabi vakillari G. Ostgof, K. Brugman, G. Paul, A. Leskinlar hisoblanadi.

   
   

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

10. Yosh grammatikachilar Hind-Yevropa tillarining fonetik sistemasi taraqqiyotida yangiliklar yaratdilar, tovush tuzilishi, o’zgarishiga alohida e’tibor berdi.

    
    

• 
  
  To`g`ri true
  
• 
  
  Noto`g`ri
  

http://fayllar.org