Uchinchi kosmik tezlik. Yer sirtidan 2-kosmik tezlik bilan uchirilgan jism Yerning tortish maydonini butunlay yengib erkin jismga aylangan bo‘lar edi, agar Yerdan boshqa osmon jismi bo‘lmaganida. Lekin, Yerning maydonidan tashqarida juda ulkan, massiv Quyoshning tortish maydoni mavjud. Shuning uchun, Yerdan butunlay uzoqlashib ketgan jism endi Quyoshning ta’sir maydoniga tushib qoladi. Bu jismni erkin jismga aylantirish uchun Quyoshning ham ta’sir maydonini yengib keta oladigan tezlik berish talab etiladi.
Jismning Quyoshning tortish maydonidan ham chiqib keta olishi uchun zarur bo‘lgan tezlik uchinchi kosmik tezlik deyiladi. 3-kosmik tezlikni hisoblab topamiz. Quyoshning tortish maydonidan chiqib ketgan jism Galaktikaning ta’sir maydoniga tushib qoladi va Galaktika atrofida harakat qiladi. Bunday jism sun’iy yulduz deyiladi. Jism sun’iy yulduz bo‘lishi uchun uning kinetik energiyasi Quyosh hosil qilgan gravitatsion energiyaga teng bo‘lishi kerak. Sonlarni yuqoridagi formulaga qo‘yamiz. Bu tezlikdan Yerning aylanma harakat tezligini olib tashlasak, kelib chiqadi. Jism Yerning tortish kuchini yengib chiqgandan keyin Yer orbitasi bo‘ylab Yer harakat yo‘nalishida 12,3 km/s tezlik bilan harakatlansagina Quyoshning ta’sir maydonidan chiqib keta oladi. Lekin, Yerning tortish maydonini engib chiqishi uchun ham qo‘shimcha energiya ketadi. Demak, jism sun’iy yulduzga aylanishi uchun uning kinetik energiyasi Yerning gravitsion maydon energiyasi va tezlikdagi kinetik energiya lar yig‘indisiga teng bo‘lishi kerak ekan. Bundan uchinchi kosmik tezlik quyidagicha bo‘ladi: Yuqoridagi natija faqat Yer va Quyoshning ta’sirini hisobga olgan hol uchun chiqarildi. Lekin, Quyosh sistemasining qolgan 8 ta planetasi, astroidlar va kometalarning ta’sirini ham hisobga olganda uchinchi kosmik tezlikning qiymati ga teng bo‘lar ekan.
Jismning markaziy kuch ta’siri ostidagi trayektoriyasi. Kosmik kema biror kichik h<
