9 -ámeliy jumıs: Ximiyalıq talshıqlar klassifikaciyası, olardıń túrleri, ózgesheliklerin anıqlaw Ximiyalıq talshıqlar, sabaqlardı jaratılıwı hám olardıń xalıq xojalıǵındaǵı áhmiyeti

Ximiyalıq talshıqlardı alıwdıń tiykarǵı basqıshları. Talshıq alıw usılı polimerdiń tábiyatına baylanıslı. Qızdırılǵanda suyıqlanbay bóleklenetuǵın polimerden (cellyuloza hám uning efirleri, poliakrilonitril, polivinilxloril, polivinilidenxlorid, polivinilspirt) talshıq alıw ushın, olar eritgishlerde eritiledi hám payda bolǵan eritpe talshıq alıwǵa tayarlanadı. Onıń ushın polimer eritpesi filtrlenedi hám hawasızlantiriladi.
Mexanik bólekshelerden tazalaw ushın eritpe hár túrlı konstrukc ó iyalı filtrler arqalı ótkeriledi. Eritpelerdi bir orınnan ekinshi orınǵa uzatıw, filtrler arqalı ótkeriw ushın tisli yamasa plunjerli nasoslar isletiledi.
Eritpelerdi hawasızlantırıw biraz quramalı process esaplanadı. Sebebi hawa, azot hám basqa gazlar eritpeler erigen hám erimegen jaǵdayda bolıwı múmkin.
Poliamid, poliefir, poliolefin hám basqa sintetik polimerlar qizdirilganda bóleklenbey suyıqlıqqa aylanadı. Bunday polimerlerden talshıq alıw ushın, suyılıw temperaturasınan 30 - 50°C joqarı bolǵan temperaturada suyıltırıp, onıń eritpesi tayarlanadı. Polimer eritpesi tek filtrlenedi, yaǵnıy suyıltırılǵan polimer taza kvarc yaki nikelden tayarlanǵan tor arqalı ótkeriledi. Alınatuúın talshıq túrine qaramastan, talshıq alıwdan aldın eritpe filtrleniwi hám hawasızlandırılıwı, polimer eritpesi bolsa filtrleniwi zárúr.
Talshıq payda bolıw procesi hám oǵan tásir etiwshi faktorlar. Talshıq payda etiwdiń ush tiykarǵı usılı bar bolıp, olar tómendegilerge tiykarlanǵan:
1.eritpeden payda etilip atırǵan talanı suwıtıw menen yaǵnıy eritpeden tala alıw;
2. eritpedan payda etilip atırǵan taladaǵı eritgishti puwlatıw menen, yaǵnıy eritpeden qurǵaqlay usılda talshıq alıw;
3. eritpedegi polimerdi talshıq kórinisinde cháktiriw arqalı, yaǵnıy eritpeden ıǵal usıl menen talshıq alıw.
Bulardan tısqarı suyıqlanbaytuǵın hám erimeytuǵın polimerlerdiń dispersiyalarınan hám de jumsaq jaǵdayǵa keltirilgen polimerlerden talshıq alıw usılları da bar.
Polimer etitpesine filyera (1.28-súwretke qarań) kanalında tala forması beriledi, yaǵnıy eritpe basim astında filyera tesikleri arqali ótip atırǵanda qáliplesedi (1.29-súwret).

1.28-súwret. Filyera.

1. 29 -súwret. Ximiyalıq talshıqlardıń kese kesimi