9-Mavzu: Skaner dasturiy ta’minotni o‘rnatish
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mavzu № 9: Skaner dasturiy ta’minotni o‘rnatish Reja
- Nazorat savollari
| Yakuniy bosqich
( daq.) | O’quvchilarni amaliy mashg’ulot bo’yicha baxolarini e’lon qiladilar. Kelgusi kasbiy faoliyatida amaliyotda bajargan ishlarining ahamiyati va muhumligiga o’quvchilar e’tiborini qaratadilar. Kelgusi mashg’ulot mavzusi bilan tanishtirib uyga vazifa beradilar ( -ilova) |
|
Tinglaydilar. Topshiriqni yozib oladilar |
Mavzu № 9: Skaner dasturiy ta’minotni o‘rnatish
Reja:
Dasturiy ta’minot
Dasturiy ta’minotni sozlash
Tayanch so’zlar: SoftWare,HardWare
Dasturiy taʼminot yoki SOFTWARE bu Komputerda maʼlum bir turdagi vazifani bajarish uchun ishlab chiqilgan vositadir. Aynan shu dasturiy taminotgina Komputer — „quruq temir“ degan atamani yoʻqqa chiqargan. Dasturiy vositalar Komputer tomonidan qoʻllaniladigan barcha dasturlar toʻplamidir. Ingiliz tilida bu atama SOFTWARE yaʼni „soft“-yumshoq, „ware“-"mahsulot" degan maʼnoni bildiradi. Dasturiy taʼmonot 3 guruhga boʻlinadi : 1-Sistema dasturlari (unga turli yordamchi vazifalarni bajaruvchi dasturlar kiradi : Task Manager (Windows OSda mavjut)), 2-Amaliy (unga foydalanuvchiga aniq bir foydalanish sohasida maʼlumotlarga ishlov berish va qayta ishlashni amalga oshiruvchi dasturlar, masalan : Microsoft Office, Adobe CC), 3-Uskunaviy dasturlar (bular dasturlash uchun ishlatiladigan dasturlar)
Dasturiy ta’minotni sozlash.
Reestrni tiklash.
Reestr bilan ishlashda extiyotgorlik bilan ishlash lozim. Qandaydir muxim ma’lumotlarni bilmagan holda ochirib tashlasangiz, amaliy tizim umuman ishdan chiqib ketishi mumkin. Sharoitni qutqarish birdan bir yo‘li, oxirgini ishlaydigan nusxasini tiklashdir.
Agar siz reestr bilan tajriba o‘tkazmoqchi bo‘lsangiz, oldimdan SYSTEM.DAT va USER.DAT fayllarni diskga saqlab o‘ling. Ular amaliy tizim o‘rnatilgan katalogda joylashgan bo‘lib, "только для чтения" ("faqat o‘qish uchun" ) va "скрытый" ("yashirilgan") atributlarga ega. Agarda reestr sezilarli darajada ishdan chiqqan bo‘lsa, siz bu faylarni Windows katalogiga ko‘chirishingiz mumkin, va kerakli atributlarni qo‘ygach, reestr yangiday boladi. Lekin shu fayllarni, Windows yuklangan paytda tiklashga urinmang, chunki amaliy tizim butunlay ishdan chiqadi va uni faqatgina qayta yuklash yordamida ishga tushirish mumkin. Bu fayllarni tiklash uchun avvalam bor DOSga qayta yuklanish zarur va so‘ngra esa DOS da ishtan chiqqan fayllarni yaxshilari bilan almashtirish mumkin.
Ammo, ma’lumotlarni tiklashning yagona varianti emas. Gap shundaki, amaliy tizimni har bir to‘g‘ri yuklanishida reestr nusxasini CAB-faylga saqlaydi, u esa Windows katalogdagi SYSBCKUP nomli yashirin katalogga yoziladi. "По умолчанию" ("Default", "Ko‘zda tutilgan holda") oxirgi 5ta nusxasi saqlanib qoladi. Bu raqam 0 dan 99 gacha o‘zgarishi mumkin. Va u Wnidows katalogda scanreg.ini faylda MaxBackupCopies kalit qiymati bo‘yicha o‘rnatiladi. Katta qiymat berishi shart emas, chunki faillar kichik joy egallaydi (1 faylni sig‘imi Mbayt dan sal oshadi). Bitta reestr nusxasi yordamida reestrni tiklash uchun DOS ga yuklanib, quyidagi buyruqni bajaring:
SCANREG /RESTORE
Yaratilgan vaqt bo‘yicha saralangan reestrning rezerv nusxalarining ro‘yhati chiqadi. Kerakli nusxani tanlagandan so‘ng, ma’lumotlar tiklanadi va o‘sha vaqtdagi holatga javob beradigan reestr mavjud bo‘ladi. Agarda siz, oxirgi rezerv nushasini yaratish va reestrni ishdan chiqish orasida amaliy tizimning sozlashtiruvchilarni yoki kaysi dir dasterlarni yuklayotgan bo‘lsangiz, unda reesrga tegishli hamma ma’lumotlar qaytmas darajada yo‘qoladi. Shu bizga kerakmi? Albatta, yo‘q! Agarda hohlagan paytda reestrning rezerv nusxasini yaratmoqchi bo‘lsangiz, unda quyidagi buyruqdan foydalaning:
SCANREG /BACKUP
Tekshirish to‘g‘ri va normal o‘tgan hollarda, bu buyruq rezerv nusxasini yaratadi. Reestrning rezerv nusxasini yaratish va reestrni tiklash variantlaridan yana biri, bu siz o‘zgartirishni rajalagan bolimni yoki butun tarmoqni eksport kilishingizdir. Windows ning "Реестр" ("Reestr") menyusidagi Regedit da bajarish mumkin. Kerakli bo‘limni belgilab "Экспорт файла реестра" ("reestr faylni eksport qilish") punktiga bosing. Fayl nomlangandan so‘ng, bu bo‘limdagi ma’lumotlar faylga eksport kilinadi. Faylning kengaytgichi – reg. Faylni reestrga import kilish uchun faylni ustida sichqonchani chap tugmasiga ikki marotaba tezkor bosing. Lekin, to‘g‘risini aytish kerakki, yuqorida keltirilgan ma’lumotlarni tiklash usuli bitta kamchilikga ega: o‘chirilgan yoki o‘zgartirilgan ma’lumotlar tiklanadi, ammo, qo‘shilgan ma’lumotlar o‘chirilmaydi. Agarda siz uncha ahamiyatga ega bo‘lmagan ma’lumotlarni o‘zgartirgan va avvalgiga qaytmoqchi bo‘lsangiz, sizga eksport/import usuli maquldir. Reestr bilan ishlayotganda judayam extiyot bo‘lishi kerak, lekin agarda vaqt-vaqti bilan rezerv nushasini yaratib tirsangiz, hech qanday muammolar bo‘lmaydi. Endi esa reestr bilan ishlash imkoniyatlarini ko‘rib chiqamiz. Ba’zi bir kodlarni va operatsiyalarni vazifasini tushunishingiz uchun bir necha misollarni keltaramiz: "Пуск" ("Pusk") (Windows XP) tugmachasini tashqi ko‘rinishi.
Belgilangan dasturlarni ro‘yhatini o‘chirish.
Windows XP dagi bajariladigan fayllarni kontekst menyusida "Закрепить в меню "Пуск"" (" "Пуск" menyusiga biriktiring") punkti paydo bo‘lgan. Bu punkt dasturni menyudagi ro‘hatga qo‘shadi. Shuningdek, u erda internet va elektron pochtasini ikkta dasturi bo‘lishi mumkin. (Pusk-Boshqarish paneli- "Пуск" ("Pusk") menyu vazifalarni paneli-Menyu "Пуск"("Pusk") ilovasi- Настроить (Sozlash) tugmasi- Отображать в меню "Пуск" ("Pusk" menyusida aks ettirish)). Bu ro‘hatni menyudan o‘chirish uchun quyidagi bo‘limni oching: HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer
DWORD tipdagi, 1 teng qiymatga ega bo‘lgan NoStartMenuPinnedList parametrni yarating. Dastirlarni kontekst menyusidagi "Закрепить в меню "Пуск"" (" "Пуск" menyusiga biriktiring") punkti ham ochiriladi.
Tez-tez ishlatiladigan dasturlar ro‘yhatini ochirish
Agarda siz Пуск (Pusk) tugmachadagi часто ishlatiladigan dasturlarni ro‘yhatini olib tashlamoqchi bo‘lsangiz, unda quyidagi bo‘limni oching KEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer
Va DWORD tipdagi, 1ga teng qiymatga ega bo‘lgan NoStartMenuMFUprogramsList parametrni yarating.
Tez-tez ishlatiladigan dasturlar ro‘yhatiga ilovalarni tushishiga taqiq (zapret). Tez-tez ishlatiladigan dasturlar ro‘yhatini ochirmasdan, ba’zi bir dasturlarga bu ro‘yhatga kirishni taqiqlash mumkin. Buning uchun quyidagi bo‘limni oching: HKEY_CLASSES_ROOT\Applications\Имя_Программы.exe (HKEY_CLASSES_ROOT\Applications\Dastur_Nomi.exe)
Va bosh satrli NoStartPage parametrni yarating.
Foydalanuvchining ismini ochirish Agarda siz "Пуск" ("Pusk") tugmachadagi foydalanuvchining ismini ochirmoqchi bo‘lsangiz, unda quyidagi bo‘limni oching:
HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer
Va DWORD tipdagi, 1ga teng qiymatga ega bo‘lgan NoUserNameInStartMenu parametrni yarating.
" Мойкомпьютер " ("Mening kompyuterim") punktni olib tashlash " Мой компьютер " ("Mening kompyuterim") punktni olib tashlash uchun, sozlash muloqot darchasida tegishli bayroqchani blokirovka kiling va HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\NonEnum bo‘limgagi DWORD {20D04FE0-3AEA-1069-A2D8-08002B30309D}
tiptagi, 1ga teng qiymatga ega bo‘lgan parametrni qo‘shib oling.
"Сетевыесоединения" ("Tarmoq birikmalar") punktni olib tashlash "Сетевые соединения" ("Tarmoq birikmalar") punktni olib tashlash uchun, HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer bo‘limgagi DWORD tiptagi, 1ga teng qiymatga ega bo‘lgan parametrni qo‘shib oling.
" Выходизсистемы " ("Tizimdan chiqib ketish") punktni olib tashlash Ключ StartmenuLogoff типа DWORD, равный 1, раздела HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer bo‘limdagi 1 ga teng bo‘lgan DWORD tipdagi StartmenuLogoff kaliti " Выход из системы " ("Tizimdan chiqib ketish") punktni olib tashlaydi Yuqorida aytib o‘tilgan parametrlarni o‘chirish va 0 ga o‘rnatish, harakatlarni avvalgi holatga qaytaradi.
"Пуск: Папки" (" Pusk: Papkalar") tugmachasining menyusi "Пуск" ("Pusk") menyuning tepa qismida joylashgan va bo‘shqa joylardan nusxasi olingan fayl va papkalarni berkitish imkoni bor. (papkalar o‘chirilmaydi). HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer bo‘limni o‘ching va DWORD tipdagi, 1ga teng bo‘lgan
NoStartMenuSubFolders parametrni yarating. Qayta yuklanishdan so‘ng qurilmalar o‘z kuchiga ega bo‘ladi. Parametrlarni o‘chirish yoki 0 ga o‘rnatish, harakatlarni avvalgi holatga qaytaradi.
Dasturlar
Agarda siz "Пуск" ("Pusk") menyu "C:\Documents and Settings\All Users\Главное меню\Программы" dagi ilovani berkitmoqchi bo‘lsangiz HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer bo‘linmani oching va DWORD tipdagi 1ga teng bo‘lgan NoCommonGroups parametrni yarating. Qayta yuklanishdan so‘ng aytib o‘tilgan ilovalar "Программы" ("Dasturlar") menyusidan o‘chiriladilar.
Parametrlarni o‘chirish yoki 0ga o‘rnatish esa, o‘chirilgan punktni "Избранное" ("Tanlangan") (Windows 98 va kattariq) menyusiga qaytaradi.
"Избранное" ("Tanlangan") punktni olib tashlash Agarda siz "Избранное" ("Tanlangan") punktni "Пуск" ("Pusk") menyusidan o‘chirmoqchi bo‘lsangiz
HKEY_CURRENT_USER\ Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\ Policies\Explоrer bo‘linmani oching va DWORD tipdagi 1ga teng bo‘lgan NoFavoritesMenu parametrni yarating. Qayta yuklanishdan so‘ng aytib o‘tilgan"Избранное" ("Tanlangan") punkti "Пуск" ("Pusk") menyusidan o‘chiriladi. Parametrlarni o‘chirish yoki 0ga o‘rnatish esa, o‘chirilgan punktni "Настройка" ("Sozlash") menyusiga qaytaradi.
"Настройка" ("Sozlash") menyusidagi punktlarni berkitib qo‘yish Agarda siz "Настройка" ("Sozlash") menyusidagi Панель управления (Boshqarish paneli), Принтеры (Printerlar), Удаленный доступ (Masofaviy erkin foydalanish) va hokazo punktlarni berkitmoqchi bo‘lsangiz HKEY_CURRENT_USER\ Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\ Policies\Explоrer bo‘linmani oching va DWORD tipdagi 1ga teng bo‘lgan NoSetFolders parametrni yarating Bu kalitni yuklashi "Мой компьютер" (" Mening kompyuterim") darchadagi papkalarni ham o‘chirib tashlaydi.
"Настройка" ("Sozlash") menyusidagi "Пуск" ("Pusk") menyusini va Панельзадач (Vazifalar paneli) ni berkitish. Agarda siz "Настройка" ("Sozlash") menyusidagi "Пуск" ("Pusk") menyusini va Панель задач (vazifalar paneli) ni berkitmoqchi bo‘lsangiz HKEY_CURRENT_USER\ Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\ Policies\Explоrer bo‘linmani oching va DWORD tipdagi 1ga teng bo‘lgan NoSetTaskbar parametrni yarating
"Настройка" ("Sozlash") (Windows 98) menyusidagi " Рабочий стол " ("Active Desktop "," Ish stoli") ni berkitmoqchi bo‘lsangiz HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies
\Explоrer bo‘linmani oching va DWORD tipdagi 1ga teng bo‘lgan NoSetActiveDesktop parametrni
yarating
Qayta yuklanishdan so‘ng hamma o‘zgarishlar kuchga kiradi. Parametrlarni o‘chirish yoki 0ga o‘rnatish esa, berkitilgan punktlarni "Настройка" ("Sozlash") menyusiga qaytaradi.
Nazorat savollari:
Dasturiy ta’minot ga ta’rif bering
ADT nima?
DT yoyilmasi?
Dostları ilə paylaş:
