A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov
Yüklə 4,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
SF= STF-DS-BS,
bunda, SF — so f foyda; DS — foydadan to ianadigan soliq; BS — boshqa soliqlar va to io v lar. M oliyaviy natijalaming shakllanishi va ishlatilishi 21-son BHMS “X o ‘jalik yurituvchi subyektlar moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining buxgalteriya hisobi schyotlari rejasi va uni q o ila sh bo‘yicha Y o ‘riqnoma”ning 5-qism 9-bo‘limida keltirilgan schyotlarda hisobga olinadi128. Moliyaviy natijalaming shakllanishi va ishlatilishi hisobi quyidagi schyotlarda yoritiladi: 9000 - Asosiy (operatsion) faoliyatning daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar; 9100 - Sotilgan mahsulot (tovar, ish, xizmat)laming tannarxini hisobga oluvchi schyotlar; 9200 - Asosiy vositalar va boshqa aktivlaming chiqib ketishini hisobga oluvchi schyotlar; 9300 - Asosiy faoliyatning boshqa daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar; 9400 - Davr xarajatlarini hisobga oluvchi schyotlar; 9500 - Moliyaviy faoliyat daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar; 9600 - Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlami hisobga oluvchi schyotlar; 9700 - Favquloddagi foyda (zarar)lami hisobga oluvchi schyotlar; 9800 - Soliqlar va boshqa majburiy to io vlam i to ia s h uchun foydaning ishlatilishini hisobga oluvchi schyotlar; 128 0 ‘z R M o liy a v a z irlig i to m o n id a n 0 9 .0 9 .2 0 0 2 y ild a g i 1 0 3 -so n li b u y r u g ‘i b ila n ta s d iq la n g a n 0 ‘z b e k isto n R e s p u b lik a s in in g 2 1 -so n li B H M S. “X o ‘j a lik y u ritu v c h i s u b y e k tla m in g m o liy a v iy -x o ‘j a l i k fao liy ati b u x g a lte riy a h iso b i s c h y o tla ri re ja s i v a uni q o 'lla s h b o ‘y ic h a y o 'r i q n o m a ”. 555 9900 - Yakuniy moliyaviy natijani hisobga oluvchi schyotlar. Moliyaviy natijalami shakllantirish uchun alohida daromadlami hisobga oluvchi schyotlar va alohida xarajatlami hisobga oluvchi schyotlar ishlatiladi. M ahsulot (tovar, ish, xizmat)lami sotishdagi qo‘shilgan qiymat solig‘i, aksiz va boshqa to io v la r olinadigan schyotlar yoki pul m ablagiarini hisobga oluvchi schyotlaming debetida va byudjetga to io v la r b o ‘yicha qarzlami hisobga oluvchi schyotlaming (6400) kreditida aks ettiriladi. 9010 “Tayyor mahsulotlami sotishdan daromadlar”, 9020 “Tovarlami sotishdan daromadlar”, 9030 “Ishlar bajarish va xizmatlar ko ‘rsatishdan daromadlar” schyotlarining kreditida xo‘jalik subyektining asosiy faoliyati (tayyor mahsulotlar, tovarlami sotish, ishlar bajarish, xizmatlar k o ‘rsatish)dan daromadlar olinadigan schyotlar va pul m ablagiarini hisobga oluvchi schyotlar bilan bogiangan holda aks ettiriladi, biroq, oldingi hisobot davrlarida olingan, ammo joriy hisobot davriga tegishli b o ig a n daromad summalari 6230 “Boshqa kechiktirilgan daromadlar” schyoti bilan bogiangan holda aks ettiriladi. Hisobot davrining oxirida ushbu schyotlar yakuniy moliyaviy natijalarga olib boriladi. 9910 “Yakuniy moliyaviy natija” schyoti hisobot yilida korxona faoliyati yakuniy moliyaviy natijasining shakllanishi to ‘g ‘risidagi axborotlami umumlashtirish uchun m oijallangan. 9910 “Yakuniy moliyaviy natija” schyotining debetida xo‘jalik subyektining xarajat (zarar)lar, kreditida esa foydalar aks ettiriladi. H ar bir hisobot davri oxirida 9910 “Yakuniy moliyaviy natija” schyotining debeti va krediti bo‘yicha aylanmalar yig'iladi va hisobot davrining yakuniy moliyaviy natijasini ifodalovchi ushbu schyot b o ‘yicha umumiy qoldiq hisoblab chiqariladi. Hisobot davrining tugashi bilan yillik moliyaviy hisobot tuzishda 9910 “Yakuniy moliyaviy natija” schyoti 8710 “Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)” schyoti bilan b ogian g an holda yopiladi. 556 Yuqoridagilardan kelib chiqib, moliyaviy natijalami buxgalteriya hisobida hisobga olishning asosiy vazifalari quyidagilardir: > moliyaviy natijalaming shakllanishi to ‘g ‘ri ekanligini o ‘rganish; > olingan foyda miqdorini har oyda hamda yil boshidan o ‘z vaqtida va to ‘g ‘ri hisob-kitob qilish; > moliyaviy natijalami oldindan bashorat qilgan holda zarar ko ‘rmaslik y o ‘llarini ishlab chiqish; > moliyaviy natijalar bilan bog‘liq operatsiyalami va ulaming taqsimlanishini buxgalteriya hisobi hisobvaraqlarida va tegishli registrlarda to ‘g ‘ri aks ettirish. Yüklə 4,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|