6-Mavzu: “Kasrlar” va ularning turlari ustida ishlash
Reja:
1.
Ulushlar haqida ma’lumot berish
2.
Kasrlar va ularning turlari
3.
Kasrni o‘rgatish metodikasi
4.
Kasrlarga oid masalalar va ularni yechimlari
5.
Surati yoki maxraji bir xil bo‘lgan kasrlarni taqqoslash
Ulushlar haqida ma’lumot berish
Mamlakatimizda yuz berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar, xalq ta’limi
tizimida bo‘layotgan o‘zgarishlar “Ta’lim tog‘risidagi”gi qonunda hamda “Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi”da ko‘rsatib o‘tilganidek, har bir o‘qituvchi oldiga muhim
vazifalar qo‘yilmoqda.
Keyingi yillarda ta’lim sohasida amalga oshirilgan
islohotlardan yagona
maqsad - barkamol shaxsni va malakali mutaxassisni tarbiyalashdir.
Boshlang‘ich matematika kursi bolalar tafakkuri rivojlanishiga yordam beradi.
Boshlang‘ich bilimlar yagona majmuani yaratadi, zaruriy metodologik tasavvurlarni
va fikrlashning mantiqiy tuzilishlarini shakllantirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi.
Boshlang‘ich ta’lim metodikasining xususan, matematikadan boshlang‘ich
ta’lim metodikasining vazifalaridan biri o‘qitishning
yetarlicha yuqori
rivojlantiruvchi samaradorligini oshirishni ta’minlashga ta’sirini jadallashtiradi.
Bunda darsliklarda berilayotgan mavzular o‘qitish rivojiga yetarlicha ta’sir
ko‘rsatadi.
Boshlang‘ich
sinfdan oldin, ya’ni maktabgacha yoshdayoq kasr
tushunchasining boshlang‘ich tushunchalari berilgan.
Chunki kasr tushunchasini
hosil qilish har xil narsalarni teng bo‘laklarga bo‘lish, kesish, sindirish,
maydalashdan kelib chiqadi. Masalan, olma, tarviz, bodring, non va boshqalarni bir
necha bolaklarga bo‘lib ko‘rgan va boshlang‘ich tushunchalarni olgan. Shu
maqsadda bolalarni
ulushlar bilan tanishtirish, taqqoslashni o‘rgatish, sonning
ulushlari va ulushi bo‘yicha sonni topishga doir masalalarni yechish ko‘zda tutiladi.
Aytib o‘tilgan barcha masalalar ko‘rgazmali qilib ochib berildi.
Ko‘rgazmali tushuntirishda, masalan, olmani teng ikkiga bo‘lish, yordamida
kasr hosil qilnadi. Shunga mos olmani teng bo‘lmagan ikki bo‘lakka bo‘lib, u yarim
olma
emasligini, demak, kasrni hosil qilmaslikni, tushuntirishi kerak.
Faqat teng
bo‘lakka bo‘lganidagina kasr son yoki butunning ulushi hosil bo‘lishini mustahkam
singdirish lozim.
”Kasrlar” mavzusini o‘rganishdan avval ulushlar haqida ma’lumot berib
o‘tish yaxshi samara beradi. Bunda o‘quvchilarga yarim, chorak, nimchorak haqida
tushuncha berib o‘tiladi.
1. Doira chizing va uni teng ikki bo‘lakka bo‘ling. Bo‘laklardan birini bo‘yang.
Siz doiraning qanday qismini (qanday bo‘lagini) bo‘yadingiz?
2. Doira chizing va uni teng to‘rt bo‘lakka bo‘ling. Bo‘laklardan birini bo‘yang.
Siz doiraning qanday qismini (qanday bo‘lagini) bo‘yadingiz?
3. Doira chizing va uni teng sakkiz bo‘lakka bo‘ling. Bo‘laklardan birini bo‘yang.
Siz doiraning qanday qismini (qanday bo‘lagini) bo‘yadingiz?