A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev

5.21. Rasm. Uch agregatli (4), ikki agregatli (3), bir agregatli 
nasoslarning parallel ishlashida nasosli o‘rnatma va tarmoqning (1) 
haraktyeristikalari.
Nasos o‗rnatmasining suv uzatishini rostlash uchun ishlovchi nasos
mexanizmlari sonini o‗zgartirish yetarli iqtisodiy metod hisoblanib,
bunday holatda nasosli o‗rnatmani suv uzatishni kamaytirish uchun
parallel ishga tushirilgan nasos mexanizmlari soni kamayadi. Rasm. 5.21
da bitta nasos mexanizmi uchun H(G) egri chiziqli grafik ko‗rsatilgan.

---

---

314
Ikkita parallel ishlovchi nasos mexanizmlari uchun egri chiziq 3, uchta

parallel ishlovchi mexanizm uchun egri chiziq 4 haraktyeristikalari
ko‗rsatilgan. A, B, V nuqtalari turli xil uzatishli
B
Б
А
G
G
G
―Nasos
stantsiyasi – tarmoq‖ tizimlarini 3 ta ishlash rejimiga muvofiq keladi.
Bunda bosim kamayishi bilan nasos stantsiyasining parametrlari
H
V
>H
B
>H
A
kamayadi. Tabiyki, nasosning bosimi va suv uzatish miqdori
kamayganda, nasos stantsiyasi elektr dvigatelining EE istemoli kamayadi,
Shuningdek, uning hosilasiga to‗g‗ri proportsionaldir. Ushbu rostlash
metodi yetarli tejamli bo‗lib, uzatish sathi stabil ushlab turiladi.
Nasos o‗rnatmasini ishchi g‗ildirakining diametri o‗zgarishi bilan
nasos suv uzatishini rostlash. Sanoatda nasos mexanizmlarining turli xil
diametrli ishchi g‗ildirakli nasoslar ishlab chiqariladi. Agarda ishchi
g‗ildirakning diametri kamaysa, u holda nasosning suv uzatishi va bosimi
mos ravishda kamayadi. Bundan tashqari, nasosning F.I.K. ni ham
kamaytiradi. Talab etilgan g‗ildirak diametrini tanlashda nasos bosimi H
x
va suv uzatishi G
x
ning qiymatlari berilishi kerak, (rasm 5.22. B nuqta).
So‗ngra Q=0, H=0 va H
x
nuqtalar orqali to‗g‗ri chiziq o‗tkaziladi. Nasos
haraktyeristikasi H(G) H
a
, G
a
koordinatali A nuqtadan to‗g‗ri o‗tadi,
(rasm. 5.22).