62
13
11-rasm .
Zang zaijibiirug‘ining fiziologik rassalarini ajratish sxemasi.
58
Dikarion
^ / ? о Т ч
Л
Rekom
I л -
• « v
binant
Dikarion
12-rasm .
Q o ‘shilishning geterokarioz turlari.
P om id o rn in g q o ‘ng ‘ir d o g ‘lanish kasalligini q o ‘zg‘atuvchisi
Cladosporium fulvum,
kartoshkaning fitoftorioz
Phytophthora
infestans,
b u g ‘doyning poya zangi
Puccinia graminis,
kan o p -
ning poya zangi
Melampsora lini,
m akkajo‘xorining g elm in-
to sp o rio z
Helminthosporium m aydis
kasalligini q o ‘zg‘atuv-
chilarining turli m utatsiyalari hosil qilingan.
Bu m utatsiyalardan seleksiya ishlarida navlar yaratishda,
ularning kasalliklarga ehidam liligini o ‘rganishda infeksion fon-
la r tashkil qilishda foydalanish yaxshi sam ara beradi.
Ayrim patogen m ikroorganizm lar tabiatda bir n ech ta yadro
hosil qilish im koniga ega b o ‘ladi. K o‘p yadrolilik mitseliy yadro-
larining q o ‘shilishidan yoki m u tag en om illar t a ’^iri natijasida
vujudga keladi (
12
-rasm).
Y adrolar q o ‘shilishining geterokarioz usuli
Botrytis cinerea,
Puccinia graminis f tritici, Verticillum dahliae
zam b u ru g ‘larida
hosil qilingan. U lar spora hosil qilish tezligiga qarab tez va uzoq
vaqtda spora hosil qiluvchi, spora hosil qilm aydigan turlarga
ajratiladi. Bu belgilarning nasldan naslga o ‘tishi patogenning
biologik xususiyatiga bog‘liqligini isbotlaydi.
SAVOLLAR
1. Kasallik qo‘zg‘atuvchilarning ixtisoslashuvi nima?
2. Fiziologik rassalar qanday hosil bo'ladi?
3. Kasallik qo‘zg‘atuvchilarning o ‘zgaruvchanligi nima?
4. 0 ‘zgaruvchanlik mexanizmi qanday amalga oshadi?
59
|
