Abu rayxon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti energetika fakulteti
Yüklə 94,67 Kb.
|
A – SXEMA1. 0,4 kVli liniya yuklamasi: PI=Pud(n1+n2+n3)0.4+ΣK·Pnp 2. Tpning 0,4 kVli shinyosidagi yuklama: PII=Pud(n1+n2+…+nn)tn+ ΣKtn·Pnp yoki PII=PI+Py 3. 10kVli taqsimlovchi liniya yuklamasi: PIII=KodnΣtpPII yoki PIII=Kodn(PIII+P5+P6) 4. 10kVli taqsimlovchi punkt (RP) shinasidagi yuklama: PIV=KodnΣpnPIII yoki PIV=0,9(PIII+P7) 5. 10kVli ta’minlash markazi shinasidagi yuklama: PVI=(0,9÷0,95) (PIV+P5+P9) 6. 110-220kVli ta’minlash markazi shinasidagi yuklama: PX=(0,9+1,0) (PVIh PVII)+AP PVIIh(PVIIIhPIX)·0,9 3. 6-10/0,4kVli Tpning sonini va quvvatini tanlash Loyxalashtirilayotgan noxiya uchun hisobiyquvvat aniqlangandan so‘ng Tpning sonini va quvvatini aniqlashi o‘tiladi. Shaxar elektr tarmoqlarida TP lar soni turlicha bo‘lgin sxema variantlarini juda ko‘p tuzish mumkin, bu esa texnik iqtisodiy taqqoxlashni murakkablash yuqori va hisoblarni keyinlashtiradi. Shuning uchun TP quvvatini tanlashning bir necha sexlari mavjud. Ushbu kurs loyixasida 3 ta usulni keltirib etamiz. I. Bir TP 10/0,4kV xizmat ko‘rsatuvchi maqsadga muvofiq zona asosida V – jadval
II. Tpdagi transformatorlarni aqsimlovchi tarmoqning optimal parametrlariga asosida S – jadval
III. [ 1 ]ga asosan: Past qavvatli (1-4 qavvatli) noxiyalarda TP shikasidagi quvvat zichligiga bog‘lik xolda:
Ko‘p qavvatli (5 qavvat va yuqori) binolarda: - > 5mVt/km2 – STP =1 x 630kVA ikki transformatorlari TPlarda STP=2 x 630kVA. TP ning optimal quvvati, aniqlangandan so‘ng loyixalashtirilayotgan noxiyadagi TP lar soni aniqlanadi: N=Pm.p./Ptpopt. bu yerda n – noxiyadagi TP lar soni Rm.r. – noxiyaning hisobiy yuklamasi, kVt Rtp – TPning optimal quvvati, kVt Kichik noxiyadagi TP lar soniga qarab, xar qaysi podstansiyaning kerakli quvvati aniqlanadi. Buning uchun, yuqorida aniqlangan TP lar soni kichik noxiya rejasiga joylashtiriladi. Keyin xar bir TP dagi xaqiqiy hisobiy yuklama aniqlanadi, shundan so‘ng xar qaysi podstansiyaning o‘rnatilgan quvvati aniqlanadi: Sust=Prasi/1,4·cosφ bu yerda Sust – TP ning o‘rnatilgan quvvati, kVA cosφ – quvvat koeffitsietni (0,9) 1,4 – ortiqcha yuklanish koffotsienti (PUE) Rrasi – TP uchun hisobiy yuklamalar yig‘indisi, kVt Shaxar elektr tarmoqlarida yuklamalar grafigi ila bo‘yicha bir tekis emos va maksimal yuklamadan foydalanish soati (T) nisbatan. Shuning uchun eng ko‘p yuklama davrida transformatorning maksimal yuklamasi 130% ruxsat etiladi, avariya xolatida esa transformatorlarni uning nominal quvvatiga nisbatan 40-50% ga qo‘shimcha ruxsat etiladi. Bu xolatni TP dagi transformator qilinayotganda hisobiga olish lozim. Sust ni olishgan qiymati GOSTda transformatorning nominal quvvatlari uchun ko‘zda tutilgan eng yaqin qiymatgacha yaxmatlanadi. Shundan keyin, TP dagi transformatorning yuklanish koeffitsienti normal va avariya xolatlari uchun aniqlanadi. 4. Kuchlanishi 1000Vgacha tarmoqlari hisobi. Barcha TPlar bo‘yicha 0,38kVli kabeley tarqatilandan (S-chizmasi) so‘ng bu kabellarning kesim yuqalari tainlanadi. Quydagilar tavsiya etiladi: Sim va kabellarning kesim yuzasi normal, avariya va avariyadan keyingi rejimlardagi uzoq ruxsat etilgan tok bo‘yicha tanlanadi va shundan so‘ng ruxsat etilgan kuchlanish yo‘qotilishi bo‘yicha tekshiriladi. D – ChIZMA chizilishi kerak Tavsiyalarni hisobiga olib, quyidagi hisoblash tartibini keltiramiz: 1. Saqlanishlarni eruvchan o‘rnatmalari yokt avtomatik o‘chirgichlar quyidagi shartlar bo‘yicha tanlanadi: a) Iv≥ Ir – kuch yuklamalari bo‘lmaganda; b) Iv≥ - kuch yuklamalari mavjud bo‘lganda bu yerda Iv – eruvcham o‘rnatma (yoki o‘chirim) toki Ir – maksimal ishchi tok Imvkl – dvigatelning ishga tushirish tokini hisobga olingan maksimal ishchi tok α = 2,5 (engil ishga tusharalginda); α = 1,6-2,0 (og‘ir ishga tushirilganda) v) Binolar (turar joy va jamoat) ichidagi tarmoqlar uchun: Iv≤ 0,8 Idop bu yerda Idop – tanlangan sim kesim yuqasim yuzaning qizish sharti bo‘yicha maksimal ruxsat etilgan toki. 2. Eruvchan o‘rnatmaning qabul qilingan nominal toki qiymati bo‘yicha (1a va 1b shartlaridagi eng katta tok olinadi) kabelni saqlagan bilan ximoyasini kelishish shartni bo‘yicha raxsat etilgan tok Idop topiladi. 3. Idopning qiymati bo‘yicha qabul qilingan sim markasi uchun toklarning ruxsat etilgan qiytmatlari jadvalidan tegishli kesim yuza Idop=Idop shart bo‘yicha tanlanadi. Eng yaqin kichik kesim yuzani qabul qilish ruxsat etiladi. 4. O‘tkazgichning tanlangan kesim yuzasi normal va zaxiralash rejalarida yuklamaning hisobiy toki bo‘yicha yotqizish sharoitini hisobga olib tekshiriladi: Kp·Idop=Ir bu yerda Kp – yotqizish sharoitiga tuzalish koeffitsienti Kp= Kt·Ki sifatida aniqlanadi. Kt – kabel, ochiq va izolyatsiyallanmagan simlar uchun yer va xavo xaroratiga tuzatish ([ ] dagi P-42 jadvaldan olinadi). Ki – yerda turba yoki turba siz yotqizilgan kabellar soniga tuzatish ([ ] dagi P-4z jadvaldan). Zaxiralash rejimida uzoq ruxsat etilgan tok aniqlanayotganda minimal yuklamalar davrida kabelni kam yuklama bilan ishlaganligini hisobga olib uchun ruxsat etilgan qushimcha yuklanishini hisobga olish kerak (PUE) Ir= 5. Sim va kabellarning kesim yuzasi normal va avariya rejimlarida Tpning past kuchlanish shikosida eng uzoq joylashgan elektr iste’molchigacha bo‘lganda tekshiriladi. Bunda etilgan ko‘chlanish yo‘qotilish 5-6,5% olinadi, bino ichida eso – 1-3,2 %. Tpdan binoning kirishigacha bo‘lgan ruxsat etilgan kuchlanish yo‘qotilishi 3,3 - 5,5 %ga teng bo‘ladi. Ruxsat etilgan kuchlanish yo‘qotilishi bo‘yicha o‘tkazgichini kesim yuzasi aniqlanadi: F=α ; mm2 bu yerda Ma=ΣP*l – yuklamani aktio‘ momentlari yig‘indisi, kVt·km α – sim materialiga va kuchlanishga bog‘lik koeffitsient ; 5. Taqsimlovchi punkt (RP) sonini va quvvatini, 10kVli taqsimlovchi va ta’minlovchi tarmoqlari tanlash. 5.1 RPning sonini tanlash. Odatda RP siz elektr ta’minot sxemasi maqsadga muvofiq hisoblanadi. Lekin, loyixalanayotgan noxiya ta’minot markazidagi yiroqda bo‘lsa yoki ishlatishda qulay bo‘lishi uchun Rpni ko‘rish ko‘zda tutiladi. RP bilan sxema tanlanganda Rpning maqsadga muvofiq quvvati yuklama zichligiga bog‘lik xolda aniqlanishi mumkin.
RP ni shaxar xududiga joylashtirayotganda uni yuklamalar mirkaziga yaqin qilib, ta’minot markaziga (TM) qarab 15-20%ga surab joylashtirish kerak bo‘ladi. Yig‘ilgan yuklamalar (sanoat)ning ta’minot sxemasi tanlanayotganda quvvati 2-2,5 mVt bo‘lgan yuklamani bevosita TM dan, 1,5-2,0mVtli yuklamani – RP shikosidagi alohida liniyalardan, 0,4-0,8mVtli sanoat yuklamasini esa umumiy taqsimlovchi tarmozdan ta’minlash tavsiya etiladi. 5.2 Ta’minlovchi va taqsimlovchi tarmoqlar hisobi Kuchlanishi 10kV bo‘lgan ta’minlovchi va taqsimlovchi tarmoqlar quyidagicha hisobotlanishi kerak: 1) Normal ish rejimida tokining iqtisodiy zichligi bo‘yicha; 2) Normal va avariy rejimlarida sim va kabellarni qizili sharti bo‘yicha; 3) Normal va avariy rejimlarida ruxsat etilgan kuchlanishi yo‘qotilishi bo‘yicha; 4) Qisqa tutatuv toklariga termik bardoshligi bo‘yicha. 5.3 Ta’minlovchi tarmoq hisobi Ta’minlovchi tarmoqni hisoblash qabul qilingan sxema asosida normal va avariya rejimlaridagi hisobiy yuklamani aniqlashdan boshlanishi kerak. Ta’minlovchi liniyaning maksimal toka: Im= bu yerda Ppi – ushbu liniyadagi ta’minlanayotgan iste’molchilarning hisobiy yuklamasi, kVt; cosαsr – quvvat koeffitsientining o‘rtacha qiymati; ηt,ηc – aktiv quvvat yuqorini hisobga oluvchisi, transformator va tarmoqning foydali ish koeffitsienti. Ko – birvaqtli koeffitsient So‘ngra ta’minlovchi liniyaning kesim yuzasi tokning iqtisodiy zichligi bo‘yicha aniqlanadi: Fe = Im/je, mm2 Aniqlangan Fe bo‘yicha eng yaqin standart kesim yuza qabul qilinadi, tanlagan liniyaning kesim yuzasi maksimal (avariya) rejimlarida uzoq muddatga qizish sharti bo‘yicha tekshirilishi kerak. Avariya rejimidagi tok avariya yuklamasi asosida aniqlanadi. Bunda quyidagi bog‘lanish bajarilishi shart: Im≤Idop; Idop=Indop·Kap·Kt·Ki bu yerda Idop – qizish sharoiti bo‘yicha ruxsat etilgan tokning qiymati, A [ ] Indop – tanlangan o‘tkazgich uchun qizish sharoiti bo‘yicha normal ruxsat etilgan tokning qiymati [ ] Kap – liniya o‘tkazgichlari avariya rejimida ruxsat etilgan qushimcha yuklash koeffitsienti [ ] Kt, Ki – yotqizish sharoitini hisobiga oluvchi koeffitsientlar [ ] Qisida tutashuv tokidan qizishga bardoshlik sharti bo‘yicha kabel yuzasi aniqlanadi: Ik.z = bu yerda Ik.z – qisqa tutashuv tokidan qizish sharti bo‘yicha kabelning maksimal ruxsat etilgan kesim yuzasi, mm2 I∞ - qisqa tutashuv toki eng katta bo‘lgan tarmoq nuqtasidagi 3 fazali q.t. tokining o‘rnatilgan qiymati (PUE) s – qizish doyimisi: mis tomirli kabel uchun s’h90 tpr – qisqa tutashuv davomiyligini keltirilgan vaqti, xaqiqiy vaqtga va βga bog‘liq xolda chiziqlardagi aniqlanadi. bu yerda tr·z – rele himoyasini ish vaqti to·v – o‘chirgichni o‘chirish vaqti , bu yerda III – q.t. tokining davriy tarkibini o‘tish toki. Tokning iqtisodiy va uzoq muddatda kirish bo‘yicha tanlangan ta’inlovchi liniyaning kesim yuzagi q.t. tokiga bardoshlik sharti bo‘yicha aniqlangan kesim yuzadan Fk.z kichik bo‘lmasligi kerak. Keyin normal va avariya rejimlarida ta’minlovchi tarmoqdagi ko‘chlanish yo‘qotilishi aniqlanadi: bu yerda r0 va x0 - qabul qilingan kesim yuzasi uchun liniyaning solishtirma aktiv va reaktiv qarshiligi, Om/km L – liniya uzunligi, km Odatda ta’minlovchi tarmoqlarda kuchlanish yo‘qotilishi 2%dan oshmaydi. 5.4 Taqsimlovchi tarmoq hisobi Shaxarlarning taqsimlovchi tarmoqlari odatda sirtmoq sxemasi bo‘yicha quriladi va u ochiq rejimda imshlaydi. Tarmoqning hisobiy tokning bo‘linish nuqtasini aniqlashdan boshlanadi va bu nuqtada tarmoq ormal rejimida ochiq bo‘ladi. Sirtmoq taqsimlovchi tarmog‘ining ta’minot baybalari “A” va “V” bilan belgilanganda “A” nuqtadan uzatilayotgan quvvat teng bo‘ladi. , kVt bu yerda - «V» nuqtaga nisbatan yuklama momentlari yig‘indisi, kVt∙km L – «AV» sirtmoq uzunligi Shunga o‘xshab «V» manbadan uzatilayotgan quvvat xam aniqlanadi. Keyin tarmoqning ochiq uchastkalari hisobi oddiy radial liniyalar hisobiga o‘xshab bajariladi: a) Ta’minot manbali va eng yaqin TP orasidagi liniya kesim yuzasi normal rejimi uchun tokning iqtisodiy zichligi bo‘yicha aniqlanadi. b) Shu uchastkadagi liniyaning kesim yuzasi avariy rejimi uzoq muddatli qizish sharti bo‘yicha tanlanadi. v) Qisqa tutashuv toklariga termik bardashlik bo‘yicha kabelning kesim yuzasi tanlanadi. Hisoblagan kesim yuzalaridan eng kattasi qabul qilinadi va kesim yuzalarining standart qiymatlaridan olinadi. Shunga o‘xshab boshqa uchastka kesim yuzalari tanlanadi. Yakunida tarmoq normal va avriya rejimlarida ko‘chlanish yo‘qotilishi bo‘yicha tekshiriladi kuchlanish yo‘qotilishini hisobi qo‘ydagi ifoda asosida amalga oshiriladi: yoki bu yerda ΔU% - liniyadagi kuchlanish o‘yqotilishi,% Ii, Pi, Qi – «i» uchastka bo‘yicha uzatiladigan tok, aktiv va reaktiv quvvatlar; A, kVt, kVAr. Li – «i» uchastkasi uzunligi, km Roi, Xoi – «i» uchastkaning solishtirma aktiv va reaktiv qarshiliklari, Om/km Un – tarmoqning nominal kuchlanishi, kV Cosφ=0,9 – quvvat koeffitsientining o‘rtacha qiymati Kesim yuza oldindan tanlanganda tarmoqdagi kuchlanish yo‘qotilishning o‘rtacha qiymati normal rejimda –5-6 % va avariya rejimida qushimcha 5% qabul qilish ruxsat etiladi. Barcha hisoblar jadvalga kiritiladi. Masalan: q.t. toklarini hisoblash jadvali:
6. Qisqa tutashuv toklarini hisoblash va asosiy uskunalarni tanlash bo‘yicha umumiy ko‘rsatmalar. 6-10kVli shaxar elektr tarmoqlarida qisqa tutashuv yuklarini hisoblash soddalantirilgan usullari ma’lumotlarga qarab ta’minlovchi tarmoqning umumiy qarshiligi berilgan q.t. toki yoki q.t. quvvati bo‘yicha aniqlanadi: ; bu yerda X*s – q.t. joyida nisbattan sistemaning nisbiy qarshiligi, nis. birlikda Iδ, Sδ – tok va quvvatni bazli qiymatlari, kA, mVA Ik, Sk – q.t. toki va quvvati qiymatlari, kA, mVA Qisqa tutashuvning boshlang‘ich vaqti uchun JII=J∞ ni qabul qilib hisob olib borilishi mumkin. 6-10 kVli tarmoq elementlari 3F q.t. toki bo‘yicha tekshiriladi. q.t.ning hisobiy nuqtasi shunday tanlash kerakki bunda tekshirilayotgan elementdagi q.t. toki eng katta bo‘lsin. q.t. toklariga bardoshlikka ketshiriladi: RP da – o‘chirgich, ajratgich, tok va kuchlanish transformatorlari, shina va izolyator. TP da – yuqori kuchlanish shinalari, yuklama o‘chirgichlari, ajratgichlar, tok transformatorlari, past kuchlanish shinasi va apparaturasi. q.t. toklarining termik bardoshlik ta’siriga 6-10 kVli kabellar tekshirilishi kerak. 1 – ilova Yüklə 94,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||