Mustaqil ishi mavzu: Gruntlarning fizik xossalari. Gruntlarning zichligi, solishtirma zichligi va namligi

Termiz muhandislik texnologiya instituti Qurilish fakulteti Yoʻl muhandisligi
21 G guruh talabasi
Allanazarova Shaxloning
Muhandislik geologiyasi va guruntlar mexanikasi fanidan
MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Gruntlarning fizik xossalari. Gruntlarning zichligi, solishtirma zichligi va namligi

Reja:

 

1.Zichlik,solishtirma zichlik va namlik tushunchalari.

2.Gruntlarning govakligi va govaklik koeffitsiyenti.

3.Grunt tarkibidagi namlik va namlanish darajasi.

Gruntlarning strukturaviy boglanishlari buzilsa, uning xossalari xam uzgaradi. Shuning uchun zamin sifida xizmat kiladigan gruntlarning strukturasi buzilmagan xolatidagi xossalarini aniklash kerak buladi. Bu xossa imenerlik geologik kidiruv jarayenida shurf va skvajinalardan strukturasi buzilmagan monolitlarni urganish orkali amalga oshiriladi. Olingan monolitlardan laboratoriya sharoitlarida kichik namunalar ajratiladi va tajriba nuli bilan kuyidagi uchta asosiy xarakteristika aniklanadi. Grunt zichligi (xajm ogirligi) V - gruntlarning tabiiy strukturasi buzilmagan xoldag-i xajm birligidagi ogirligining umumiy xajmga nisbati bilan ulchanadigan kattalik:

Grunt kattik zarrachalari zichligi (solishtirma zichlik) V - xajmi birligidagi kattik zarrachalar ogirligining umumiy xajmi nisbati bilan ulchanadigan kattalik; Tabiiy vazniy namlik W - birlik xajmidagi grunt namunasidagi suv ogirligining shu xajmdagi gruntning kuruk xoldagi ogirligiga nisbati bilan, ulchanadigan katgalik. Grunt namunasidan birlik xajm ajratamiz V =1 sm3 va fikran ikki bulakka ajrtamiz: Birinchi bulak - xajmi V1 ga tent bulgan kattik zarrachalar: Ikkinchi bulak - xajmi V2 ga geng bulgan kattik zarrachalar orasidagi govaklar. Govaklar egallagan xajmni odatda ikkiga buladilar. Birinchisi grunt tarkibidagn suv xajmi bulsa, ikkinchisi - xavo. (I-chizma) Agar birlik xajmdagi grunt massasini g1, suv massasini g2 deb belgilasak u xolda kuyidagilarga ega bulamiz.

 

• Grunt zichligi odatda kesuvchi xollar yoki parafinlash yordamida, aniklanadi. Solishtirma zichlik pikmometrlar yerdamida aniklanadi, tabiiy namlik esa grunt namunasini kurishishigacha va undan sung ulchash orkali aniklanadi.
•  

• Xisoblash yuli bilan aniklanadigan kattalikdir
•  
• a) Govaklik koeffiiyenti - xajm birligidagi kattik zarrachalar xajmi (p) ning kattik zarrachalar xajmi (p) ga nisbati bilan ulchanadigan kattalik.
• Agar birlik xajmi karalsa
• n+m=1 yoki n= 1-m buladi va
• ; ;
• yozish mumkin, bunda Ud - grunt skeletining zichligi (xajm ogirligi),

U xolda govaklik (2) koeffitsiyenti :

Agar govaklik koeffitsenti maʼlum bulsa, grunt tarkibidagi govaklar va kattik zarrachalar ; (3) xajmini xisoblash mumkin:

Donador (sыpuchiye) gruntlarning tabiiy zichligi zaminlarning sifatini baxolashda asosiy kattaliklardan biri bulib xisoblanadi. Govaklik koeffitsiyentiga karab tabiiy zichlik kuyidagilarga bulinadi: