Abu rayxon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti energetika fakulteti

Hisobiy yuklamani aniqlash.



Kichik noxyaning elektr ta’minoti ishlab chiqilayotganda hisobiy yuklamalar alohida elektr iste’molchilarning o‘rtacha iste’moli normalariga asoslangan kattaliklar asosida aniqlanadi.


2.1 Tur-joy va jamoat binolarini hisobiy yuklamalarini aniqlash.
Turar-joy va jamoat binolarining hisobiy yuklamalarini [ ]da tavsiya etilgan usullar asosida aniqlanadi.
Turar-joy binolari kirishidagi elektr energiya iste’molchilarining hisobiy aktiv yuklamasi qo‘yidagi ifoda asosida hisoblanadi:


R_rj.u=R_kv.ud.Σn+0,9(R_r.l.+ΣR_r.d.), kVt
bu yerda R_kv.ud. – kvartiradagi elektr energiya iste’molchilarining solishtirma hisobiy yuklamasi, kVt/kvartira (4-ilova);
n – liniya (TP)ga ulanadigan kvartiralarining umumiy soni;
R_r.l. – liftdagi dvigatellarning hisobiy elektr yuklamasi, kVt;
ΣR_r.d – bino ichidagi kuch dvigatellarining hisobiy yuklamasi (0,05kVt/kvartira)
Lift uskunalari liniyasining hisobiy yuklamasi aniqlanadi:


R_r.l.=K_s R_ni +P_g.i, kVt
bu yerda K_s – talab koeffitsienti (5-ilova)
n – liniya ta’minlaydigan lift uskunalarining soni (6-ilova)
P_ni – 1ta liftning o‘rnatilgan quvvati
nV_ni – elektrdvigatelning ulanish vaqti (PV=0,6)
P_g.i – lift uskunasining elektrmagnitli tarmoqi, boshqarish apparatlari va yeritish uchun elektr yuklamasi, kVt
(4,5÷7,0 kVtli lift dvigatellari uchun P_g.i=1,5÷2,5 kVt)


Turar joyi binolarining hisobiy yuklamasi ishlatilishi hisobiga ko‘payadi. Xavoni sovutish hisobiga ortadigan qushimcha hisobiy yuklama aniqlanadi:
R_dop=R_kv.du·P·K_o, kVt
bu yerda Rkv.ud – kondesionerlarning solishtirma elektr yuklamasi, kVtkvart (7-ilova)
n – liniya (yoki TP)ga ulanadigan kvartilarning umumiy soni
K_o – kvartilarni konditsionerlar bilan ta’minlanishini hisobga oluvchi koeffitsient (0,3)


Jamoat binolar kirishidagi hisobiy yuklama o‘rtacha solishtirma yuklamalar asosida aniqlanishi lozim (8-ilova)
Reaktiv quvvati hisobiy qiymat aktiv quvvat va quvvat koeffitsientlariga asosan aniqlanadi.
Gaz plitali kvartiralar kirishidagi quvvat koeffitsienti 0,92-0,98 deb olinadi. Lift va nasos dvigatellari uchun quvvat koeffitsienti 0,6-0,8 deb olinadi.


2.2 Sanoat yuklamalarining hisobiy quvvati.
Sanoat korxonasining maksimal hisobiy yuklamasi aniqlanadi:
R_m=R_us·K_s, kVt
Tarmoq maksimumiga kiruvchi sanoat korxonasining yuklamasi maksimumlarning to‘g‘ri kelishi koeffitsientini hisobga olib aniqlanadi:
R_m.m=R_m·K_m=R_ust·K_s·K_m, kVt
bu yerda R_ust – konrxonaning o‘rnatilgan quvvati, kVt
K_s – talab koeffitsienti
K_m – maksimum koeffitsienti:
1 smenali korxona uchun –0,25;
2 va 3 smenali uchun –0,9


2.3 Tashqi yritishni hisobiy yuklamasi.
Ko‘cha yoritilishining hisobiy yuklamasi taxminiy hisoblanishi mumkin:
- kvartal ichidagi xuddud uchun –1,2 kVt/ga
- TP quvvatidagi foyz hisobidagi – 3-5% R_r,tp
Lyuminissent chiroqlari uchun quvvat koeffitsienti – 0,65-0,7


2.4 Kuchlanishi 1000Vgacha va undan yuqori tarmoqlarning hisobiy yuklamasi.
Past kuchlanish (PK) tarmog‘i yoki TP liniyasining hisobiy elektr yuklamasi (turar joyi va jamoat binolarini birgalikda ta’minlaganda) quyidagi ifoda asosida aniqlanadi:
R_r=R_m+K₁R₁+K₂R₂+…=R_m+ΣK_m,i R_r.pr.i
bu yerda R_m – ko‘rilayotgan liniya yoki TP ta’minlayotgan elektr yuklamalardan eng kattasi (barcha turar joy kvartilarar yoki jamoat binolardan birining yuklamalar jami), kVt
R₁,R₂ – liniya yoki TP ta’minlayotgan qolgan barcha yuklamalar, kVt
K₁,K₂ – o‘rindoshlik koeffitsienti (turdi iste’molchilar yuklama maksimumlarining to‘g‘ri kemasligini hisobga oladi), 9-ilova
10-ilovadan TPdan ta’minlanayotgan gaz plitali tur joy uylari bo‘lgan iste’molchilar guruhi uchun quvvat koeffitsienti qiymatlari keltirilgan. Elektr plitali bo‘lganda bu qiymatlar 0,05ga oshiriladi.
Barcha xolatlarda bir xil plitali bir necha turar joy binolarining solishtirma yuklamasi 4-ilovaga asosan kvartiralarning umumiy soni bog‘lik holda aniqlanadi va bir ob’ekt yuklamasi sifatida qaraladi.
10 kVli tarmoqning hisobiy yuklamasi bir varqtli koeffitsienti hisobiga olib TP bo‘yicha hisobli yuklamalar yig‘idisi sifatida aniqlanadi (11-ilova).
10 kVli liniya uchun quvvat koeffitsienti 0,75-0,9 deb qabul qilinadi (10-ilova).
A-sxema uchun, elektrtarmog‘i uchastkasi elementlari bo‘yicha yuklamalari hisoblashning umumiy tartibini keltiramiz.