Academic Research in Educational Sciences
VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-1148-1157
Google Scholar
Scientific Library of Uzbekistan
Academic Research, Uzbekistan 1154 www.ares.uz
Bolalar tabiat hodisalarini to‗gri idrok etishlari uchun ularning tabiatni idrok
etish jarayonini yo‗naltirish zarur. Bolalarni tabiatga oshno etmasdan va maktabgacha
ta‘lim muassasasidagi ta‘lim-tarbiya ishlarida
undan keng foydalanmasdan,
maktabgacha ta‘lim yoshidagi bolalarni har tomonlama - aqliy, estetik, axloqiy,
jismoniy jihatdan tarbiyalash vazifasini muvafaqqiyatli hal etib bo‗lmaydi.
Bolalarni tabiat bilan tanishtirishning ta’limiy-tarbiyaviy vazifalari.
O‗zbekiston Respublika sining maktabgacha ta‘lim konsepsiyasiga ko‗ra
bolalarni tabiat bilan tanishtirish jarayonida o‗zaro bir-biriga bog‗liq ta‘limiy-
tarbiyaviy vazifalar amalga oshiriladi.
Aqliy tarbiyadagi asosiy vazifasi - bolalarda notirik tabiat, o‗simliklar,
hayvonlar haqida ma‘lumot berish, ularning tabiat vokeahodisalarini yetarlicha idrok
eta olishlariga imkon berish.
Aqliy tarbiyaning ajralmas qismi - sensor madaniyatdir. U analizatorlarni
takomillashtirish, bolalarda keyingi umumlashmalar uchun asos bo‗ladigan
hissiy
tajribani
mustahkamlash,
tabiatshunoslikka
oid.
dastlabki
tushunchalarni
shakllantirishga yo‗naltirilgan.
Bolalarning tabiat haqidagi bilimlarni egallashlari ularning bilish qobiliyatlari -
sensor apparati, mantiqiy fikrlashi, diqqat, nutq, kuzatuvchanlik,
bilishga qiziqishi
kabilar bilan mustahkam bog‗langan bo‗lishi kerak. Fikrlashni rivojlantirish va ilmiy
dunyoqarashni shakllantirish uchun bolalarning tabiat narsa-hodisalari bilan
tanishtirish, ularni kuzatilayotgan narsa-hodisalarni tushunishga o‗rgatish va ular
orasidagi aloka va munosabatlarni anglashlariga olib kelish kerak. Anglash
jarayonidagi tabiat hodisalari orasidagi sababiy aloqalar
va munosabatlar fikrlashni
rivojlantiradi.
Bola o‗zini o‗rab turgan atrof-muhit va tabiatning muayyan xossalarini:
havoning issiq-sovuqligini terisi bilan, suyuqliklarning ta‘mini tili bilan, havodagi
hidni
burni bilan, tabiatdagi xilma-xil obyektlarning rangini ko‗zi bilan, tovushlarni
qulog‗i bilan sezib, ya‘ni mazkur xossalar bolaning besh turli sezgisiga ta‘sir etib, shu
a‘zolarda joylashgan asab hujayralari orqali bosh miyasiga borib yetib, natijada
miyada tabiatning ayrim xossalari to‗g‗risida bilim paydo bo‗ladi,
ularning
ko‗rinishlari, qiyofalari, tasvirlari, manzaralari vujudga keladi.
Bolalarda bilishga qiziqishni tarbiyalash ham muhimdir. Bolalarga hayvonlar
va o‗simliklarni qanday kuzatishni ko‗rsatish, ularning diqqatini ularning tashqi
ko‗rinishi, harakatiga qaratish orqali tarbiyachi ularda nafaqat tabiat haqida
bilimlarni, balki ularga mas‘uliyatli munosabatni shakllantiradi.
Faqatgina har doim
