Academic Research in Educational Sciences volume 2

 
TADQIQOT METODOLOGIYASI 
 Fan metodologiyasi haqidagi adabiyotlarda "gipoteza" so'zi" asossiz (yoki 
etarli darajada isbotlanmagan), ya’ni to'liq ishonchli bo'lmagan bilim, ya'ni haqiqati 
kafolatlanmagan bilim" deb ta'riflanadi [3, s.107]. Chet el adabiyotida "gipoteza" 
atamasiga ko'pincha "bilim" atamasi bilan bir xil talqin etiladi. Shunday qilib, 
V.Stiven [210] gipotezani "haqiqatni so'z bilan tasvirlashga bo'lgan har qanday 
urinish" deb ta'riflaydi [3, p.45]. Bu ta'rif bilan gipotezaning navlari nafaqat 
"oldindan ogohlantirishlar", "taxminlar", balki har qanday "tavsiflar", "faktlar", 
"pozitsiyalar" dir. Bundan tashqari gipoteza tadqiqot usuli, yangi bilimlarni olish 
usuli sifatida ham tushuniladi. Uning yordami bilan olingan natija (yangi bilimlar) 
gipotetik pozitsiya yoki faraziy pozitsiyalar majmui bo'lib, bunday usul o'ziga xos 
hisoblanadi.
Faraz bu ijodiy rivojlanishning universal va zaruriy shakli 
hisoblanadi. Yangi g'oyalar yoki faktlarni, doimiy aloqalar yoki sabablarga 
bog'liqlikni qidirishda har doim faraz mavjud. U ilgari erishilgan bilimlar va yangi 
haqiqatlar o'rtasidagi bog'lovchi bo'g'in vazifasini bajaradi va shu bilan birga oldingi 
to'liqsiz va noaniq bilimlardan yangi, yanada to'liq va aniqroq mantiqiy o'tishni 

---

Academic Research in Educational Sciences 
VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-150-154 
Google Scholar 
 Scientific Library of Uzbekistan 
Academic Research, Uzbekistan 152  www.ares.uz 
tartibga soluvchi bilim vosita sanaladi. Agar biron bir vaziyat boshqa dalillarni 
keltirib chiqargan bo'lsa va uni to'g'ridan-to'g'ri idrok etishning iloji bo'lmasa, u holda 
bu holat ushbu vaziyatning mavjudligi yoki xususiyatlari haqida gipoteza shaklida 
bo'ladi