Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik

9-iriashq.
l-talqin
Press-reliz - ishonchli m anba
Biror anjuman haqida teleko‘rsatuv yoki radioeshittirishlar 
tayyorlayotgan jurnalistlar uchun eng ishonchli m a n b a - Press-reliz 
hisoblanadi.
Press-relizni tayvorlash uchun axborot xizmati xodimi 
nim alarga e ’tibor berishi kerak?
l .Varaq tepasida yirik harflar bilan PRESS RELIZ yozuvi 
bo‘ladi, tashkilot nomi, manzili, telefon raqami, elektron pochtasi 
to ‘liq yoziladi, pastida tayyorlangan sana ko isadlad i.
2.Press-relizda, avvalo, tashkilot haqida qisqacha ma iumot 
beriladi, so‘ng o ‘sha anjumanga oid fakt va raqamlar, anjuman 
o'tkazishdan maqsad hamda uning mohiyati yoritilishi lozim.
170

---

3. 
Press-relizni o ‘qigan kishi bu material nima haqda, anjuman 
qachon va qaerda o'tishi, uning jam oatchilik uchun qanday 
ahamiyati borligini aniq tasavvur etishi kerak. Bir yoki ikki bet 
xajmda (A-4 fonnatda, bir intervalda) tadbir o ‘tkazishdan maqsad, 
asosiy mavzu to ‘la aks ettiriladi.
5. Press-relizda shaxslaming isnii shariflarini to ‘liq yozish 
shart.
10. 
Press-relizni mutasaddilar bilan maslahatlashgan holda 
tayyorlash va tashkilot rahbariga ko‘rsatib olish lozim. Press-relizni 
talab darajasida tayyorlay olmagan xodimlar Axborot xizmatida 
ishlashga noloyiq hisoblanadi.
OAVga 
tarqatiladigan 
press-reliz 
tahrir 
talab 
bo‘lsa, 
tayyorlagan jum alist va tayyorlatgan tashkilot obro‘siga putur 
yetadi.
Soha mutaxassislaridan biri ... press-relizga oid quvidagilami 
ta’kidlaydi:
0 ‘tkazilayotgan 
tadbirlaming 
press-relizi 
risoladagidek 
bo‘lishi uchun birinchi galda nimalarga ahamiyat berish zarur? 
Press-relizni tayyorlash taxminan 15 ta talabdan iborat:
1.Predmet, voqea, harakat (shaxs, partiya, dastur ...) haqidagi 
m a’lumot matnning birinchi jum lasida b o ‘lishi shart;
2 .Birinchi jum lada voqeaning qisqacha mazmuni b o ‘lishi 
kerak;
3. Press-reliz yetti savol javobidan iborat b o ‘lishi kerak:
a) tadbir predmeti nimalardan iborat;
b) qaysi tashkilot;
v) tashkilot qayerda joylashgan;
g) tadbir yutug‘i nimada;
d) nimalar ilova etildi;
e) asos (faktik) materiallar bormi;
j) bog‘lanish uchun m a’lumotlar aniqmi va h.
4. Press-reliz asosan elektron tarzda tarqatiladi. Bu - oson, 
qulay, zud va keng qamrovli.
5. Press-reliz tashkilot blankida tayyorlangani m a’qul.
6. Press-reliz yozuvi yorqin. jonli bo‘lsin.
171

---

7. Press-reliz varaqaning birtom oniga 1,5 interval da у oziladi.
8. Abzaslar qisqa, 5-6 satrdan b o iish i kerak
9. Press-reliz 200-220 so'zdan iborat-bo‘lishi lozim.
10. Zarur hollarda press-reliz ikki variantda boMadi: umumiy; 
ixtisoslashgan.
11. Adresatlar qo‘shimcha m a’lumot so ‘rashlari ehtimoli 
borligiga ko‘ra, unga tayyor turish kerak.
12. Ilova (tasvir, chizma, diagramma)lar haqidagi m a’lumot 
berilishi lozim. Talab bo‘lsa, u la rjo ‘natiladi.
13. Press-reliz imzolanadi, yubonivchi nomi ko‘rsatiladi.
14. Matn odatdagi ko‘rinishda bo'ladi.
15 Mavzu rus va ingliz tillarida ham takrorlanadi.
Press-relizda imioviy, punktuatsion va stilistik xatolar 
bo‘lmasligi zarur.
1-talqinda matn mikrotahrirdan chiqariladi. Aslida, matnni 
to ‘plamga kiritish uchun qabul qilmaslik kerak edi. U mutlaqo 
maqsadga muvofiq emas. Hamon qabul qilingan ekan, ju da 
bo‘lmasa, yuqoridagidek mikrotahrimi amalga oshirish lozim edi.
Endi makrotahrirga o‘tamiz.