44-§. Oddiy so‘zlashuv nutqida so‘z m a’nosiga qo‘shimcha
baho bo‘yog‘i beruvchi q o ‘shimchaIar ham xosdir:
bola-gina;
qiz+a+loq, Hasan+toy, Hamdam+cha
va h.
45-§. Oddiy - so‘zlashuv nutqida frazeologizm (ibora)lar,
maqolalar keng q o ‘llanadi:
ammamning buzog ‘idek; kucha/a vegan
itde; oyog ‘i kuygan tovuqdek, bo ‘zchining mokisidek; sahroda
qolgan tuyadek; mosh yegan xo'rozdek; yaratilgancha qolgan;
qo ‘ndoqda tekkan; sut bilan kirgan,jon bilan chiqadi; yaxshi otga
bir qamchi, yomon otga ming qamchi; yomonni o'ldi desa ishon,
yomonligini qo ‘yd i desa ishonma; о ‘rgangan ко ‘ngil о ‘rtansa
qo ‘yrnas; mening nafsim balodir, yonar о ‘tga solodir; har kimning
niyati o ‘ziga yo'ldosh; arpa ekkan arpa oladi, bug'doy ekkan
bug ‘doy oladi; pes - pesni qorong ‘ida topadi
va h.
Muayyan nutqiy vaziyatga mos ravishda o g ‘zaki nutqda
shunday iboralar, maqollar uchraydiki, ular kitobiy nutq doirasida
odobdan tashqari hisoblanadi va dcyarli q o ‘llanilmaydi:
ityeganini
qusadi, itdan it, eshakdan eshak tug ‘Hadi, xaji qiz
va h.
Bunday ibora va maqollar, asosan, badiiy nutqda k o ‘rinib
qoladi, bunga personajga xos nutq yaratish maqsadi sabab b o ‘ladi.
U lar m a’no b o ‘y og ‘i haddan ziyod q o ‘pol (salbiy) b o ‘lishiga
subyekt (so‘zlovchi)ning obyekt - shaxs, hodisa, narsa, voqeaga
bo‘Igan munosabati sabab b o ‘ladi.
Tabiiyki, bu munosabat salbiy.
46-§. O g‘zaki nutqda so‘zlar ko‘pincha ko‘chma m a’noda
qoTlanadi va bu hosila m a’no
bo‘yoqqa ega b o ‘ladi. Masalan:
Dostları ilə paylaş: 
