Nadir Cəlil oğlu Məmmədli
Nadir Cəlil oğlu Məmmədli
1897-ci ilin mart ayında Yelizavetpol
quberniyasının Gəncə
şəhərində
anadan olub.
1916-cı ildə Gəncədə səkkiz
illik klassik gimnaziyanı bitirib.
N.Məmmədli 1916-1917-ci illərdə
Gəncə şəhərində müəllim, 1918-1919-
cu illərdə isə Gəncə şəhər bələdiyyə
idarəsində müvəkkil işləmişdir. 1920-ci ildə o, Bakı şəhərinə
köçmüş və həmin ildən ömrünün axırına kimi əmək
fəaliyyətini səhiyyə işi ilə bağlamışdır.
Məmmədli 1920-1925-ci illərdə Azərbaycan Xalq
səhiyyə komissarlığında əvvəl inzibati şöbənin böyük
kargüzarı, sonra isə işlər müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
N.
Məmmədli 1925-ci ildə Azərbaycan Dövlət
Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olunmuş və oranı
bitirmişdir.
1930-cu ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq
Komissarları Soveti Azərbaycan Dövlət Universitetinin tibb
fakültəsini Azərbaycan Dövlət Tibb institutuna çevirmək
haqqında qərar qəbul edir. Institutun ilk direktoru
N.C.Məmmədli təyin olunur. O, institutda işlədiyi vaxtlarda
respublikada ixtisaslı tibb kadrları hazırlamaq üçün Tibb
institutunun nəzdində yeni fakültələrin açılması, ucqar rayonlar
üçün həkimlərin hazırlanması, tədris bazalarının
genişləndirilməsi və möhkəmləndirilməsi kimi məsələlərin
həllində böyük təşkilatçılıq işi görür.
Tibb institutu təşkil olunduqdan sonra bu yeni elm ocağı
Milli tibb kadrlarının yetişdirilməsində böyük rol oynadı və
N.Məmmədlinin bu işdə böyük xidməti xüsusi təqdirə layiqdir.
O dövrdə əhali arasında geniş yayılmış malyariya
xəstəliyinə qarşı mübarizə işi artıq dövlət əhəmiyyəti kəsb edir.
Buna görə də Azərbaycan Xalq Komissarları Soveti yanında
malyariya komitəsi təşkil olunur və Xalq Komissarları
165
Sovetinin sədri Dadaş Bünyadzadə eyni zamanda bu komitənin
sədri təyin edilir. N.Məmmədli isə komitəyə üzv seçilir.
N.Məmmədli malyariyaya qarşı mübarizəyə öz bilik və
bacarığını sərf edir. «Malyariya əleyhinə idarələrin işinə aid
təlimat», Azərbaycan Tibb institutu nəzdində tropik fakültə
təşkil edilməsi, 1932-ci ildə «Ikinci beşillikdə respublikada
malyariya xəstəliyinin ləğv edilməsi və ona qarşı tədbirlərin
baş planı»nın hazırlanmasında fəal iştirak edir.
Naxçıvan MSSR-də səhiyyə işlərini qaldırmaq və
əhalinin sağlamlığını qorumaq üçün həyata keçirilən tədbirləri
gücləndirmək məqsədilə N.Məmmədli Naxçıvana göndərilir və
Muxtar Respublikanın Xalq Səhiyyə komissarı təyin olunur.
N.Məmmədli Naxçıvanda xalq səhiyyəsinin inkişafı üçün
böyük işlər görür. 1934-1937-ci illərdə səhiyyə sahəsində əldə
edilən nailiyyətlər – yeni xəstəxanaların açılması, çarpayıların
sayının artırılması, respublika sanitar epidemioloji və
Naxçıvan şəhər Təcili yardım stansiyasının yaradılması,
doğum və körpələr evinin, tibb məntəqələrinin təşkil edilməsi,
tibb müəssisələri üçün yeni binaların tikilməsi, epidemik
xəstəliklərə qarşı aparılan kompleks tədbirlər və s.
N.Məmmədlinin adı ilə bağlıdır.
1931-ci ildə ilk dəfə Naxçıvan şəhərində tibb məktəbi
açılmışdır. Bu vacib işin təşəbbüskarı N.Məmmədli olmuşdur.
Həmin məktəb yerli əhalidən orta tibb işçisi kadrları
hazırlamağa imkan vermişdir.
1934-1936-cı illərdə Naxçıvanda mineral suların tədqiq
edilməsi işində N.Məmmədlinin əməyi daha böyükdür. Onun
təklifi ilə Bakıdan göndərilən ekspedisiyalar Sirab, Badamlı,
Darıdağ və Nəhəcir mineral sularının fiziki-kimyəvi xassəsini
və onların müalicə əhəmiyyətini öyrənmişlər.
N.Məmmədli nəinki bacarıqlı təşkilatçı, təşəbbüskar
həkim, fəal ictimaiyyətçi olmuşdur, o, həm də layiqli elmi işçi
kimi tanınmış, bir çox elmi əsərin müəllifi olmuşdur.
Nadir Cəlil oğlu Məmmədli 1937-ci ildə Gəncə
şəhərində vəfat etmişdir.
Dostları ilə paylaş: |