Agressiya va zo‘ravonlik o‘rtasidagi farq Agressiya va zo‘ravonlik

Biologik jihatlar: Hozirgi vaqtda limbik tizim darajasida markazlar mavjudligi ma’lum bo‘lib, ularning qo‘zg‘alishi ba’zi hayvonlarda avtomatik ravishda agressiv reaksiyaga sabab bo‘ladi. Ba’zi odamlar tomonidan ko‘rsatilgan haddan tashqari asabiylashish miyaning temporal loblarida joylashgan amigdala yadrolarining shikastlanishiga reaksiya bo‘lishi mumkin. Bir qator olimlar tajribalar o‘tkazdilar, ularda maymunlardan limbik tizim olib tashlanganida, hayvonlarning xatti-harakatlarida ulkan o‘zgarishlar kuzatildi. Maymunlar qo‘y kabi jim bo‘lib, hatto ularga hujum qilgan taqdirda ham o‘zlarini tinch qo‘yishdi. Biroq, yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, faqat limbik tizimning ayrim qismlari ishtirok etadi.
SHunday qilib, ushbu tadqiqotlar natijalari agressiv xatti-harakatlarda limbik tizimning muhim rolini, shuningdek, tajovuzni nazorat qilishda miya yarim korteksining rolini ko‘rsatadi. Ushbu nazoratni amalga oshirishda korteksning qanday aniq harakat qilishi shaxsning hayotiy tajribasiga, ayniqsa uning rivojlanish davridagi ijtimoiy sharoitlariga bog‘liq.
Ijtimoiy jihatlar. CHikagoda keng qamrovli so‘rov o‘tkazgandan so‘ng, K. Eron shafqatsiz ota-onalar uchun obro‘ga ega bo‘lgan bolalarning xususiyatlarini va ular yashashi kerak bo‘lgan sharoitlarni aniqladi. Uning ta’kidlashicha, zo‘ravon bolalar - bu sevilmaydigan va ota-onalari maktab ishlariga unchalik qiziqmaydigan bolalar. Ular televizorda tomosha qiladigan va qahramonlariga taqlid qiladigan zo‘ravonlik filmlaridan olingan tajovuzkor fantaziyalarga osongina jalb qilinadi. Bunday bolalarning ota-onalariga kelsak, ular asosan tajovuzkorlikka moyil bo‘lib, bolalarga nisbatan jismoniy jazo qo‘llaydilar (96% hollarda) va ularning ijtimoiy xatti-harakatlaridan doimo noroziligini bildiradilar. Ular telefilmlarda izlayotgan zo‘ravonlikni yaxshi ko‘radilar va o‘z farzandlarining o‘sha filmlardagi qurbonlarga bo‘lgan hamdardligini masxara qilishadi. Bundan tashqari, ota qanchalik yosh va savodsiz bo‘lsa, o‘g‘lining tajovuzkor bo‘lish ehtimoli shunchalik yuqori bo‘ladi. Qizlarning tajovuzkorligiga kelsak, bu otaning daromadi bilan bog‘liq: ota qancha kam ishlasa, qizining xarakterida tajovuzkorlik tez-tez namoyon bo‘ladi.