Agronomiya” kafedrasi “O‘simliklar immuniteti” fanidan laboratoriya bo’yicha uslubiy ko’rsatma

Ball
Zararlanish darajasi va 1 o‘simlikdagi zararkunanda miqdori
0	Shikastlangan o‘simliklar miqdori % hisobida - 0; bir o‘simlikda mavjud zararkunanda soni - sanoqli.
1	Shikastlangan o‘simliklar miqdori 0 - 5%; o‘simlikda mavjud zararkunanda miqdori 5 - 10 to‘da.
2	Shikastlangan o‘simliklar miqdori 5 - 15%; o‘simlikda mavjud zararkunanda miqdori 5 - 6 to‘da.
3	Shikastlangan o‘simliklar miqdori 20-30%; o‘simlikda mavjud zararkunandalar miqdori - to‘dalar soni o‘rtacha.
4	Shikastlangan o‘simliklar miqdori 30-40%; o‘simlikda mavjud zararkunandalar miqdori - to‘dalar soni ko‘p.
5	Shikastlangan o‘simliklar miqdori 50% dan ziyod; o‘simlikda mavjud zararkunandalar miqdori - to‘dalar soni ko‘p.

Bug‘doy navlarining tripsga chidamlilik darajasini aniqlashda ham 5-ballik shkala qo‘llaniladi:

14-jadval.

Ball
Zararlanish darajasi va 1 o‘simlikdagi zararkunanda miqdori
0	Shikastlanish yo‘q
1	Shikastlangan o‘simliklar - 1 - 2%; bir boshoqdagi trips miqdori - sanoqli.
2	Shikastlangan o‘simliklar - 2-5%; bir boshoqdagi trips miqdori - 5 -15-ta.
3	Shikastlangan o‘simliklar - 5-30%; bir boshoqdagi trips miqdori - 15 - 45-ta.
4	Shikastlangan o‘simliklar - 50% dan ziyod; bir boshoqdagi trips miqdori - 40-60-ta.
5	Shikastlangan o‘simliklar - 50 % dan ziyod; bir boshoqdagi trips miqdori - 60 dan ziyod.

Vegetatsiya davrida g‘alla bitlari va tripsni bir necha marta hisobga olish mumkin, lekin asosiy hisobga olish jarayoni zararkunandalar eng ko‘p bo‘lganda, ya’ni don pishish davrida o‘tkazilishi shart.

Entomologik baholash o‘tkazilishida taqqoslash uchun tajribalarda o‘rganilanayotgan navlar bilan chidamliligi aniq bo‘lgan nav albatta eqilishi kerak.