O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM FAN VA INOVATSIALAR TA‘LIM VAZIRLIGI FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI SIRTQI BO’LIMI TEXNOLOGIK TA’LIM YO’NALISHI 22.28A GURUH TALABASI AHMADJONOVA NILUFARNING MAHSULOT TAYYORLASH FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI
GO'DAKLAR KIYIMINI ASOS CHIZMASINI CHIZISH Reja:
Chaqaloqlar kiyimlari haqida ma’lumot.
Chaqaloq bolalar yaktakchasi asos chizmasini chizish.
Chaqaloq bolalar qalpoqchasi asos chizmasini chizish
Chaqaloqlar kiyimlari haqida ma’lumot
Bolalar kiyimini loyihalash bolalarning jismoniy rivojlanishi, psixologiyasi, fiziologiyasi va pedagogika sohasida maxsus bilimlarni talab qiladi. Bolalar kiyimi o’zining ko’rkamligi, chiroyli bichimi, rangi, guli va strukturasi jihatidan to’g’ri tanlanganligi bilan kishi harakatiga erkinlik yarata berishi lozim. Bolalar kiyimining tarbiyaviy roli ham muhim ahamiyatga egadir. Chiroyli kiyim bola kayfiyatini ko’taradi, ozodalikka, sarfa-sarishtaga o’rgatadi.
Bolalar kiyimining formalari va modalari tobora ko’payayotganligi katta yoshdagi kishilar kiyimlarining turlari hamda formalari ko’payishi bilan chambarchas bog’liq.
Hozirgi bolalar kiyimining asosiy sifat ko’rsatkichlaridan biri uning funksionalligidir. Kiyimning funksionalligi kompleks tushuncha bo’lib, kiyimning konstruktiv va estetik xarakteristikasini, unga qo’yiladigan fiziologik, sotsial va texnologik talablarni o’z ichiga oladi.
Bolalar kiyimini siluetini va geometrik shaklini tanlashda, avvalo ularning tana proporsiyalarini e’tiborga olish lozim.
Bolalar kiyimi:
I-chaqaloqlar kiyimi;
II-yasli yoshdagi bolalar kiyimi;
III-maktabgacha tarbiya yoshdagi bolalar kiyimi;
IV-kichik maktab yoshdagi bolalar kiyimi;
V-o’smirlar va katta maktab yoshdagi bolalar kiyimiga bo’linadi.
Bolalar kiyimi (kunduzi va kechasi kiyiladigan ko’ylak, trusik , pijama va boshqalar) yengil, qulay, havoni yaxshi o’tkazadigan, issiq tutadigan, gigroskopik bo’lishi lozim. Ichki kiyim bolaning erkin nafas olishiga, badanda qonning harakatlanishiga xalaqit bermaydigan bo’lishi kerak. Chaqaloqlar kiyimini – yaktakcha, yani raspashonka, ko’ylak, kofta, chepchik ( qalpoqcha) ni mumkin qadar kamroq chok solib tikish kerak. Raspashonkaning yoqa o’miziga adip tutiladi, adip kiyimning o’ng tomoniga qayirib tikiladi. Chaqaloqlar raspashonkasining yo oldi, yo orqasi ochiq bo’ladi. Raspashonkaga mutloq tugma qadalmaydi, unining barlari tasma yoki lenta bilan boylanadi.
Bolalar kiyimi kunduzi yoki kechasi kiyilishiga, mavsumga hamda bolanining yoshiga qarab, turli gazlamalardan ( batist, paxmoq gazlama, bumazeya, surp va shu kabi mayin gazlamamalardan) tikiladi. Bolalar kiyimiga ishlatiladigan gazlama miqdori kiyimnining kengligi va uzunligiga qarab belgilanadi, bunda gazlamaning ikki buklangan holda bichilishini va chok haqi tashlab ketish zarurligini ham hisobga olish kerak. Trusik, plavka (cho’milganda kiyiladigan kalta trusik), uzun pochali ishton va pijama shimi gazlama buyum orqa yarmining uzunligiga qarab ikki baravar ko’proq olinadi. Bichish vaqtida gazlama bo’yiga ikki buklanishi va andaza detallari gazlamaning taxiga to’g’rilab qo’yilishi lozim.
Tavsiya etilayotgan chaqaloqlar raspashonkasi va qalpoqchasi paxta tolali gazlamadan tikiladi. Paxta tolali gazlamalar namlikni oson yutadi va tez quriydi, yaxshi yuviladi, dazmol qilishda yuqori temperaturaga chidamli. Shuning uchun bu turdagi gazlamalar bolalar kiyimlarini tayyorlashda keng qo’llaniladi.
Bichishdan oldin paxta tolali gazlamalar namlanadi va quritiladi, lekin quritib yubormasdan, ipni bo’y yo’nalishda dazmollanadi. Bichilgan, tayyorlangan gazlamani stolga joylashtiriladi. Kiyimlarni bichishda ko’proq gazlamani buklab o’ngi tarafini ichkariga qilib qo’yiladi. Andazalar bu holda yarim bo’laklarni bajaradi.
Gazlamaga andazani joylaptirilganda tanda ipi bo’yi yo’nalishiga va gazlamadagi rasmga ahamiyat berish kerak.
Bo’y yo’nalishi andaza asosiy bo’laklarida yo’nalishni ipni bo’yiga joylashtiriladi, chunki eniga bichilsa, bo’laklar cho’zilib ketadi. Hamma andaza bo’laklarda «Bo’ylama ip» deb belgilanadi, agar ziyi kesilgan bo’lsa ip bo’yi cho’zilmaydi, shundan ip bo’yi yo’nalishini belgilaydi.
Andazalar gazlama ustiga joylashtiriladi. Konturlari bo’ylab o’tkir charxlangan bo’r, yoki quruq sovun bo’lagi bilan chiziladi. Bunda avval uzun chiziqlar so’ngra kalta to’g’ri va egri chiziqlar, burchaklar, belgilangan holda chiziladi. Chok uchun qo’shimcha miqdori aniqlab olingach, ikkinchi bo’rlama chiziqlar chiziladi. So’ngra andazalar gazlama ustidan olinadi. Gazlamani ikkinchi bo’rlangan chiziq bo’ylab kesiladi.
Chaqaloqlar kiyimi bolaning erkin nafas olishiga, badanda qonning harakatlanishiga xalaqit bermaydigan bo’lishi kerak. Chaqaloqlar kiyimini – yaktakcha, yani raspashonka, chepchik (qalpoqcha) ni mumkin qadar kamroq chok solib tikish kerak.