Akademik Yazi Üzr? B?l?dçi

Arqumentl

əri uyğun ardıcı  ıq a düzün 

Arqumentl

əri  oxucunun  diqqətini  ən  çox  cəlb  edəcək  ardıcıllığa  uyğun  olaraq 

yerl

əşdirin.  Bu,  o  deməkdir  ki,  bütün  elmi  yazı  işinizdə  müəyyən  bir  məntiqi 

sıralanma saxlanmış olur və  bu sıralanma kifayət  qədər  əsaslı olmalıdır. Başqa 

sözl

ə desək, siz yazınızda arqumentlərinizin ardıcıllığını müəyyənləşdirən prinsipi 

d

əyişə  bilməzsiniz.  Buna  baxmayaraq,  eyni  elmi  yazı  işiniz  daxilində  siz, 

yarımarqumentlərin  müxtəlif  toplusundan  qurduğunuz  ardıcıllıqda  dəyişiklik  edə 

bil

ərsiniz. Təcrübədə bu, o deməkdir ki, əgər siz müəyyən müəlliflərin timsalında 

Az

ərbaycançılığın  nə  olduğu  barədə  kitab  yazmaq  istəyirsinizsə,  siz  hər  bir 

mü

əllifə  bir  fəsil  həsr  edə  bilərsiniz.  Hər  bir  fəsildə  siz  həmin  fəslin  daxilində 

d

əyişməyən  məntiqi  struktur  yaratmış  olacaqsınız;  bununla  belə,  siz  müxtəlif 

f

əsillər  üçün müxtəlif  struktur  da  seçə  bilərsiniz.  Məs.,  M.  Ə.  Rəsulzadə  barədə 

olan f

əsil o dövrdəki hadisələrin inkişaf ardıcıllığını göstərərək xronoloji ola bilər. l 

N. G

əncəvi barədə olan fəsil isə onun əsərlərinin digər on Azərbaycanlı müəllifə 

göst

ərdiyi mühüm təsiri müzakirə edə bilər.  

Qeyd etdiyimiz bu m

əqam ideyaları qurmağın müxtəlif növlərinə baxdıqda daha 

aydın olacaq. Minto (Gutbrod, H. 2005) sıralamanın 4 mümkün növünü 

mü

əyyənləşdirir: 

1. Xronoloji - add

ımların ardıcıllığı təsvir etdiyiniz prosesə uyğun olmalıdır.  

2.  Struktural  -  t

əşkilatın  ayrı-ayrı  hissələri,  insanlar  və  yaxud  məkanlar  ilə 

əlaqədardır. Məsələn, hüquqi, mühasibatlıq, marketinq; Bakı, Gəncə, Şuşa. 

3.  Müqayis

əli  -  arqumentlərin  meyarlara  uyğunluğuna  əsasən  ardıcıllığı.  Siz 

onları adətən əhəmiyyəti/uyğunluğuna görə yerləşdirirsiniz. Bir qayda olaraq, siz 

əvvəldə  daha  vacib  səbəbləri  sadalayırsınız,  çünki  əks  halda,  oxucu  sizin 

ideyalarınızı  qəbul  etməməyə  alışa  və  sizin  son  arqumentlərinizi  ciddi  qəbul 

etm

əyə bilər.  

4. Deduktiv - sad

ə şəkildə desək, bu sillogizmdir. Birinci əsas doğru olan fikri irəli 

sürürsünüz,  daha  sonra  is

ə  eyni  məsələyə  və  yaxud  fəaliyyətə  aid  olan  daha 

kiçik  fikri  t

əqdim  edirsiniz  və  sonra  hər  ikisini  birləşdirirsiniz.  Məs., 1.  Bu  resurs 

siz

ə  akademik  yazını  öyrədir.  2.  Siz  peşəkar  şəkildə  akademik  yazmağı 

öyr

ənmək istəyirsiniz. 3. Ona görə də siz bu resursu oxumalısınız.