Akademik Yazi Üzr? B?l?dçi

Keçid siqna  arı 

K

eçid siqnalları, məsələn, birincisi, nəhayət, nəticədə kimi ifadələr və ya bununla 

bel

ə, digər tərəfdən, nəticəsi olaraq kimi söz birləşmələridirlər. Digər söz növləri - 

m

əsələn,  subordinatorlar  -  asılı  sözlər  (andə-əndə,  baxmayaraq  ki)  və 

koordinatorlar 

– bağlayıcı sözlər (və, lakin) keçid siqnalları hesab olunurlar. 

Keçid  siqnalları  yol  hərəkəti  işarələri  kimidir;  onlar  sizə  nə  zaman  irəli 

ged

əcəyinizi, dönəcəyinizi, sürəti azaldacağınızı və dayanacağınızı deyir. Başqa 

---

 

22 

 

sözl

ə  desək,  onlar  sizin  oxucunuza  oxşar  ideya  (eynilə,  və,  üstəlik),  zidd  fikir 

(dig

ər  tərəfdən,  lakin,  əksinə  olaraq),  nümunə  (məsələn,  misal  üçün),  nəticə 

(buna gör

ə də, nəticə olaraq) söylədiyinizi çatdırır.  

Keçid siqnalları paraqrafa axıcılıq verir, çünki onlar sizin oxucunuzu bir ideyadan 

dig

ərinə yönəldir. 

Keçid siqnallarını işlətməkdən və əsas isim və əvəzlikləri təkrarlamaqdan əlavə, 

axıcılığı  əldə  etmənin  dördüncü  yolu  cümlələrinizi  müəyyən  məntiqi  ardıcıllıqla 

düzm

əkdir. 

Hansısa  bir  məntiqi  ardıcıllığı  digərindən  üstün  tutmanız,  əlbəttə  ki, 

mövzunuzdan v

ə məqsədinizdən asılı olacaq. Siz hətta bir paraqraf daxilində iki 

v

ə daha çox müxtəlif məntiqi ardıcıllıqları birləşdirə bilərsiniz. Bu zaman unutmaq 

olmaz ki, ideyalarınızı Azərbaycan dilinin yazı üslubuna öyrəşmiş oxucuya uyğun 

olacaq mü

əyyən bir məntiqi ardıcıllıqda qurmalısınız. 

M

əntiqi  ardıcıllığın  bəzi  ümumi  növləri  xronoloji  ardıcıllıq,  ideyaların  məntiqi 

bölgüsü v

ə müqayisə/qarşılaşdırmadır. 



 

Xronoloji  ardıcıllıq  zamana  əsaslanır  –  bir  prosesdə  hadisələrin  və  ya 

addımların ardıcıllığı vacibdir.  



 

İdeyaların  məntiqi  bölgüsündə,  bir  mövzu  hissələrə  bölünür  və  hər  bir 

hiss

ə ayrı-ayrılıqda müzakirə olunur.  



  Müqayis

ə/qarşılaşdırma  -  paraqrafda  iki  və  daha  çox  obyekt  arasındakı 

oxşarlıqlar və yaxud fərqlər müzakirə olunur.  

Metodologiya 

Metodologiyanız barədə yazarkən aşağıdakılara riayət etmək lazımdır: 

•  Tədqiqat işinizi araşdırarkən və inkişaf etdirərkən hansı metodlardan istifadə 

etm

əyi planlaşdırdığınızı izah edin. 

•  Təsviri yazı yanaşmasından istifadə edin. Məlumatı əldə etmək üçün hansı 

t

ədqiqat metodlarından istifadə etdiyiniz barədə söhbət açmağınız 

ön

əmlidir.  

•  Sorğu kağızlarını, müsahibə stenoqramalarını və digər məlumatları bura daxil 

etm

əyin. Onları tədqiqat işinizin əlavəsinə daxil edəcəksiniz.