-
globus
Globus so‘zi shar degan ma’noni
bildiradi. Globusning kattaligi Yer sharidan
bir necha million marta kichik bo‘ladi.
Maktab globusining kattaligi futbol to‘pidek
tog‘lar, tekisliklar, suv havzalari turli
ranglarda tasvirlanadi. Globus yordamida
Yer yuzi sirtining tuzilishi va tabiatini
o‘rganish mumkin.
14-rasm.
Globus:
2 – ekvator.
15-rasm.
Beruniy yaratgan globus.
Dastlabki globuslardan birini bobokalonimiz, buyuk alloma
Yer shari ichini uch qismga ajratish
1-qism
– Yer
sharining yadrosi, ya’ni o‘zagi. U
temir, nikel va boshqa moddalardan
tashkil topgan. Yadroning markazida
2-qism
– Yer sharining mantiyasi.
Mantiya so‘zi ko‘rpa degan ma’noni
bildiradi. Yerning mantiyasi magniy, temir va boshqa
moddalardan iborat. Undagi harorat +2 000 °C dan yuqori
bo‘ladi.
3-qism
– Yer po‘sti. U turli moddalardan tashkil topgan.
Foydali qazilmalar Yer po‘stida bo‘ladi. Tuproq va qumlar
Yer po‘stining sirtida joylashgan.
yadro, mantiya, Yer po‘sti, globus,
shimoliy qutb, janubiy qutb, ekvator.
1.
Yerning diametri va ekvatorining uzunligi qancha?
2.
Yer sharining ichki tuzilishini tushuntirib bering.
3.
Yer yadrosida harorat qancha?
4.
Globus nima, qanday maqsadda foydalaniladi?
5.
Beruniy globusi haqida nimalarni bilasiz?
Globusdan aylanish o‘qini, shimoliy va janubiy
qutblarni hamda ekvatorni ko‘rsatib bering va
daftaringizga chizing.
16-rasm.
Yer shari-
ning ichki tuzilishi.
1
2
3
|
