Aksiya qiymatini baholash usullari va tahlili

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
6 
2-jadval 
Aksiya qiymatini baholashda qoʻllaniladigan koʻrsatkichlar [11] 
Koʻrsatkichlar 
Kuzatuvlar soni 
Ulushi (%) 
P/E (narx / daromad) 
461 
91.65% 
EV/EBITDA (kompaniya qiymati / EBITDA) 
454 
90.26% 
EV/EBIT (kompaniya qiymati / EBIT) 
146 
29.03% 
P/BV (narx / nominal qiymat) 
69 
13.72% 
P/S or MC/S (narx /sotishdan tushgan daromad yoki bozor 
kapitalizatsiyasi / sotishdan tushgan tushum) 
36 
7.16% 
P/EBIT (narx / EBIT) 
23 
4.57% 
P/CE (narx / naqd daromad) 
19 
3.78% 
EV/S (kompaniya qiymati / sotishdan tushgan tushum) 
11 
2.19% 
PBV/ROE ((P/BV) / ROE) 
7 
1.39% 
EV/FCF (kompaniya qiymati / erkin pul oqimi) 
2 
0.40% 
P/EV (narx / oʻrnatilgan qiymat) yoki MC/EV (bozor 
kapitalizatsiyasi / oʻrnatilgan qiymat) 
1 
0.20% 
Sof majburiyat / xususiy capital 
1 
0.20% 
DY (dividend boʻyicha daromadlilik) 
1 
0.20% 
P/AUM (narx / boshqaruvdagi aktivlar) 
1 
0.20% 
Jami 
(aksiyalarni 
baholash 
uchun 
bozor 
yondashuvi 
qoʻllanilgan kuzatuvlarning umumiy soni) 
503 
 
Aksiyalar qiymatini baholashda qoʻllaniladigan metodlarni toʻldirish va 
hisob-kitoblarni aniq amalga oshirishda yordam beradigan koʻrsatkichlar ham 
qoʻllaniladi (2-jadval). 
Aksiyalar qiymatini baholashning hozirda mavjud boʻlgan barcha usullarini 
uchta toifaga ajratib qoʻllash mumkin:
1) inflyatsiyani va kapitalning joylashtirilishi alternativ variantlari 
samaradorligini hisobga olgan holda yoʻnaltirilgan pul mablag‘laridan vaqt birligi 
ichida olinadigan daromad boʻyicha hisoblash usullari;
2) bir aksiyaga toʻg‘ri keladigan aktivlar ulushi boʻyicha hisoblash usullari;
3) kompaniyani kompleks ifodalovchi koeffitsiyent va indekslarni 
hisoblashga asoslangan usullar. Mavjud usullar aksiyalar (ular paketi)ni sotib olish 
maqsadiga bog‘liq holda tanlanadi. 
Oʻzbekiston sharoitida aksiyalar qiymatini toʻliq, aniq va toʻg‘ri baholash 
uchun aksiyalar bozori investorlari va emitentlarini shartli ravishda uchtadan 
toifaga ajratish maqsadga muvofiq. 
Solishtirma oʻlchovlarni aniqlash quyidagi asosiy omillarni tahlil qilgan 
holda amalga oshirildi (3-jadval).