Ii 0,1 (Ximax - Ximin) da - oraliq tor bo‘ladi;
Ii 0,3 (Ximax - Ximin) da - oraliq o‘rtacha;
Ii >0,3 (Ximax - Ximin) da - oraliq keng bo‘ladi.
Faktorlarni o‘zgartirish oralig‘ining mos o‘lchovini, yuqorida keltirilgan boshlangich ma’lumotlarning turli kombinatsiyalarida tanlanadi.
Faktorning asosiy darajasi va uning o‘zgartirish oralig‘i tanlangandan so‘ng eksperimentni rejalashtirish matritsasini tuzishga kirishiladi; u turli ko‘rinishdagi faktorli eksperimentlar uchun o‘ziga xos qurish uslubiga egadir. Faktorlarning matritsalardagi qiymati, eksperiment yozuvlarini soddalashtirish va eksperiment ma’lumotlariga ishlov berish uchun kodlashtiriladi.
Kodlashtirishning moxiyati, faktorli fazo koordinatalarini chiziqli o‘zgartirishdadir, yaxni koordinata boshini faktorning asosiy darajasiga ko‘chirish va koordinata o‘qlari masshtabini, faktorlarni o‘zgartirish oralig‘ining birligida tanlashdir. Kodlashtirishda quyidagi formula ishlatiladi:
xi =
bunda xi-i - faktorni kodlashtirilgan qiymati; X0i - i faktorning asosiy darajasining tabiiy qiymati; xi-i - faktorning tabiiy qiymati; Ii-i faktornining o‘zgartirish oralig‘i.
Kodlashtirish bitta tuzilgan matritsalardan, turli jarayonlarni eksperimental tadqiqot qilishda, agar ularning chiqish ko‘rsatkichlari bir xil sondagi faktorlarga bog‘liq va eksperiment vazifalari bir xil bo‘lgan xolda (misol uchun jarayonni maqbullash) foydalanishni taxminlaydi. Shunday qilib, matritsalar, kodlashtiridan so‘ng standartlashtiriladi va ular bildirgi materiallarda keltiriladi.
Misol: i - faktorning yuqori darajasining tabiiy qiymati Xvoi=600 birlik, quyidagisi uchun Xki=500 birlik. Bunda asosiy darajaning tabiiy qiymati
Dostları ilə paylaş: |
