Al-lulu vəl-mərcan
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ehtiyac Olmadan Çox Sual Verməyin, Verməyib İstəməkdən – Boynuna Düşən Haqları Əda Etməkdən Çəkinmək Və Haqqı Olmayan Bir Şeyi İstəməkdən
- Allahummə
- “Xurma ağaclarını kəsməyiniz yaxud onları kökü üstündə salamat
|
85 Yəni qəlbindəki iman möhkəmləndikcə bu məhəbbət də artacaq və axırda o nifrətdən əsər-əlamət qalmayacaqdır.
494 Ehtiyac Olmadan Çox Sual Verməyin, Verməyib İstəməkdən – Boynuna Düşən Haqları Əda Etməkdən Çəkinmək Və Haqqı Olmayan Bir Şeyi İstəməkdən – Qadağan Olması
1117. Muğira İbn Şobə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurmuşdur: “Allah sizlərə anaların üzünə ağ olmağı, qız uşaqlarını diri-diri yerə gömməyi, (borcu qaytarmaqdan) boyun qaçırmağı və “ver” deyərək (haqqınız olmayan bir şeyi) tələb etməyi qadağan etmişdir. Habelə söz gəzdirməyinizi, çox sual verməyinizi və var-dövləti israf etməyinizi xoşlamır.” (Buxari 2408, 5975, Muslim 4580, 1715/593/12)
1118. Amr İbn As rəvayət etmişdir ki, o, Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişdir: “Əgər hakim hökm verdiyi zaman ictihad etsə, sonra da verdiyi hökm düz çıxsa, iki savab qazanar. Əgər hökm verdiyi zaman ictihad etsə, sonra da verdiyi hökm səhv olsa, bir savab qazanar.” (Buxari 7352, Muslim 4584, 1716/15)
Bəyənilməməsi
495 1119. Əbu Bəkrə demişdir: “Mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “Hakim qəzəbli olduğu halda iki nəfərin arasında hökm verməsin!” (Buxari 7158, Muslim 4587, 1717/16)
Etmək
1120. Aişə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Kim bizim bu işimizdə (dinimizdə) ondan olmayan bir yenilik edərsə o, rədd olunandır”. (Buxari 2697, Muslim 4589, 1718/17)
1121. Əbu Hureyra Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişdir: “Mənimlə ümmətimdən (olan günahkarların) məsəli od qalamış bir kimsə ilə həmin oda düşən pərvanələrin və həşəratların məsəlinə bənzəyir.” 86 Peyğəmbər: “İki qadın və bu qadınların hər birinin bir uşağı var idi. (Birdən) bir canavar gəlib onlardan birinin uşağını apardı. Rəfiqəsi ona dedi: “Canavar sənin uşağını apardı.” O biri qadın dedi: “(Xeyr,) o sənin uşağını apardı.” Sonra da mühakimə olunmaq üçün Davuda müraciət etdilər. Davud hökmü yaşca böyük olan qadının lehinə kəsdi. Sonra bu qadınlar Süleymanın yanına gəlib məsələdən onu agah etdilər. Süleyman buyurdu: “Mənə bıçaq gətirin, onu bunların arasında iki yerə bölüm.” (Bunu eşidəndə) yaşca kiçik olan qadın
86 Peyğəmbər buyurdu: “Mənimlə ümmətimin məsəli od qaladıqdan sonra həşəratları və pərvanələri həmin oddan uzaqlaşdıran kimsənin məsəlinə bənzəyir. Mən sizin qurşağınızdan tutub kənara çəkirəm, siz isə özünüzü oda atırsınız”. Muslim.
496 dedi: “Eləmə (bunu), Allah sənə rəhm etsin, uşaq onundur.” Beləliklə, Süleyman uşağın yaşca kiçik qadına aid olduğuna hökm verdi.” (Buxari 3427, 6769, Muslim 4592, 1720/20)
1122. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “(Bir dəfə) bir nəfər başqa birisindən onun malikanəsini satın aldı. Sonra malikanəni satın alan adam oradan bir küp qızıl tapdı və mülk sahibinə dedi: “Gəl qızıllarını apar! Mən səndən ancaq torpaq sahəsini satın almışam, qızılı ki, almamışam.” Mülk yiyəsi dedi: “Mən onu sənə içindəkilərlə birlikdə satmışam.” Belə olduqda onlar öz mübahisələrini həll etmək üçün (şəriəti bilən) bir adama müraciət etdilər və həmin adam soruşdu: “Sizin övladınız varmı?” Onlardan biri: “Mənim bir oğlum var!” dedi. O birisi isə: “Mənim bir qızım var!” dedi. Onda həmin adam belə buyurdu: “Oğlanla qızı evləndirin və bu qızılların (bir qismini) cavanlara xərcləyin, (bir qismini də) sədəqə verin!” (Buxari 3472, Muslim 4594, 1721/21)
497
Tapıntı Kitabı
498
1123. Zeyd İbn Xalid rəvayət edir ki, bir nəfər Peyğəmbərin yanına gələrək tapılmış malın (əşyanın) hökmünü soruşdu. Rəsulullah: “(Əvvəlcə) o əşyaya bağlanılmış ipin və (yaxud əşyanın saxlanıldığı) qabın (kimə məxsus olduğunu) öyrənməli, sonra da bir il ərzində bu tapılmış əşya barədə (insanlara) bildirməlisən. (Əgər gələrsə sahibinə qaytar), Əgər sahibi gəlməzsə mala sahib ol və istifadə et!” deyə buyurdu. Adam: “Bəs itmiş qoyun necə?” deyə soruşdu. Peyğəmbər: “O ya sənə, ya sənin qardaşına, ya da canavara çatacaq” buyurdu. Adam: “Bəs itmiş dəvə necə?” deyə soruşdu. (Peyğəmbər o qədər qəzəbləndi ki, yanaqları (və ya üzü) qızardı). Dedi: “Ondan sənə nə? Onun tuluğu və pəncəsi yanında ikən bulaq başına gəlir, ağaclardan yarpaq yeyir. Elə isə sahibi onu tapıncaya qədər ona toxunma!” deyə buyurdu. (Buxari 2372, 2429, Muslim 4595, 1722/1)
İbn Rabia və Zeyd İbn Suhən ilə bərabər bir döyüşdə olduq. (yolda) bir qamçı tapdıq. Mənə: “Qamçını at!” dedilər. Mən: “Xeyr, atmaram, lakin sahibini tapsam (ona qaytararam), əgər sahibini tapmasam ondan faydalanaram” dedim. Döyüşdən qayıtdıqda Həcc etdik və mən Mədinəyə gəldim. Ubey İbn Kəbdən itmiş qamçını götürməyin hökmünü soruşdum. Ubey: “Mən Peyğəmbərin zamanında içində yüz dinar olan bir kisə tapdım. Onu Peyğəmbərə gətirdim”. Peyğəmbər: “Bunu bir il (insanların toplandıqları) yerlərdə bəyan et!”. Mən bir il onu elan etdim. Sonra Peyğəmbərin yanına gəldim. Peyğəmbər yenə də: “Onu bir il də elan et!” deyə buyurdu. Mən onu
499 bir il də elan etdim. Sonra Peyğəmbərin yanına gəldim. Peyğəmbər: “Onu bir il də elan et!” dedi. Mən bir il də elan etdim. Sonra dördüncü dəfə Peyğəmbərin yanına gəldim. Peyğəmbər: “Dinaların sayını, (kisənin ağzını) bağla və yaxşı tanı. Əgər sahibi gəlib (doğru xəbər verərsə) oa qaytar, gəməzsə ondan faydalan” deyə buyurdu. (Buxari 2437, Muslim 4603, 1723/9)
1125. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Sizlərdən biri sahibinin izni olmadan başqasının heyvanını sağmasın! Sizlərdən kimə, onun anbarına kiminsə girərək xəzinəsini sındırması və yeməyini (azuqəsini) aparması xoş gələrmi? Heyvanların məmələri də insanlar üçün döşlərində onların yeyəcəklərini saxlayır. Ona görə də heç bir kimsə digərinin heyvanının südünü sahibinin izni olmadan sağmasın”. (Buxari 2435, Muslim 4608, 1726/13)
1126. Əbu Şureyh əl-Adaviyyu rəvayət edir ki, Peyğəmbər bu hədisi söylədiyi zaman iki qulağım və üçünü də iki gözümlə gördüm. Peyğəmbər buyurdu: “Kim Allaha və axirət gününə iman edirsə, qonşusuna hörmət etsin. Kim Allaha və axirət gününə iman edirsə, müsafirinə hörmət edib haqqını versin”. Səhabələr: “Ya Rəsulullah! Qonağın haqqı nədir?” dediər. Peyğəmbər: “Bir gün bir gecədir. Qonaq qalmaq isə uç gündür. Uç gündən sonra edilən ikram artıq sədəqədir. Kim Allaha və axirət gününə iman edirsə ya xeyir (söz)
500 söyləsin, ya da sussun” deyə buyurdu. (Buxari 6019, Muslim 4610, 48/14)
1127. Əbu Şureyh əl-Kəabi rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Kim Allaha və axirət gününə iman edirsə, müsafirinə hörmət edib haqqını versin. Bir gün və bir gecədir. Qanaq qalmaq isə üç gündür. Üç gündən artıq qalmaq (ev sahibi) üçün sədəqədir. Qonaq üçün ev sahibinin yanında (onu üzərək evdən qovulana) qədər qalması halal olmaz”. (Buxari 6135, Muslim 4610, 48/14)
1128. Uqbə İbn Amir demişdir: “(Bir dəfə) biz Peyğəmbərə dedik: “Sən bizi (dəvətə) göndərirsən və biz elə insanların yanında qalırıq ki, onlar bizi yeməyə qonaq etmək istəmirlər. Bu haqda nə deyə bilərsən?”. Peyğəmbər: “Əgər bir tayfaya qonaq getsəniz və onlar sizi qonaq saxlasalar, onların ziyafətini qəbul edin. Yox əgər onlar sizi qonaq qəbul etmək istəməsələr, onda onlardan qonağa çatacaq payı götürün.” (Buxari 2461, 6137, Muslim 4613, 1727/17)
501
Cihad Kitabı
502
İcazəli Olması
1129. Abdullah İbn Ömər rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbər (müsəlmanların üstünə hücum etməyə hazırlaşan) Bəni Müstəliq qəbiləsinə, onlar xəbərsiz ikən hücum etdi. Həmin vaxt onların mal-qarası suvatda 87 su içirdi. Peyğəmbər onların döyüşçülərini öldürdü, qadınlarını və uşaqlarını əsir götürdü. Cuveyriyəyə (Peyğəmbərin zövcəsi) da məhz bu döyüşdə sahib oldu”. (Buxari 2541, Muslim 4616, 1730/1)
1130. Səid İbn Əbi Burdə atasından rəvayət edir ki, Peyğəmbər Əbu Musa və Muazı Yəmənə göndərdiyi zaman onlara buyurdu: “Asanlaşdırın, çətinləşdirməyin, müjdə verib sevindirin, nifrət etdirməyin. bir-birinizi sevin, ixtilaf etməyin”. (Buxari 3038, 7172, Muslim 4623, 1733/7)
1131. Ənəs rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Asanlaşdırın, çətinləşdirməyin. Müjdələyin, nifrət oyatmayın.” (Buxari 69, Muslim 4626, 1734/8)
87 Çaydan, arxdan və s.-dən su götürülən, habelə mal-qaranın su içdikləri dayaz yer.
503 Xainliyin Haram Olması
1132. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Qiyamət günü hər bir xain üçün (tanınsın deyə) bir bayraq sancılacaq və deyiləcək: “Bu, xain filankəs ibn filankəsdir.” (Buxari 6177, Muslim 4627, 1735/9)
1133. Abdullah (İbn Məsud) və Ənəs rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Əhdi pozan hər xainin Qiyamət günü yanında bir bayraq olacaq.”Ravilərdən biri: “(Bayraq) dikəldiləcək” demiş, digəri isə: “Qiyamət günü (hamı) onu görəcək və onun sayəsində o (xain) tanınacaq” demişdir. (Buxari 3186, 3187, Muslim 4634, 1737/14)
1134. Cabir İbn Abdullah rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Hərb bir aldatmadır (hiylə)”. (Buxari 3030, Muslim 4637, 4638, 1739/17)
1135. Əbu Hureyra demişdir: “Peyğəmbər müharibəni “aldatma” adlandırmışdır.” (Buxari 3029, Muslim 4638, 1740/18)
504 1136. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Sizlər düşmənlə qarılaşmağı he bir zaman arzu etməyin. Lakin düşmənlə qarşılaşdığınız zaman (hərbin sıxıntılarına) səbr edin”. (Buxari 3026, Muslim 4639, 1741/19)
1137. Abdullah İbn Əbu Əufə rəvayət etmişdir ki, döyüşlərin birində Peyğəmbər düşmənlə qarşılaşdığı vaxt gün batmağa meyil edənədək gözlədi, sonra camaatın qarşısında ayağa qalxdı və (onlara xitab edib) dedi: “Ey insanlar, düşmənlə qarşı-qarşıya gəlməyi arzulamayın və Allahdan salamatlıq diləyin! Hərgah onlarla qarşı-qarşıya gəlsəniz, səbirli olun və bilin ki, Cənnət qılıncların kölgəsi altındadır.” Sonra (dua edib) dedi: “Allahummə Munziləl-Kitabi Və Mucriyəs-Səhabi Və Hazimil-Əhzabi, İhzimhum Vənsurna Aleyhim – Kitabı nazil edən, buludları hərəkətə gətirən və müttəfiqlərin toplumunu darmadağın edən Allahım, onları darmadağın et və onlara qələbə çalmaqda bizə kömək et!” (Buxari 2966-2965, 3025, Muslim 4640, 1742/20)
1138. Abdullah İbn Ömər rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbərin apardığı döyüşlərin birində bir qadın meyiti tapıldı. Elə bu səbəbdən də Peyğəmbər qadınların və uşaqların öldürülməsini qadağan etdi. (Buxari 3014, Muslim 4645, 1744/24)
505 Qadınlarla Uşaqların Gecə Hücumları Zamanı Qəsdli Olmadan Öldürülməsinin İcazəli Olması
1139. Səb İbn Cəssamə demişdir: “Peyğəmbər Əbvada (və ya Vəddanda) mənim yanımdan keçərkən ondan, gecə vaxtı müşriklərə hücum etmək və (hücum əsnasında) qadınların və uşaqların ölə biləcəyi barədə soruşdular.” Dedi: “Bunlar onların bir parçasıdır.”Mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitdim: “Qoruqlar ancaq Allaha və Onun Elçisinə aiddir 88 ”. (Buxari 3012, Muslim 4647, 4649, 1745/26)
1140. İbn Ömər demişdir: “Peyğəmbər Buveyrədə Bəni Nədir qəbiləsinin xurmalıqlarını yandırdı və onları kəsib doğram-doğram etdi. Onda bu ayə nazil oldu: “Xurma ağaclarını kəsməyiniz yaxud onları kökü üstündə salamat qoymağınız Allahın iznilədir və Onun fasiqləri rəzil etməsi üçündür....”. (əl- Həşr 5). (Buxari 4031, 4884, Muslim 4650, 1746/29)
88 Bununla şəriət müsəlman əmirlərinə məsləhət bildikləri yerlərdə sərhəd çəkməyə izn vermişdir.
506
1141. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Peyğəmbərlərdən biri döyüşə çıxarkən öz həmqəbilələrinə: “Qoy qadınla evlənib onunla yaxınlıq etmək istəyən, lakin hələ yaxınlıq etməmiş, həmçinin ev tikmiş, amma üstünü hələ damla örtməmiş, habelə qoyun və ya dəvə sürüsü almış və onların balalamasını gözləyən kimsələr mənim dalımca gəlməsinlər!” dedi, sonra da döyüşə yollandı. O, əsr namazının vaxtında və ya buna yaxın bir vaxtda (qəsdinə durduğu) məmləkətə gəlib çatdıqda günəşə dedi: “Sən də (Allahın) əmrindəsən, mən də. Allahım, bizim üçün günəşi saxla!” Beləliklə, Allah Öz peyğəmbərinə zəfər bəxş edənədək günəş dayandı. Sonra o, (döyüşdə ələ keçirdikləri) qənimətləri bir yerə topladı. Bu vaxt (göydən) qənimətləri yandırıb yox edəcək bir od gəldi, lakin qənimətlərə toxunmadı 89 .
edən kimsələr var. Odur ki, qoy hər qəbilədən bir nəfər mənə beyət etsin.” (Beyət əsnasında) onlardan birinin əli peyğəmbərin əlinə yapışdı və o dedi: “Xəyanətkar sizin aranızdadır. Qoy sənin həmqəbilələrin mənə beyət etsinlər.” (Bu dəfə) onlardan iki və ya üç nəfərin əli peyğəmbərin əlinə yapışdı və o dedi: “Xəyanəti siz etmişsiniz!” (İşin üstü açıldıqdan) sonra onlar gedib qızıldan düzəldilmiş, inək başına oxşar bir baş gətirdilər və onu (qənimətlərin arasına) qoydular. Bundan sonra od o qənimətlərin hamısını yandırıb yox etdi. Daha sonra isə Allah qənimətləri bizə halal buyurdu, bizim zəif və aciz olduğumuzu görüb onları bizə halal etdi. (Buxari 3124, Muslim 4653, 1747/32)
1142. İbn Ömər rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər Abdullahı ordu sıralarında Nəcdə yolladı. Orada onlar qənimət olaraq çoxlu dəvə ələ
89 Muhəmməd peyğəmbərə qədər gəlib getmiş peyğəmbərlər döyüşlərdə qənimət ələ keçirdikdə onu bir yerə toplayar, sonra da Allah göydən od nazil edib həmin qənimətləri yandırardı. Bu da onu bildirərdi ki, artıq onların Allah yolunda verdiyi qurbanlar qəbul edilmiş və qənimətlərdən heç bir şey mənimsə- nilməmişdir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, qənimətlərə yiyələnmək ancaq Muhəmməd ümmətinə məxsus edilmişdir.
507 keçirdilər və hər bir döyüşçünün payına on iki və ya on bir dəvə düşdü. (Bundan əlavə,) onların hər birinə yenə bir dəvə verildi. (Buxari 3134, Muslim 4656, 1749/35)
1143. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər göndərdiyi ordudan bəzilərinə (qənimətdən) ümumi ordunun payından xüsusi olaraq əlavə pay verərdi. Xums (beşdəbir) isə bunların hamısında vacib idi”. (Buxari 3135, Muslim 4664, 1750/40)
1144. Əbu Qatədə rəvayət edir ki, Huneyn döyüşü olan ildə Peyğəmbərlə birgə idim. Biz (düşmənlə) qarşılaşdıqda müsəlmanların sıraları pozuldu (qaçdılar). Mən müşriklərdən bir kişini müsəlmanlardan olan birini yerə yıxdığını gördüm və onun arxa tərəfinə gəldim və onun boynu ilə çiyni arasından vurdum. Mənə tərəf çevrilərək məni elə sıxdı ki, ondan gələn ölümün iyini hiss etdim. Sonra o öldü və məni buraxdı”. Mən Ömər İbn Xattabla qarşılaşdım. Ona: “İnsanlara nə olub?” deyə soruşdum. Mən: “Allahın əmri!” deyə cavab verdim. Sonra insanlar qayıtdılar və Peyğəmbər oturaraq buyurdu: “Kim bir düşməni qətlə yetirərsə və onu sübuta yetirərsə, ölənin üzərində olan (silah sürsatı) onun olar”. Mən qalxdım və: “Mənim üçün kim şahidlik edər?” dedim. Sonra isə oturdum. Sonra Peyğəmbər yenə:
508 “Kim bir düşməni qətlə yetirərsə və onu sübuta yetirərsə, ölənin üzərində olan (silah sürsatı) onun olar” buyurdu. Mən yenə qalxdım və: “Mənim üçün kim şahidlik edər?” dedim. Sonra oturdum. Sonra Peyğəmbər üçüncü dəfə dediyini təkrarladı. Mən yenə qalxdığım vaxt, Peyğəmbər məndən: “Sənə nə olub, ey Əbu Qatədə?“deyə soruşdu və mən Ona hekayəni anlatdım. Camaatdan bir kişi: “O düz deyir, ey Allahın Elçisi. Öldürülənin üzərində olanlar məndədir. Onu haqqı olanla razı sal!” deyə buyurdu. Əbu Bəkr: “Allaha and olsun ki, əsla olmaz. Allahın aslanlarından bir aslan Allah və Elçisinin uğrunda vuruşsun, sonra onun haqqı sənə verilsin! Əsla olmaz!” Peyğəmbər: “(Əbu Bəkr) doğru söylədi” deyə buyurdu. Öldürülmüş əskərin əşyaları Qatadaya verildi. Zirehi satıb Bəni Sələmə qəbiləsindən bir bostan aldım. Bu mənim İslamda nail olduğum birinci malım idi”. (Buxari 3142, Muslim 4667, 51/2)
1145. AbdurRahman İbn Auf rəvayət edir ki, Bədr günü (döyüş üçün) səfdə durduğum zaman sağıma və soluma baxdıqda Ənsardan iki cavan kimsəni gördüm. Halbuki yanımda bunlardan daha güclü və qüvvətli olan bir kimsəni təmənna edərdim. Bu iki gəncdən biri məni gözü ilə süzüb dedi: “Ey Əmi! Əbu Cəhli tanıyırsan?”. Mən: “Bəli, tanıyıram. Ey qardaşım oğlu, Əbu cəhli neynirsən?” deyə soruşdum. Cavan: “Eşitdim ki, Rəsulullahı söyürmüş. Həyatım əlində olan Allaha and olsun ki, əgər onunla qarşılaşsam ölüncəyə qədər ondan ayrılmaram” dedi. Mən bu cavanın söylədiyi sözlərə heyrət etdim. Bu iki gəncdən digəri də (qardaşının) söylədiyi kimi söylədi. Mən gözlərimlə Əbu Cəhli görmüşdüm. O, Qureyş əsgərləri içərisində dolaşırdı. Mən: “Cavanlar! (Qureyş) içərisində o tərəfə, bu tərəfə gedən kimsə məndən soruşduğunuz Əbu Cəhldir” dedim. Onlar da (döyüş əsnasında) qılınclarına sarıldılar və ölüncəyə qədər onu vurdular və sonra qayıdaraq hadisəni Peyğəmbərə xəbər verdilər. Peyğəmbər: “Əbu Cəhli hansınız öldürdünüz?” deyə soruşdu. Hər ikisi: “Onu mən öldürdüm” dedi. Peyğəmbər: “Qılınclarınızı sildinizmi?” deyə soruşdu. Onlar: “Xeyr, silmədik” dedilər. Bundan sonra Rəsulullah onların qılıclarına baxaraq: “Onu hər ikiniz də
509 öldürmüsünüz və Əbu Cəhlin üzərində olan əşyalarını (sonuncu, öldürücü zərbəni) vurduğu üçün Muaz İbn Amr İbn Cəmuha aiddir” deyə buyurdu. Bu iki Mucahid Muaz İbn Arfa və Amr İbn Cəmuh idi”. (Buxari 3141, Muslim 4668, 1752/42)
Yüklə 5,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|