sanoat korxonalarida mahsulot ishlab chiqarish tannarxi tahlili
- 63 - Ishlab chiqarish xarajatlarini pasaytirishning ahamiyati yildan yilga oshib
bormokda, chunki uni pasaytirishning xar bir foizi absolyut xajmni oshirib yuboradi.
Ya’ni korxonada ishlab chikarilayotgan mahsulotning tannarxini 1 %ga kamaytirish
evaziga korxona ancha mikdorda moliyaviy resurslarini iktisod kilishga erishadi. Bu
xar qanday korxonaning oldiga turgan eng dolzarb masalalrdan biri xisoblanadi.
Ishlab chiqarish xarajatlarining pasaytirishning yullarini keltiramiz. Ishlab
chiqarish xarajatlarining pasaytirishda ishlab chiqarishning texnikaviy darajasini
oshirish katta ta’sir ko’rsatadi. Yangi texnikani joriy kilish va mahsulot tayyorlash
texnologiyasini takomillashtirish jarayonalaring kamayishiga kompleks ta’sir
ko’rsatadi. Ular moddiy resurslardan yanada samaralirok foydalanish, buyumlarni
tayyorlashga ketadigan Mehnat sarfini kamaytirish imkonini beradi.
Amaldagi jixozlarni zamonaviylashtirish xamda kullanilayotgan texnikadan
foydalanishni xisobiga ishlab chiqarish xarajatlarini anchagina kamaytirishga erishish
mumkin. Yangi texnika va progressiv texnologiya asosida utgan va jonli Mehnatni
tejashga erishiladi. Moddiy resurslarda buyumlashgan utgan Mehnatni tejash xuddi
shu mikdordagi xom- ashyo va materiallardan ko’prok mahsulot ishlab chiqarish
imkonini beradi; jonli mehnat sarfini tejash mahsulot unumdorligini oshirish
imkonini beradi, ya’ni xar bir ishchiga xisoblanaganda ko’prok mahsulot ishlab
chiqarishga imkon yaratadi. Bunga fan-texnika tarakkiyoti yordam beradi. Yangi
texnika va ilg’or texnologiya ishlab chiqarishni Boshqarishni takomillashtirish
asosida Mehnat unumdorligi oshib boradi bu esa ishlab chiqarish xarajatlarini
kamaytirishga olib keladi.
Moddiy va pul mablag’larini sarflashda kat’iy iktisodiy tejashga rioya kilish
katta ahamiyatga ega. Asbob uskunalarni asrashga doir sarflarini kamaytirish,
material shuningdek ishlab chiqarish chikindilaridan maksimal foydalanish. Brak
natijasida ruy beradigan nobudgarchiliklarni kamaytirish fondlarining samaradorlik
darajasini oshirish, ish xaqi fondini rasional sarflash sex va umumzavod xarajatlarini
kamaytirish - bularning barchasi u yoki bu darajsida mahsulotning arzonlashuviga
ta’sir ko’rsatadi.