Amaliy mashg`ulotdan mustaqil bajarish uchun topshiriqlar Mavzu. O’zbekiston milliy hisoblar tizimi-iqtisodiy statistikaning uslubiy negizi

Ko’rsatkichlar
Miqdori
1	Kantselyariya tovarlari harakati	30
2	Hisoblash markazining xizmatlari haqi	24
3	Aloqa va telegraf xizmatlari haqi	76
4	Imorat, apparatlardan foydalanish va joriy ta’mirlash xarajatlari	110
5	Imorat va qurilmalarning ijara haqlari	5
6	Imoratni kapital ta’mirlash	150
7	Xizmatchilarning ish haqi	300
8	Ilmiy-tekshirish ishlari xarajati	20
9	Telefon xizmati haqi	40
10	Ijtimoiy sug’urta ajratmalari	75
11	Reklama xarajatlari	25
12	Qoravul xizmatlari haqi	40
13	Yuridik xizmatlar haqi	10
14	Navbatchi avtomobil xizmatlari haqi	35

Hisoblang:
Tijorat bankini joriy yilda sarflangan oraliq iste’mol qiymatini.


5-masala. Mashinasozlik korxonasining iqtisodiy faoliyatini ifodalovchi quyidagi iqtisodiy ma’lumotlari mavjud (bozor baholari, mln. so’m).

T/R	Ko’rsatkichlar	Miqdor
1	Asosiy ishlab chiqarish mahsulotlarini sotishdan tushgan foyda	420
2 2.1	Ombordagi tayyor mahsulotlar zaxirasining o’zgarishi. Hisobot yilining boshida	85
2.2	Hisobot yilining oxirida	65
3	Sotib olingan xomashyo, yoqilg’i, materiallar va barcha turdagi energiya	210
4	Ishlab chiqarish zaxiralarining o’zgarishi	-20
5	Sotish uchun sotib olingan tovarlar	70
6	Sotib olingan tovarni sotishdan tushgan tushum	55
7 7.1	Olib-sotishga mo’ljallangan tovarlar zaxirasi Hisobot yili boshida	30
7.2	Hisobot yili oxirida	20

Yuqoridagi ma’lumotlar asosida hisoblang:
1. Yalpi ishlab chiqarish qiymatini va uning tarkibini tahlil qiling.
2. Oraliq iste’mol qiymatini;
3. Mashinasozlik korxonasining hisobot davr uchun YAQQ.


6-masala. Qishloq xo’jalik korxonasi hisobot davrida ishlab chiqarish uchun quyidagi xarajatlarni qildi (bozor bahosida, mln. so’m).

T/R	Ko’rsatkichlar	Miqdor
1	Mineral xom-ashyolarni qayta ishlab chiqarish uchun ajratma	50
2	Tuproq tarkibini yaxshilashga ajratma	65
3	Yog’och-taxta tayyorlash uchun sotib olingan to’sin	70
4	Korxonani sug’orish uchun suvdan foydalanish xarajati	30
5	Imoratlarni kapital ta’mirdan chiqarish xarajatlari	45
6	Ijara haqlari	25
7	Boshqa korxonalarning ko’rsatgan xizmatlari haqi	15
8	Kantstovarlar va xo’jalik xarajatlari	10
9 9.1	Safar xarajatlari Shu jumladan: Yo’l-transport xarajatlari	40 12
9.2 9.3	Mehmonxona ijara haqi Kundalik xarajat	18 10

Qishloq xo’jalik korxonasini yalpi ishlab chiqarish uchun sarflagan oraliq iste’molini hisoblang.

7-masala. O’simlikshunoslikka asoslangan agrofirmaning hisobot yilida quyidagi iqtisodiy ma’lumotlar mavjud, mln. so’m

Tt/r	Ko’rsatkichlar	Miqdori
1	Doimiy ekinlardan yig’ib olingan yalpi hosil	110
2	Yig’ib olingan yalpi paxta xom-ashyosi	590
3	Yig’ib odingan yalpi poliz va sabzavot mahsulotlari	255
4	Yig’ib olingan yalpi ozuqa ekinlari	195
5	Urug’lik, ekish materiallari qiymati	60
6	Mineral o’g’itlar va ximikatlar qiymati	140
7	Ishlab chiqarish vositalarini asosiy fondlar iste’moli	45
8	Safar xarajatlari (yo’l va mehmonxona xizmatlari haqi)	55
9	Vositachining moliyaviy xizmatlari haqi	45
10	Reklama va marketing xizmatlari haqi	25
11	Ta’mirlash korxonasi xizmati haqi	35
12	Yuridik xizmatlar haqi	30
13	Yollangan avtomashinaning xizmat haqi	70
14	Yoqilg’i va moylash materiallari xarajati	150

O’simlikshunoslik agrofirmasining quyidagi ko’rsatkichlari miqdorini hisoblang.

1. 
   Yalpi ishlab chiqarish qiymati.
   
2. 
   Oraliq iste’molini va uning tarkibini aniqlang.
   
3. 
   Yalpi qo’shilgan va sof qo’shilgan qiymat.
   

8-masala. “A” shartli mamlakatni joriy hisobot yilidagi iqtisodiy faoliyatini ifodalovchi quyidagi ma’lumotlari mavjud, mln. so’m.

T/r	Ko’rsatkichlar	Yalpi ishlab chiqarish	Oraliq iste’mol
1	Ishlab chiqarish tarmoqlari bo’yicha:
1.1	Sanoat	6440	4564
1.2	Qishloq xo’jaligi	8520	6840
1.3	Qurilish	1420	980
2	Pulli xizmatlar tarmoqlari bo’yicha
2.1	Transport	2216	848
2.2	Aloqa	422	164
2.3	Savdo va umumiy ovqatlanish	5270	2000
2.4	Geologiya va er osti boyliklarini izlash	104	46
2.5	Uy-joy xo’jaligi	344	142
2.6	Kommunal xo’jaligi	500	270
2.7	Informatsion hisoblash ta’minoti	26	10
2.8	Moliya, kredit, sug’urta tizimlarida	474	164
2.9	Madaniyat va san’at sohasida	762	300
2.10	Fan va ilmiy ta’minot	320	190
2.11	Sog’liqni saqlash, jismoniy, madaniy, ijtimoiy ta’minot	756	400
2.12	Ma’muriy-boshqaruv tizimlarida	1518	740
3	Nobozor xizmatlar, tarmoqlar bo’yicha
3.1	Geologiya va er osti boyliklarini izlash	1	2
3.2	Uy-joy xo’jaligi	50	16
3.3	Fan va ilmiy ta’minot	30	17
3.4	Sog’liqni saqlash, jismoniy, madaniy, ijtimoiy ta’minot tizimlarida	438	256
3.5	Maorif sohasida	376	132
3.6	Madaniyat va san’at sohasida	54	30
3.7	Ma’muriy boshqaruv tizimlarida	1284	722
3.8	Birlashgan jamoat tashkilotlarida	84	64
4	Shartli moliyaviy vositachilik xizmatlari		236

Eslatma:

1. 
   Asosiy fondlarni tiklash amortizatsiyasi ajratmalari — 1440, shu jumladan, xizmatlar sohasi bo’yicha — 830
   
2. 
   Mahsulot va import solig’i — 1150
   
3. 
   Boshqa ishlab chiqarish solig’i – 1010
   
4. 
   Mahsulot subsidiyasi — 510
   
5. 
   Ishlab chiqarish subsidiyasi — 310
   

Aniqlang:

1. 
   Yalpi ishlab chiqarish va oraliq iste’mol qiymatlari tarkibini sohalar bo’yicha hisoblang (tovarlar ishlab chiqarish va xiz-matlar sohasi);
   
2. 
   Tovarlar ishlab chiqarish, pulli va nobozor sohalar bo’yicha yalpi va sof qo’shilgan qiymatni hisoblang;
   
3. 
   “A” shartli mamlakatning YAIM va sof ichki mahsulotini hisoblang.
   

9-masala. Mamlakatning shartli “B” viloyati iqtisodiy faoliyatini ifodalovchi quyidagi ma’lumotlar mavjud, shartli birlikda.

№	Ko’rsatkichlar	Yalpi ishlab chiqarish	Oraliq iste’mol
1 1.1	Tarmoqlarda tovarlar ishlab chiqarish Sanoatda	672	400
1.2	Qishloq va o’rmon xo’jaligida	1220	380
1.3	Qurilishda	1040	500
2 2.1	Pulli xizmat sohalarida Transport	600	200
2.2	Aloqa	1140	470
2.3	Savdo, umumovqatlanish, tayyorlov ti-zimlarida	2900	880
2.4	Geologiya va er osti boyliklarini izlash	40	20
2.5	Uy-joy xo’jaligi	160	64
2.6	Kommunal xo’jaligi	280	160
2.7	Informatsion-hisoblash ta’minoti	10	4
2.8	Moliya, kredit, sug’urta tizimlarida	180	86
2.9	Madaniyat va san’at sohasida	40	22
2.10	Fan va ilmiy ta’minot sohasida	150	90
2.11	Sog’liqni saqlash, jismoniy, madaniy, ijtimoiy ta’minot tizimida	122	40
2.12	Ma’muriy-boshqaruv tizimida	54	12
3	Nobozor xizmatlar tarmog’ida
3.1	Uy-joy xo’jaligi	52	14
3.2	Fan va ilmiy ta’minot	22	10
3.3	Sog’liqni saqlash, jismoniy-madaniy ijtimoiy ta’minot tizimida	280	164
3.4	Ta’lim sohasida	260	86
3.5	Madaniyat va san’at sohasida	36	16
3.6	Ma’muriy-boshqaruv tizimda	800	414
3.7	Birlashgan jamoat tashkilotlarida	60	46
4	Shartli moliyaviy vositachilik xizmat-lari		24

Eslatma:

1. 
   Asosiy fondlar iste’moli – 960,
   

shu jumladan, xizmatlar sohasida – 422

2. 
   Mahsulot va import solig’i – 1220
   
3. 
   Mahsulot va importga subsidiya – 240
   

Hisoblang:

1. 
   Tovarlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko’rsatish sohalarini yalpi ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish va oraliq iste’mol qiymatlarini hisoblang;
   
2. 
   Yalpi va sof qo’shilgan qiymatni sohalar bo’yicha aniqlang;
   
3. 
   Yalpi va sof hududiy mahsulot.
   

10-masala. Mamlakatning shartli “V” viloyatining quyidagi iqtisodiy ko’rsatkichlari mavjud, hisob davri uchun, mln. so’m.

T/r	Ko’rsatkichlar	Yalpi ishlab chiqarish	Oraliq iste’moli
1	Tovarlar ishlab chiqarish tarmoqlarida:
1.1	Sanoat	9920	3780
1.2	Qishloq xo’jaligi	1580	720
1.3	O’rmonchilik	20	6
1.4	Baliqchilik	1100	880
1.5	Qurilish	1840	900
2	Tarmoqlarda pulli xizmatlar
2.1	Transport	1600	620
2.2	Aloqa	320	124
2.3	Savdo va umumovqatlanish, tayyorlov tizimlarida	440	140
2.4	Geologiya va er osti boyliklarini izlash	80	36
2.5	Uy-joy va kommunal xo’jaliklari	580	292
2.6	Moliya, kredit, sug’urta tizimlarida	300	124
2.7	Fan va ilmiy ta’limot sohasida	260	156
2.8	Sog’liqni saqlash, jismoniy, madaniy, ijtimoiy ta’minot tizimlarida	180	60
2.9	Ma’muriy-boshqaruv tizimida	64	12
3	Nobozor xizmat ko’rsatuvchi tarmoqlarda:
3.1	Geologiya va er osti boyliklarini izlash	4	2
3.2	Uy-joy xo’jaligi	60	14
3.3	Fan va ilmiy ta’limot	32	14
3.4	Sog’liqni saqlash, jismoniy, madaniy, ijtimoiy ta’minot tizimlarida	410	240
3.5	Ta’lim tizimi	280	130
3.6	Madaniyat va san’at	50	24
3.7	Ma’muriy boshqaruv	1280	720
3.8	Birlashgan jamoat tashkilotlari	84	64
3.9	Shartli moliyaviy vositachilik xizmatlari		120

Eslatma:

1. 
   Asosiy vositalar ajratmasi – 1200,
   

shu jumladan, xizmat ko’rsatuvchi sohalarda – 630.

2. 
   Ishlab chiqarish va import solig’i – 1960.
   
3. 
   Mahsulotlar subsidiyasi – 300.
   

Hisoblang:

1. 
   Tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish sohalarining yalpi ishlab chiqarish, oraliq iste’mol qiymatlarini
   
2. 
   Yalpi va sof qo’shilgan sohalar bo’yicha
   
3. 
   Yalpi va sof hududiy mahsulot qiymatini.