G‘arbiy Evropa modelini
shakllanishiga Evropa davlatlari
olimlarining tadqiqotlari katta ta’sir ko‘rsatgan.
Masalan, bixeviorizim ta’siri ostida boshqaruvni psixologiyalashtirish tendensiyasi
kuzatiladi. Faraz qilinadiki, pulli mukofatlash barcha harakatlarni belgilab beruvchi yagona omil
bo‘lmaydi. Ular ko‘proq yakka shaxsning hulqiga bog‘liq bo‘lgan psixiologik motivatsiyani
belgilab beradilar.
Keyingi yillarda amerikali tadbirkorlar ko‘pincha YAponiyaning ilg‘or tajribasi,
yaponlarni muvaffaqiyatga olib kelgan yangiliklarni o‘z korxonalariga ko‘chirish uchun
harakatlar qilganlar. Bu “aniq vaqtda”, “sifat to‘garaklari”, xodimlarning uzoq muddatli yoki
“umrbod yollash” va boshqalardir. Ammo ularni barchasi ham uzoq yashay olmagan.
O‘tgan asrning o‘rtalarida holat teskari bo‘lgan. YApon firmalari ishlab chiqarishni
tashkil qilish, ishlab chiqarish texnologiyasi, tashkiliy tuzilmani tashkil qilish va boshqa
amerikacha tamoyillarni qabul qilganlar. Mashhur “sifat to‘garaklari” va “aniq vaqtida” etkazib
berish tizimi Amerikada vujudga kelgan, ammo dastavval u erda keng tarqalmagan. Ular birinchi
marta yapon firmalarida qo‘llana boshlanganlar va yaxshi natijalar keltirganlar. SHuning bilan
bir vaqtda amerikacha “insoniy resurslar”ni boshqarish usullari YAponiyada qo‘llanish
topmagan.
Bu menejmentning bitta modelini boshqa davlat iqtisodiyotiga uning o‘ziga xos
xususiyatlarini etarlicha hisobga olmasdan ko‘chirish mumkin emasligidan darak beradi.
1.
Ilmiy boshqaruv maktabining boshqaruv nazariyasi va amaliyotini rivojlanishidagi
roli qanday?
2.
Boshqaruvga tizimli yondashuvning mohiyati nimadan iborat?
3.
Boshqaruvga jarayonli yondashuv nimadan iborat?
4.
Amerikacha menejmentning xususiyatlari nimadan iborat?
5.
YApon menejmenti falsafasining mazmuni nimada?
6.
Menejmentning yapon va amerikacha modellari o‘rtasidagi farqlar nimadan
iborat?
Dostları ilə paylaş: |