Anatomiye giRİŞ

 
3. Vesicae urinariae (İdrar Torbası -Mesane) 
İdrar torbası (vesica urinaria-sistis) üreterler yolu ile gelen idrarın belli bir süre 
bekletildiği, gerektiğinde ürethra'ya iletildiği, 300-500 ml hacimli, içi boşluklu muskuler 
bir organdır.  
Vesica urinaria, symphysis pubis'in arkasında pelvis boşluğunun tabanında böbrek ve 
üreterler gibi retroperitoneal konumda yer alır. Erkeklerde rectum'un önünde 
prostat'ın üzerinde, kadınlarda ise uterus ve vagina'nın önünde bulunur. 
Symphysis pubica ile mesane arasında spatium prevecicale (Retzius aralığı) bulunur. 
Mesane'nin 4 bölümü vardır : 
a. Apex vesicae: Mesane'nin sivri üst bölümü olup doluluk oranına göre symphysis 
pubis veya karın ön duvarı ile komşuluk yapar. Apex'ten göbeğe kadar uzanan bağa lig. 
umbilicale medianum denir. Bu ligament urachus'un artığıdır.  
b. Fundus vesicae: Mesane'nin arka aşağıda kalan bölümü olup sağ-sol ureter buraya 
açılır.  İç yüzünde trigonum vesicae bulunur. Bu üçgenin üst köşelerine üreterlere (ostium 
ureteris'ler ) açılır alt köşesinden ostium urethrae internum başlar.  
c. Corpus vesicae : Apex ve fundus arasında kalan mesane'nin en büyük bölümüdür. 
d. Cervix vesicae : Mesane'nin en alt dar bölümü cervix (mesane boynu) olup üretra 
ile uzanır. Üretranın başlangıç deliğine ostium urethrae internum denir.  
Vesica urinaria’nın duvar yapısı: 
İdrar torbasının duvar yapısı da üriner yolların duvar yapısı gibi üç tabakalıdır.  İçte 
tunica mucosa, ortada tunica muscularis, dışta tunica serosa (tunica adventitia) 
bulunur.  
Tunica mucosa: Kalınca bir değişken epitel tabakası olup, trigonum vesicae hariç diğer 
bölümlerde plikalar içerir.  
Tunica muscularis: Üç katmanlı bir düz kas tabakasıdır. Topluca m. detrussor vesicae olarak 
adlandırılır. T. muscularis içte ve dışta longitudinal ortada sirküler seyirli kas liflerinden 
yapılmıştır. M. detrusor vesicae kasıldığında mesane hacmi azalır ve içindeki idrar üretraya 
 
121

---

gönderilir. Sirküler lifler, mesane boynunda iç üretra sifinkteri (M. sphincter vesicae 
veya m. sphincter urethrae internum)'ni oluşturur. Parasempatik uyarı, m. detrusor vesicae'yi 
kasarken bu sifinkteri gevşetir  buna (mictio, ürinatio, işeme) denir.  
Tunica serosa : Sadece üst ve yan yüzler peritondan derive olan seroz bir tabaka ile, diğer 
bölümler ise gevşek bağ dokusundan oluşan tunica  adventitia ile sarılıdır.