Anatomiye giRİŞ

III. Dura mater (Pachymeninx) 
Dura mater s. Pachymeninx, diğer iki zarla birlikte merkezi sinir sistemini en dıştan sarar. 
oldukça sağlam, sert, kalın ve damardan fakir fibröz bir zardır. Arachnoidea ile arasında cavum 
subdurale denilen bir boşluk bulunur. Bu zar da diğer iki zar gibi beyin ve omuriliği sardığına 
göre, dura mater encephali ve dura mater spinalis olmak üzere iki kısımda incelenir.  
1. Dura mater encephali: Beyin taslağını saran ve iki tabakadan ibaret olan ectomeninx daha 
sonra kaynaşır ve tek bir zar halinde dura mater encephali’yi oluşturur. Dura mater encephali, 
hem kafatası kemiklerinin beslenmesini sağlayan periost, hem de beyni koruyan ve sarsılmadan 
yerinde durmasını sağlayan destek görevini yüklenir. Aracnoidea’dan cavum subdurale denilen 
mikroskobik bir boşlukla ayrılır ve ona yalnız kan damarlarıyla bağlanır.  
Dura mater encephali kafatası kemiklerinin iç yüzüne bağ dokusal elastik lifler ve damarlarla 
bağlanmıştır. Yukarıda da belirtildiği gibi böylelikle kafatası kemiklerinin aynı zamanda 
periost’unu oluşturur. Bu bağlantı, tentorium cebelli osseum, crista petrosa, crista galli, crista 
sagittalis interna gibi çıkıntılı  kısımlarda çok sıkıdır. Dorsal ve yanlarda kafatası kemiklerine 
daha gevşek bir şekilde bağlanır ve yerinden kolaylıkla ayrılabilir. Beyinden çıkan sinirler kısa 
bir mesafede dura kılıfı ile sarılmış olarak giderler ve bu şekilde de beyin kafatası  çevresine 
tesbit edilmiş olur. Beynin asıl tesbit işini yüklenen ve dura mater encephali’nin yapmış olduğu 
üç önemli oluşum vardır. Bunlar falx cerebri, tentorium cerebelli mebranaceum ve diaphragma 
sellae turcicae’dır. 
Falx cerebri: Orak  şeklinde bir dura dublikatörüdür ve iki beyin hemisferi arasındaki fissura 
longitudinalis cerebri içine girer. Konveks olan dorsal kenarı crista galli ve crista sagittalis 
interna’ya yapışarak tentorium osseum’la kadar gider ve burada tentroium cerebelli 
membranaceum’a birleşir. Serbest olan ventral kenarı konkavdır ve corpus callosum’a yakınlığı 
türler arsında ayrımlar gösterir.  
Falx cerebri’nin iki yaprağı arasında sinus sagittalis yer alır. Falx cerebri hemisferleri yerinde 
tesbit eden bir oluşumdur.