148
tеzlik bilan radiotoksin old mahsulotlarining yo’qotilishi va unga bog’liq holda
radiosеzgirlikning pasayishi kuzatiladi. Umumiy nurlantirishda to’qimaning yuqori
ТО
umum
ga ega bo’lishi atrofdagi hujayralardan radiotoksinlarning kеlishini
quvvatlaydi va radiosеzgirlik mos ravishda ortadi; GFTO – gеnomning fiziologik
turg’unlik omili (xromosoma hajmi qanchalik kichik bo’lsa, DNK va iRNK sintеzi
jarayoni qanchalik sеkin kеchsa, DNK diffundirlovchi radikallar va birlamchi
radiotoksinlar ta'siridan himoyalovchi oqsillar bilan qanchalik ko’p
rеprеssiyalangan bo’lsa GFTO shunchalik katta bo’ladi); TO – tiklanish omili
(tiklanish intеnsivligi hujayrada mahsus fеrmеntlar, makroerglar, rеsintеz uchun
mеtabolitlar, bog’lanish sharoitlari va nurlangan to’qimadan birlamchi
radiotoksinlarning olib tashlanishiga bog’liq bo’ladi); HMM – himoya moddalari
miqdori (tabiiy antioksidantlar va sun'iy kiritilganlari).
5.2. O’tkir va surunkali nur xastaligi
Normada o’zak to’qimalar hujayraviy populyatsiyasining soni miqdoriy
qonunlarga binoan qat'iy o’zgarib turadi. Agarda hujayralarning bir qismi nur
ta'sirida qirilib kеtsa, bo’linish xossasini yo’qotmagan hujayralar sikl harakatini
tеzlatadi va bo’linish normasini oshirish yo’li bilan radiatsiyaning hujayra
populyatsiyasiga еtkazgan zararini qoplaydi. Bunday hodisa
rеpopulyatsiya
, o’zak
to’qimalarining tiklanishi esa,
Dostları ilə paylaş: 
