Angren universiteti “ijtimoiy-gumanitar fanlar” kafedrasi

Ma'ruza mashg‘ulotlari 
Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmetiva bilish usullari. 
Iqtisodiyot tushunchasi 
va uning qamrov jihatidan turlari. Iqtisodiy faoliyatning mazmuni. Takror ishlab 
chiqarish fazalari: ishlab chiqarish, taqsimot, ayirboshlash, iste'mol. Ehtiyojlarning 
mazmuni va ularning turkumlanishi. Ehtiyojlarning o‘sib borishi qonuni. Iqtisodiy 
resurslarning mazmuni va turkumlanishi. Iqtisodiy resurslar va ehtiyojlarning 
qondirilish darajasi o‘rtasidagi bog‘liqlik. Iqtisodiyot oldidagi muammolar. 
Iqtisodiyotga oid bilimlarning shakllanishi va rivojlanishi. Qadimgi Sharq va G‘arb 
xalqlaridagi iqtisodiy 
g‘oyalar. 
Iqtisodiyot nazariyasining fan sifatida 
shakllanishidagi asosiy oqimlar: 
merkantilizm
, fiziokratlar, ingliz klassik iqtisodiy 
maktabi, marksizm va marjinalizm. Hozirgi zamon iqtisodiyot nazariyasidagi asosiy 
oqimlar. Iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar. Iqtisodiy qonunlarning turkumlanishi. 
Iqtisodiy qonunlar va jarayonlarni ilmiy bilishning dialektik qoidalari. Iqtisodiy 
hodisa 
va 
jarayonlarni 
o‘rganish 
usullari. 
Qo‘llaniladigan ta'lim 
texnologiyalari
: 
blits-so’rov, bayon qilish, klaster, “ha-
yo’q”
Adabiyotlar: A1;.A2;A3;A4; Q1.Q3.Q5. 
Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlar. 
Ijtimoiy-iqtisodiyot 
taraqqiyot bosqichlarini bilishga turli xil yondashuvlar: tarixiy-formatsion, 
madaniylashish (sivilizatsiya) darajasi, texnika va texnologik darajasi, iqtisodiy 
tizimlar o‘zgarishi jihatidan yondashuv. Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari. 
Ishlab chiqarish munosabatlari. Ishlab chiqarish usuli. Ijtimoiy-iqtisodiy formatsiya. 

---

17 
Sivilizatsiyaning tarixiy rivojlanish tiplari. Sivilizatsiyalarning almashuvi nazariyasi. 
Ishlab chiqarishning texnologik usuli. Oddiy kooperatsiya, manufaktura va yirik 
mashinalashgan ishlab chiqarish. Industrlashishgacha bo‘lgan jamiyat, industrlashgan 
jamiyat, yuqori industrlashgan (axborotlashgan) jamiyat. Iqtisodiy tizim tushunchasi. 
Iqtisodiy tizim modellari: an'anaviy iqtisodiyot, ma'muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti, 
bozor iqtisodiyoti. Bozor iqtisodiyotining bosqichlari: erkin raqobatga asoslangan va 
hozirgi zamon bozor iqtisodiyoti. Mulkchilik munosabatlarining iqtisodiy mazmuni: 
egalik qilish, foydalanish va tasarruf qilish. Mulk ob'ekti va sub'ekti. Mulkchilikning 
iqtisodiy va huquqiy jihatlari. Mulk shakllarining tasniflanishi. 
Davlat mulki
, jamoa 
mulki, shaxsiy mulk, xususiy mulk va aralash mulk. Iqtisodiyotni isloh qilishda 
mulkchilikning o‘rni. Mulkchilik shakllarini o‘zgartirish usullari: milliylashtirish, 
davlat 
tasarrufidan 
chiqarish 
va 
xususiylashtirish. 
Davlat 
mulkini 
xususiylashtirishning usullari. O‘zbekiston Respublikasida mulkchilikni davlat 
tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirish bosqichlari.