AO‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg‘ona filiali kompyuter injiniringi fakulteti Axborot texnologiyalari kafedrasi

Bu jarayon quyidagi bosqichlarga bo'linadi:

1. Reja va dizayn: Dastur yoki veb-saytning qanday ko'rinishda bo'lishi, foydalanuvchilarga qanday ko'rinishini bermoqchi ekanligingizni aniqlab olish.

2. Front-end dasturlash: Bu qism, veb-saytning ko'rinishini yaratish uchun HTML, CSS, va JavaScript kabi texnologiyalardan foydalanadi. HTML veb-saytning strukturasi, CSS uning ko'rinishi, JavaScript esa dinamiklik qo'shadi.
3. Back-end dasturlash: Bu qism, veb-saytning server tomonini yonida ishlaydigan qismini oladi. Bu dasturlash tili, masalan, Node.js, Python, PHP, Ruby va boshqalar bo'lishi mumkin. Bu qisimda ma'lumotlar bazasi bilan bog'liq operatsiyalar, foydalanuvchilar bilan aloqalar va boshqa server tomonidagi funktsiyalar yaratiladi.
4. Ma'lumotlar bazasi: Veb-saytlar ma'lumotlar bazasi (database) orqali ma'lumotlar saqlanadi. Ma'lumotlar bazasi, foydalanuvchilarning kiritgan yoki ko'rishgan ma'lumotlarini saqlashda ishlaydi. Masalan, MySQL, PostgreSQL, MongoDB va hokazo.
5. Testlash va taqdim etish: Ishlab chiqilgan veb-sayt yoki ilova test qilinishi va keyingi taqdim etilishi kerak. Bu qisimda xato va kamchiliklarni aniqlash, ularga hal qilish va saytni amaliyotda ishlatishni tekshirish jarayonlari o'tkaziladi.
Web dasturlash, turli platforma va texnologiyalardan foydalanib, foydalanuvchilarning zarur talablarga javob beruvchi, qulay va samarali veb-saytlar yoki ilovalarni yaratishda keng fursatlar yaratadi. Bu sohada o'z bilim va mahoratini oshirish uchun tez-tez yangi texnologiyalarni o'rganish va ularni amaliyotda qo'llash zarur.
Onlayn resurslar va kurslar: Internetda turli platformalarda web dasturlash bo'yicha bepul yoki to'lovli kurslar mavjud. Udemy, Coursera, Udacity, va FreeCodeCamp kabi platformalarda ko'p yo'qotilgan kurslar mavjud.
Praktika va loyihalar: O'rganayotgan texnologiyalarni o'rganishning eng samarali usullaridan biri - onlarni amaliyotda qo'llash. O'z dasturlash loyihalaringizni boshlash va o'z fikrlaringizni hayotga ega qilishning ajoyib yo'li bo'lishi mumkin.

Texnologiyalarni yangilash: Dasturlash sohasida o'z bilimingizni oshirish uchun texnologiyalarni yanada tushunarliroq qilish kerak. Front-end (HTML, CSS, JavaScript), back-end (Node.js, Python, Ruby), va web frameworklari (React, Angular, Vue.js) kabi konseptlarga tushunishga intilish.

Front-End haqida yozishdan oldin sizga kichik bir narsa haqida ma’lumot berib o’tmoqchiman. Veb sahifani kodlashtirish asosiy ikki qismga bo’linadi. Front-End va Back-End. Back-End dasturlovchi veb-saytning bazasi, serveri va shunga o’xshash ishlari bilan shug’ullanandi. Back-End so’zning ma’nosidan ham ma’lumki bu yo’nalishdagi dasturchi asosan foydalanuvchiga ko’rinmaydiga ishlar bilan shug’ullanadi. Back-End haqida ko’proq keyingi maqolalarda o’qishingiz mumkin, hozir esa Front-End haqida.
Front-End dasturlovchi veb-saytning foydalanuvchiga ko’rinadigan qismini tayyorlash bilan shug’ullanadi. Masalan siz veb-saytlarda ko’radigan oddiygina tugma uchun ham Front-End dasturlovchi mehnat qilib kod yozadi. Ya’ni siz brauzer orqali ekranda ko’rib turadigan barcha narsani tayyorlash Front-End dasturchining vazifasi va mana shu tayyorlangan ishlarning jamlanmasi veb-saytning Front-End qismi deyiladi. Yanada soddaroq tushuntiradigan bo’lsam siz veb-sayt nomini brauzerga yozib, veb-saytga kirganingizda sizga ko’rinib turgan qismi Front-End qismi hisoblanadi.
Front-end, veb-sayt yoki ilovalarning foydalanuvchilar tomonidan ko'rinishi, interaktivlik va ishlash qismini ifodalaydi. Bu qismi veb-saytning brauzerda (foydalanuvchi interfeysi) ko'rinishi, animatsiyalar, tugmalar, formalar va boshqa interaktiv komponentlar bilan bog'liq.