Aparan yol kimi

MƏDƏNİYYƏT  TARİXİ  VƏ  NƏZƏRİYYƏSİ  ÜZRƏ  ELMİ 
DƏRƏCƏ ALMAQ ÜÇÜN TÖVSİYƏLƏR
Kulturiloji  tədqiqatın  dəyəri,  hər  şeydən  əvvəl,  sosial-mədəni 
siyasət,  sosial  və  dövlət  idarəçiliyi  üçün  düzgün  nəticə  çıxarmaq, 
milli  və  bəşəri  mədəni  inkişafın  tarixi  qanunauyğunluqlarım  dazgün 
təhlil  etmək,  indiyə  qədər  məlum  olan  və  tamamilə  yeni  faktlan 
düzgün  ümumiləşdirib  şərh  etmək,  mühüm  praktik  tövsiyələri  izah 
etmək bacarığından asılıdır.
Kulturoloji  ekspertiza  pozitiv  sosial  nailiyyətlərin 
obyektiv 
qiymətləndirilməsi,  neqativ  hadisə  və  böhran  proseslərindən  çıxış 
yolunun  müəyyənləşdirilməsi,  çatışmamazlıqlann  aradan  qaldırılması 
imkanlarının  axtanşı,  insan,  cəmiyyət 
və  dövlətin 
proqressiv 
inkişafının  təmin edilməsi xarakteri daşımalıdır.
Tədqiqatçı-kulturoloq  cəmiyyət  qarşısında 
problem  qoymağı 
bacarmaqla  bərabər,  onlann  düzgün  həllinin  effektiv  texnologiyaları 
və  yollarını  da  tapmalı,  böhran  hallarının  aradan  qaldırılması  və 
tərəqqiyə  nail  olmağa,  daxili  və  xarici  siyasətin  ,  iqtisadiyyatın  və 
insan  münasibətlərinin 
sağlamlaşdınlmasma  yardım  edən 
sosial 
terapiya  metodları  təqdim  etməlidir.  O,  bilməlidir  ki,  elmi  tədqiqatın 
yeniliyi  yalnız yeni  faktların aşkar edilməsindən  ibarət olmayaraq, hər 
şeydən  əvvəl,  mədəniyyətə  və  onun 
insan  inkişafındakı  yaradıcı 
imkanlarına  elmə  əsaslanan  proqressiv  baxış,  düzgün  siyasət  və 
idarəetmə formalaşdırmaqdır.
Bu  baxımdan,  mədəniyyət  tarixi  və  nəzəriyyəsi 
elmi  dərəcəsi 
almaq  iddiasında olanlar aşağıdakı bacarıqlara yiyələnməlidirlər:
•   Tədqiqat  mövzusu  üzrə  bütün  əsərlərin  və  anlayışların 
məzmunlu tənqidi təhlilini keçirmək.
•   Tədqiqatda  tarixilik,  dialiktika  və  məntiq  prinsiplərinə  dəqiq 
istinad  etmək.  Məkan,  zaman,  komparativ,  struktur,  kəmiyyət  və 
keyfiyyət təhlilini keçirmək.
•   Öz  tezislərini  konkret  faktlarla  təsdiq  etmək  və  onları  düzgün 
şərh etmək.
•   Mədəniyyətin  inkişafında  bu  və  ya  digər  şəxsiyyət,  hadisə, 
təzahürün əhəmiyyətini düzgün qiymətləndirmək və araşdırmaq.
2 0 2
Fuad  Mammadov
Kulturologiva cffeklivli havat  va faalivvata aparan vol
•   Mədəniyyət anlayışının yalnız qazanılmış keyfiyyət deyuil,  həm 
də  müəyyən  sosial  mühitdə  aşkar  edilmiş  genetik  yaddaş 
valideynlərin 
“genetik  yaddaşı”  -   ndan  ötürülən  potensial 
qabiliyyətlər kimi  qeyd  etmək  daha düzgün olar (bəlkə də şüuraltı 
səviyyədə).
•   Mədəniyyətin  idraki,  dəyişdirici,  normativ-idarəedici,  maarifçi, 
dünyagörüş və digər funksiyalarını  konkret sistemli təhlil etmək.
•   Öyrənilən mövzu üzrə  mədəniyyətin vəziyyətinin  tarixi  (arxiv) 
sosiaoloji ( rçspondentlərin sorğusu) tədqiqatının keçirilməsi.
•   Mədəniyyətin  gələcək  inkişafını  proqnozlaşdırmaq  və  qoyulan 
məqsədlərə  nail  olmağın  yollarını  təmin  edən 
texnologiyalar 
işləyib hazırlamaq.
•  
Mədəniyyət və qloballaşma