Aparan yol kimi

qorunması və yenilərinin yaradılması  problemlərinə  düzgün olmayan 
münasibətdə  əlaqədardır.  Təcrübə  göstərir  ki,  biz  milli  mədəniyyət 
abidələrimizə,  ilk  növbədə,  qədim  sivilizasiyaların  mühüm  tarixi 
abidələrinə aid olan“İçəri şəhər”, onun unikal mədəni tikilisi olan “Qız 
qalası”-na  münasibəti dəyişməliyik.  Bu, hər şeydən əvvəl, milli qürur 
və milli mentalitet məsələsidir.  Beynəlxalq mədəni mərkəz olan “İçəri
349

---

Fuad  Mammado'
Kulturologiya effektivli hayat  va faalivvata aparan vol
şəhər”-in  qorunması  haqqında  YUNESKO-nun  qəran  və  Azərbaycan 
Respublikası  prezidentinin  fərmanı  mövcuddur.  Bu  sənədlərə  əsasən, 
Mədəniyyət  Nazirliyinin  nəzarəti  ilə  “İçəri  Şəhər”-də  zəruri  tikinti 
işləri  aparılmalıdır.  Əgər  zəruri  olarsa,  bu  işlər,  qədim  şəhərin 
qprunması  və  konservasiyasını  təmin  edən,  Azərbaycanın  və  bütün 
bəşəriyyətin  gələcək  nəsilləri  naminə 
yalnız  elmi  əsaslı  bərpa 
çərçivəsində  aparılmalıdır.  Bu  zaman,  Azərbaycanın  qədim  mədəni 
tarixinin  rəmzi  olan  bu  şəhərin  unikal  mikromühiti,  etno-mədəni 
özünəməxsusluğu,  memarlıq  harmoniyası  qorunmalıdır.  Almaniya, 
Fransa,  Böyük  Britaniya,  Yaponiya,  İsveç,  Norveç,  İtaliya,  Avstriya, 
Yunanıstan,  Rusiya,  Çexiya,  Estoniya  bir çox  başqa sivil  dövlətlərin 
analoji  mədəniyyət  abidələrinə  münasibəti  belə  yanaşmaya  nümunə 
ola  bilər.  Azərbaycan  xalqının  ümummilli  tarixi  mədəni  dəyərləri 
düşünülməmiş qərar və  şəxsi  maraqlara  qurban  verilməməlidir.  Əgər 
biz  vətəndaş  cəmiyyəti  və  hüquqi  dövlət  qururuqsa,  Azərbaycan 
mədəniyyətinin  tarixi  abidələrinin  dağılmasına  imkan  verilməməsi 
üçün,  Mədəniyyət  Nazirliyinin  iştirakı  ilə  ölkənin  sosial-mədəni 
inkişaf  proseslərinin 
ictimai-dövlət  monitorinqinin  təşkil  edilməsi 
zəruridir. 
Bu,  həm  də  milli  ğzünüdərk,  hüquqi  mədəniyyəöt, 
məsuliyyət  mədəniyyəti,  nəhayət,  idarəetmə  mədəniyyəti  və  ölkənin 
mədəni siyasəti məsələsidir.
Müasir  şəraitdə  Azərbaycan  üçün 
iqtisadi  mədəniyyət  mühüm 
əhəmiyyət  kəsb  etməyə  başlayır.  Azərbaycanın  gələcəyi  və  onun 
dünya  miqyasında  rəqabətə  qabilliyi  onun  iqtisadi  inkişafının 
uğurlarından  daha  çox  asılı  olacaqdır.  Ona  görə  də,  bu  gün 
eneıjihəcmli,  resurshəcmli,  əməkhəcmli  və  ekoloji  cəhətdən  qəbul 
edilməyən 
istehsalatlar 
yüksək, 
ekoloji 
cəhətdən 
təmiz 
texnologiyalara  əsaslanan,  yüksək  keyfiyyətli,  tələbyönümlü,  dünya 
bazarında  rəqabətəqabil  məhsulun 
buraxılışını  təmin  edən, 
yeni 
effektiv  istehsalatla  əvəz  edilməlidir.  Azərbaycan  iqtisadiyyatında 
qərb  ölkələrinin  elmi-texniki  baxımdan  köhnəlmiş  texnologiyalarının 
istifadəsi  aradan  qaldırılmalıdır,  belə  ki,  bu  yanaşma 
milli 
iqtisadiyyatının  dünya  inkişafından  xroniki  olaraq  geridə  qalması 
üçün  şərait yaradır.
Mədəniyyətin 
bütöv  sosial  institutu  olan  iqtisadiyyat,  maddi 
mədəniyyət  kimi,  ölkənin 
rifahının  və  müdafiə  qabiliyyətinin
350
Fuad Mşmmadnv
Kullurologiva effektivli haval va faalivvat» aparan vol
artmasının əsasıdır.  Lakin unutmaq olmaz ki, iqtisadiyyatın  inkişaf və 
gücünün,  onun  rəqabətəqabilliyinin  mənbəyi  intellektual  mədəniyyət 
-   elm  va  təhsildir. 
İqtisadiyyat  öz  mənbəyini  məhz  intellektual 
mədəniyyətdən götürür.  Elmi ideyalar bilik vasitəsi ilə texnologiyalara 
çevrilir,  onların  əsasında  isə  zəruri  məhsulun  istehsalı  və  buraxılışı 
təmin  edilir.  Bu  asılılığın  dərk  edilməsi  üçün,  mədəniyyətin  əyani