almaslaw ja’rdeminde tovarlardi bo’listiriwdin’ jemiyetlik mexanizmi yamasa
o’z-ara ha’reketi tovarlardi erkin tu’rde almaslawg’a alip keletug’in
qariydarlar ha’m satiwshilar toplami.
Bazarlar konkurent ha’m konkurent emes bolip bo’linedi. Jetilisken
konkurenciyali bazarlarda ko’p sandag’i qariydar ha’m satiwshilar bolip bir
qariydar yamasa satiwshi bahanin’ o’zger-isine ta’sir ete almaydi. Al kerisinshe,
bir neshe satiwshilar qatnassa bazar konkurent emes bolip ha’r bir firma bahag’a
ta’sir jasawi mumkin. Bazar ekonomikasinda bahanin’ du’zilisine tovar-lardi islep
shig’ariwda qolanilatug’in o’ndirislik faktorlardin’ tu’rleri, bahalari, bazar
strukturasi, saliqlar, jumissizliq, siyasiy jag’daylar h.t.b. ta’sir jasaydi. Sonin’
menen birge ka’rxa-nalar o’nimlerin qanday bahada satiwi, qanday tovarlar islep
shig’ariwi, olardin’ mug’darin belgilew, qay jerde satiw kerekli-gi erkin ha’m olar
nizam, kontrakt, kelisimlerdi qatan’ saqlawi tiyis. Al ma’mleket to’mendegi
funkciyalardi orinlaydi: - az qa’-rejetlilerdi socialliq qorg’aw,
4
- ekologiyaliq mashqalalardi sheshiw,
- iri ilimiy-texnikaliq bag’darlamalardi finansliq ta’miyinlew,
- bazarliq emes sektorlarg’a ja’rdem beriw,
- pul sistemasin basqariw,
- qorg’aniw,
- nizamlar islep shig’ariw ha’m orinlaniwin qadag’alaw h.t.b.
| 
