|
Bap–8. Monopoliya
Joqarida atap o’tkenimizdey jetilisken konkurenciyali bazarlarda ko’p sandag’i
qariydarlar ha’m satiwshilar qatnasqan-lig’i ushin hesh bir satiwshi, yamasa
qariydar bazar bahasina ta’sir jasay almaydi. Sonin’ ushin bul baha, berilgen,
belgilen-gen bazar bahasinday bolip usig’an qaray satiwshilar, qariy-darlar qansha
mug’dardag’i tovardi islep shig’ariw ha’m satip aliw-di o’zleri sheshedi. Baha,
usinis ha’m talap bazar qag’iydalarina sa’ykes aniqlanadi.
Al, monopolist tovardi birden-bir o’ndiriwshi bolip tovar-din’ satiliw bahasi
bazar talabinin’ sizig’i arqali aniqlana-di. Sonin’ ushin monopolist bahani ha’m
ko’lemdi qadag’alaw na’tiyjesinde utisqa erisedi, yag’niy paydasin maksimumlasti-
radi. Uliwma alg’anda monopolisttin’ usinisi erkin konkuren-ciyag’a salistirg’anda
az, al bahasi joqari boladi Sonin’ ushin trestke qarsi nizamlar firmalardi bazarlardi
monopoliyalasti-riwdi qadag’an etedi. Egerde monopoliya on’ na’tiyje beretug’in
bolsa, ma’mleket monopoliyaliq bahalardi bag’darlap ja’miyetlik turmis jag’daylarin
maksimumlastiriwi mu’mkin. Monopolist paydani maksimumlastiriw ushin bazar
talabin ha’m o’zinin’ shig’inlarin aniqlap, o’ndiris ko’lemi ha’m baha haqqindag’i
sheshimlerdi qabillawi kerek. O’nimnin’ bir birliginin’ bahasi bazar talabi sizig’ina
baylanisli ha’m usi siziqtin’ xarakte-rine qaray o’ndiris ko’lemi aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: | 
